کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. رسانه‌ای که نسخه چاپی آن هر هفته شنبه‌ها منتشر می‌شود و وب‌سایت و شبکه‌های اجتماعی‌اش هر ساعت، اخبار و تحولات این بخش از اقتصاد را پوشش می‌دهند. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپ‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و دیگر کسب‌وکارها کوچک و بزرگی که در بخش‌های مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخش‌های اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانه‌ای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
مهدی نیامنش، دارای مدرک کارشناسی ارشد و دکترای نرم‌افزار از دانشگاه شریف، مدیرعامل هلدینگ فناوری «بنتک» است. این هلدینگ تاکنون توانسته کسب‌و‌کارهایی را در زمینه‌های مختلف ایجاد کند و توسعه دهد. این مرکز که در پارک علم و فناوری شریف مستقر است، در حوزه هوش تجاری، بیگ‌دیتا و هوش مصنوعی (داده و هوشمندی)، اینترنت صنعتی و رمزارزها دستی بر آتش دارد و توسعه فناوری در این چهار حوزه را یکی از اهداف جدی خود می‌داند.
هلدینگ فناوری بنتک از چه زمانی کارش را شروع کرده و در چه حوزه‌هایی فعال است؟
کار ما از یک گروه پژوهشی در سال 1397 شروع شد و حدود سه سال درگیر پروژه‌ای های‌تک در حوزه تلکام بودیم. در سال‌های ۸۰ و ۸۱ محصول را برای اپراتورهای تلفن سیار نمایش دادیم و موفق شدیم سوئیچ اس‌ام‌اس سنتری را که قصد داشتیم، بسازیم.
در سال ۱۳۸۴ شرکت «پیک‌آسا» را تأسیس کردیم که در حوزه تلکام فعالیت می‌کرد و خوشبختانه تا جایی توسعه پیدا کرد که بیش از صد نفر در آن کار می‌کردند.
هلدینگ فناوری بنتک را در سال ۹۷ ثبت کردیم تا بتوانیم فعالیت‌های فناورانه در حوزه‌های تلکام، داده و هوشمندی، مدیا و فین‌تک را به صورت جدی دنبال کنیم.
در حال حاضر ذیل هلدینگ فناوری بنتک پنج نهاد یا کسبوکار مختلف مشغول به فعالیت هستند. یکی از آن‌ها برند «پیک‌آسا»ست که حوزه تلکام را پوشش می‌دهد، دیگری کسبوکاری است که با برند «آسانک» فعال است و پیامک‌های تبلیغاتی را پوشش می‌دهد. کسبوکار دیگری هم با برند «مرکز نوآوری داده و هوشمندی» فعالیت می‌کند و کارهای ما را در حوزه داده و هوشمندی پیش می‌برد. در زمینه مدیا و فین‌تک هم چند تیم استارتاپی داریم که پرداخت‌یار «پک‌پی» یکی از نمونه‌های موفق آن است. علاوه بر این‌ها، آژانس تبلیغات دیجیتال ما هم با نام تجاری «توکان» فعالیت می‌کند.
این‌ها حوزه‌های نوآورانه مهمی هستند که هلندینگ فناوری بنکت رشد و توسعه آن‌ها را مأموریت خود می‌داند و همیشه گفته‌ایم مانیفست ما از روز اولی که بنتک ثبت شد، حرکت روی خط نوآوری و فناوری بوده است.
در هریک از حوزه‌هایی که ذکر کردید تا به حال چقدر سرمایه‌گذاری کرده‌اید؟
در حوزه نوآوری‌ها و فناوری‌های پرداخت حدود پنج میلیارد تومان، در حوزه رمزارز و بلاکچین حدود شش میلیارد تومان و در حوزه تحلیل داده و اینترنت صنعتی نیز حدود شش میلیارد تومان.
به نظر شما در هریک از این حوزه‌ها چه فرصت‌هایی وجود دارد؟
یکی از حوزه‌هایی که بنتک در آن سرمایه‌گذاری و فعالیت می‌کند، حوزه Industry 4.0 (هوشمندسازی صنعت) است و پروژه‌های موفقی را هم در این زمینه داشته‌ایم. فکر می‌کنم با توجه به اینکه در کشور ما صنایع بهره‌وری پایینی دارند، هوشمندسازی صنعت ارزش افزوده بالایی را ایجاد می‌کند و به همین جهت کار روی این حوزه را در دستور کار هلدینگ فناوری بنتک قرار دادیم.
اما در همه حوزه‌ها فرصت‌های مشابهی وجود ندارد؛ برای مثال در حوزه «خانه هوشمند» به‌رغم اینکه روی پروژه‌ای سرمایه‌گذاری کردیم اما به محض اینکه متوجه مشکلات این حوزه شدیم عقب‌نشینی کردیم، چون این حوزه نیاز به سرمایه‌گذاری اولیه بالایی دارد که نه ما آمادگی این کار را داشتیم، نه مشتریان آماده پرداخت قیمت‌های بالایی بودند که سخت‌افزارهای این حوزه داشتند.
در عین حال در حوزه «هوشمندسازی صنعت» فکر می‌کنیم شرایط خوبی وجود دارد، به همین نسبت به نظر می‌رسد در حوزه «تحلیل داده» و «هوش تجاری» هم فرصت‌های بکری در کشور ما وجود دارد و ما فکر می‌کنیم اگر دولت بتواند در این حوزه فضای بیشتری را باز کند، کارهای بهتری می‌توان انجام داد.
سازوکار سازمانی شما چه تفاوتی با شتابدهنده دارد؟
بنتک اساسا شتابدهنده نیست، بلکه هلدینگ فناوری است که در حوزه تلکام، داده و هوشمندی و مدیا و فین‌تک فعالیت دارد و هم به صورت داخلی و هم به شکل بیرونی توسعه پیدا می‌کند و فناوری این چهار حوزه را نشانه گرفته است.
