کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. رسانهای که نسخه چاپی آن هر هفته شنبهها منتشر میشود و وبسایت و شبکههای اجتماعیاش هر ساعت، اخبار و تحولات این بخش از اقتصاد را پوشش میدهند. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
دهم تا شانزدهم شهریورماه امسال تقریباً یک روز در میان تعطیل بود؛ تعطیلاتی که حجم بسیار زیادی از مسافران را به سمت استانهای شمالی کشور روانه کرد. مسافرانی که به گفته مهران حسنی، دبیر و نایبرئیس گردشگری پایدار سبز مازندران ۸۰ درصدشان از استانهای تهران و البرز بودند. استانهای شمالی؛ بهویژه گیلان و مازندران سالهای طولانی مقصد جذابی برای مسافران ساکن استانهای تهران و البرز بودهاند.
اما آنچه در تعطیلات یکهفتهای شهریورماه سال جاری جلب توجه میکرد، نوع سفر مسافران به این دو استان بود. حجم زیاد مسافران در کنار انتخاب چادر برای اقامت در این استانها دو موضوعی است که نظر کارشناسان و رسانهها را به خود جلب کرد.
البته موضوع غالبی که بیشتر رسانهها به آن پرداختند انتخاب چادر بهعنوان محل اقامت نبود، بلکه آنها بیشتر نبود تعطیلات منظم را دلیل اصلی تعداد زیاد مسافران و در نتیجه چادر زدن آنها میدانند.
سید مصطفی فاطمی، دبیر ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفر و مدیرکل توسعه گردشگری در گفتوگو با خبرگزاری فارس، آمار مسافران ورودی به استان مازندران را از هشتم تا شانزدهم شهریورماه چهار میلیون و هشتصد هزار نفر اعلام کرده است. همچنین این آمار در استان گیلان برابر با دو میلیون و هفتصد هزار نفر است. چنین آماری تقریباً با تعداد مسافران نوروزی به این استانها برابری میکند.
دو استان گیلان و مازندران به دلیل سابقه طولانی که در پذیرش مسافر داشتهاند، اقامتگاههای فراوانی برای پذیرش مسافران دارند. علاوهبر هتلهایی که در این دو استان وجود دارد، اکنون پلتفرمهای اجاره اقامتگاه و فعالان بومگردی بسیاری در این استانها فعالیت میکنند.
این در حالی است که باز هم انتخاب شهروندان برای اقامت، چادر زدن در پارکها و نزدیکی ساحل بوده است. کارشناسان و فعالان گردشگری یکی از دلایل انتخاب این نوع اقامت را «مشکلات اقتصادی» دانستند. البته نزدیکی دو استان مذکور به تهران و البرز میتواند این موضوع را توجیهپذیرتر کند.
سفرها باید مدیریت شوند
البته که تبلیغات مؤثر برای جذب گردشگر و آبوهوای استانهای شمالی در روزهای آخر شهریور در روانه شدن حجم عظیمی از مسافران به شمال کشور بیتأثیر نیست. یاور عبیری، رئیس جامعه انجمنهای حرفهای اقامتگاههای بومگردی، در گفتوگو با کارنگ به دو عامل نزدیکی و تبلیغات در جذب مسافران اشاره کرد و گفت: «یکی از دلایل حجم زیاد سفر به استانهای شمالی، استان تهران است که بیشترین حجم مسافر را به این قسمت روانه میکند؛ درحالیکه میتوان با مدیریت و برنامهریزی، مسافران را به استانهای غربی فرستاد، زیرا مسافتی که برای رسیدن به استانهای شمالی از تهران طی میشود برابر با مسافت تهران تا استانهای غربی است. حتی رسیدن به استانهای غربی میتواند زمان کمتری نسبت به استانهای شمالی نیاز داشته باشد زیرا جمعیت بسیار زیادی بهصورت ناگهانی در تعطیلات به سمت استانهای شمالی روانه میشود و مسافران گاهی تا دوازده ساعت در راهاند؛ درحالیکه مسافر با صرف پنج ساعت زمان میتواند به استانهای غربی برسد و حتی برخی استانها مانند همدان فقط سه ساعت با تهران فاصله دارند.»
او همچنین تأکید کرد که سفرها نیاز به مدیریت دارند زیرا با وضع موجود، خود مسافران هم وضعیت خوبی در شهرهای مقصد شمالی ندارند و نمیتوانند خدمات مناسبی دریافت کنند.
چالشهای ورود گسترده مسافران برای مردم بومی
حجم بالای مسافران در تعطیلات یکهفتهای شهریور به استانهای شمالی مشکلات زیادی به وجود آورد. کمبود بنزین یکی از مشکلاتی بود که خبر آن بهصورت گسترده منتشر شد. خبرهایی نیز درباره کمبود نان به گوش میرسید. معمولاً ورود گسترده گردشگران به یک منطقه مشکلاتی ازجمله تنش با جامعه محلی را نیز به وجود میآورد که گریزناپذیر است.
عبیری چاره این مشکل را تبلیغات در حوزه گردشگری دیگر استانها دانست و در اینباره توضیح داد: «مسلماً تبلیغات در استانهای دیگر میتواند مسافران را به بازدید آن شهرها ترغیب کند. باید وزارتخانه میراث فرهنگی و گردشگری، بهعلاوه خود استانها اقدامات لازم برای جذب و ترغیب مسافران را انجام دهند. برای مثال در این ایام ستاد سفر عملکرد خوبی داشت و استانهایی را که ظرفیت پذیرش مسافر در آنها تمام میشد اعلام و استانهای جایگزین و مکمل را معرفی میکرد. در نتیجه از یکسو وزارتخانه و از سوی دیگر خود تبلیغات استانی میتواند به مدیریت سفرها کمک کند.»
او افزود: «دلیل دیگر برخی از مسافران برای برپایی چادر قطعاً به مشکلات اقتصادی برمیگردد. اتفاقاً دو روز پیش طی صحبت با یکی از بومگردیهای شرق گیلان، وضعیت آنها را در روزهای تعطیلات جویا شدم، اما ظاهراً بومگردی آنها مسافری نداشت. البته همین سؤال را از بومگردیهای غرب استان گیلان پرسیدم که اعلام کردند بومگردیهای غرب استان گیلان مسافران زیادی را پذیرفتهاند.»