تیم‌هایی هم که در مرکز نوآوری‌مان مستقر می‌شوند، همگی تیم‌های درونی بنتک محسوب می‌شوند که توسعه از درون آن‌ها بر عهده بنتک است. به‌تدریج و بر اساس نیاز حالت اسپیناف پیدا می‌کنند و سهامدارهای متخصص خودشان را می‌یابند. در این حالت بنتک امکانات کلی مالی، اداری، ستادی، منابع انسانی و لوازم زیرساختی کار را در اختیار تیم می‌گذارد. اگر تیم بتواند سرمایه‌گذار را مجاب کند، سرمایه‌ای به این تیمها تخصیص داده می‌شود.
مزیت بنتک چیست که تیم‌های نوآور فعالیت در آن را انتخاب کنند؟
مزیتی که بنتک دارد، تیم‌های باتجربه فنی ـ تخصصی است. ما اعتقاد داریم می‌توانیم تیم‌هایی متخصص درست کنیم یا دست‌کم حامی تیم‌های مختصص باشیم تا بتوانیم در حوزه‌هایی که اشاره کردم به عنوان یک هلدینگ بزرگ فناوری حرفی برای گفتن داشته باشیم.
در مسیر نوآوری با چه چالش‌هایی روبه‌رو بوده‌اید؟
در مسیر نوآوری دو چالش مهم وجود دارد. یکی چالش نیروی انسانی باکیفیت که چالش عمیقی است و هر لحظه هم دارد عمیق‌تر می‌شود و دومی چالشی است که در حوزه صنعت پیش روی خود می‌بینیم. در حوزه صنعت لازم است با کمک بازیگران بزرگ و لایه‌های بالاتر، گفتمان نوآوری در بین اهالی صنعت به وجود بیاید، چراکه می‌توان به کمک چنین گفتمانی، مقاومتی را که اهالی صنعت در مقابل تغییر و نوآوری دارند، از بین برد. در حال حاضر خیلی از شرکت‌های نوآور باید بسیاری از هزینه‌های پیشرو بودن را به‌تنهایی بپردازند…
به‌خصوص در حوزه فین‌تک این چالش‌ها شامل چه چیزهایی می‌شود؟
در حوزه فین‌تک با مشکل قانون‌گذاری و تنظیم مقررات مواجهیم و اکثر استارتاپ‌های این حوزه بلاتکلیفند که ریسک‌های بالایی را به تیمها و سرمایه‌گذارهای این حوزه وارد می‌کند. یکی از کسبوکارهای ما به اسم «پک‌پی» که در حوزه پرداخت‌یاری فعال است، بیشتر از دو سال منتظر مشخص شدن یک‌سری از قوانینی است که بانک مرکزی در حال بالا و پایین کردنشان است و تا وقتی این قوانین مشخص نشوند، نه‌تنها پک‌پی بلکه بقیه پرداخت‌یارها هم نمی‌توانند در این بازار به مدل کسبوکاری پایدار برسند. عین همین مسئله در مورد بازار رمزارزها نیز وجود دارد. چند ماهی است بانک مرکزی و دولت خط و نشان‌هایی می‌کشند که همگی این اتفاق‌ها در نتیجه کمبود قوانین است.
نباید فکر کرد استارتاپ‌ها مایل به دور زدن قانون هستند، بلکه موضوع اینجاست که اساسا قانونی وجود ندارد. وقتی قانون نباشد، افراد خرابکار رشد می‌کنند، ولی چوبش را کسانی که می‌خواهند طبق قانون کسبوکاری را راه بیندازند نیز می‌خورند. هر میزان تعلل و تأخیری که در قانون‌گذاری در این حوزه صورت بگیرد، باعث عقب‌ماندگی این فناوری در کشور می‌شود.
پیش‌بینی شما از آینده این حوزه چیست؟
با وجود «طرح صیانت» معلوم نیست وضعیت رمزارزها به چه سمتی می‌رود. همان‌طور که از فضای عمومی جامعه نیز پیداست، کسی نگاه مثبتی به این طرح ندارد، آن هم با سابقه قبلی و قانون‌گذاری‌هایی که در این حوزه‌ها انجام شده است. اگر طرح صیانت اجرا شود، خیلی از حوزه‌ها آسیب می‌بینند.
در حوزه‌هایی که فعالیت می‌کنید، کشور ما در چه وضعیتی به سر می‌برد؟
داده و هوش مصنوعی یکی از حوزه‌هایی است که اگر عزمی جدی داشته باشیم، کشور می‌تواند دست بالا را در جهان داشته باشد. این تکنولوژی کاملا نرم‌افزاری است و هیچ وابستگی به سخت‌افزار و تکنولوژی‌های پیچیده سخت‌افزاری ندارد، بنابراین می‌تواند به عنوان یک حوزه مورد تمرکز قرار بگیرد و با هدف‌گذاری صحیح، همان مسیری را که برای مثال در فناوری نانو طی شد، در این حوزه هم طی کنیم.
در مورد انقلاب صنعتی چهارم نیز چون نیاز به سخت‌افزار وجود دارد، قطعا از رقبای خارجی مقداری فاصله خواهیم داشت. علاوه بر این، یک‌سری از صنایع مثل فولاد و معدن که در ایران استراتژیک به حساب می‌آیند، به‌شدت جای کار دارند و دولت باید زمینه را برای حضور شرکت‌های نوآور و استارتاپ در این حوزه بیشتر از قبل مهیا کند تا بتواند در چند سال آینده از این حوزه‌ها بهره‌برداری کند.
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/z4ii
