کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. رسانه‌ای که نسخه چاپی آن هر هفته شنبه‌ها منتشر می‌شود و وب‌سایت و شبکه‌های اجتماعی‌اش هر ساعت، اخبار و تحولات این بخش از اقتصاد را پوشش می‌دهند. در کارنگ ما تلاش داریم کسب‌وکارهای نوآور ایرانی، استارتاپ‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و دیگر کسب‌وکارها کوچک و بزرگی که در بخش‌های مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخش‌های اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانه‌ای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
با عرضه نخستین چرخ‌های دوزندگی در اروپا، افرادی که به کار خیاطی اشتغال داشتند، احساس خطر کرده و نخستین کارخانه تولید پوشاک را که «بارتلومی تیمونیه» ساخته بود، از بین بردند. اما ورود این ماشین به ایران با مقاومت‌هایی از جنسی دیگر روبه‌رو بود.
از سابقه دوزندگی به‌عنوان یک شغل، اطلاعات اندکی در اختیار است، اما شواهد تاریخی نشان از کاربرد دیرینه آنها دارد.
در بخش‌های قدیمی شوش سوزن‌های سوراخ‌دار یافت شده، نشانه‌هایی از دستگاه‌های ریسندگی و بافندگی در هفت هزار سال پیش در بهشهر پیدا شده و ابتکار سپاهیان نادرشاه در تولید لباس‌هایی برای استتار نظامیان از نمونه‌های شناخته‌شده در تاریخ است. دوخت و دوز به‌عنوان یک شغل به‌‌‌ویژه برای لشکریان سابقه دیرینه دارد.
گرچه در دوره صفویه و قاجار اشتغال به دوزندگی پررنگ‌تر می‌شود و در دوره قاجار آنها بخش مشخصی از بازار را به خود اختصاص دادند، اما ورود ماشین‌های دوزندگی آنها را کمتر آشفته کرد. به نظر می‌رسد تولید لباس برای سایرین در زمانی رونق گرفت که نیازهای جدیدی خلق شده بود و دسترسی به لباس بیشتر متناسب با موقعیت‌های گوناگون تقاضاهای جدیدی را ایجاد کرده بود.
چرخ خیاطی را نخستین بار مظفرالدین‌شاه پس از سفر به فرنگ همراه با یک خیاط قفقازی با خود به ایران آورد و قرار بود برای دوخت لباس درباریان به کار گرفته شود. اما مردم که تصور می‌کردند پارچه توسط دستگاه جویده می‌شود از آن استقبال نکردند. از سوی دیگر برخی بر این باور بودند که دوختن لباس با وسیله ساخت دست فرنگی‌ها، موجب نجس‌شدن پارچه می‌شود و دوختن لباس با آن را جایز نمی‌دانستند.
نخستین چرخ‌های دوزندگی که قرار بود در اختیار همگان قرار گیرد، نشان گلدفینگر داشت و در خیابان لاله‌زار به فروش می‌رسید. فروشنده برای گسترش بازار خود و جلب مشتریان یک برنامه آموزشی نیز ترتیب داده بود. به‌تدریج نه‌تنها خیاط‌های شاغل در بازار، بلکه زنان خانه‌دار نیز به این محصول فرنگی توجه کردند و چرخ خیاطی به یکی از اقلام مهم در جهیزیه دختران تبدیل شد.
ادامه دگرگونی‌های سیاسی و اجتماعی در کشور توجه به این وسیله را افزایش داد و باز شدن دروازه‌ها برای کالای ساخته‌شده خارجی، شرکت‌های بزرگ را میدان‌دار این حوزه کرد.
تا پیش از انقلاب بازار چرخ خیاطی خانگی و صنعتی در انحصار شرکت‌های خارجی بود، اما در سال 1358 نخستین شرکت ایرانی تولیدکننده چرخ خیاطی پایه‌گذاری شد و سال‌های طولانی با تبلیغات گسترده و محصولات گوناگون بازار خوبی را در داخل ایجاد کرده و وارد بازارهای خارجی نیز شد. ورود چرخ دوزندگی اما کارکرد دگرگون‌کننده‌ای در صنعت پوشاک داخلی نداشت و نه صنعت مد و نه پوشاک، قابلیت ویژه‌ای ابراز نداشتند.
ورود چرخ دوزندگی همانند بسیاری از ابزارهای وارداتی دیگر به‌تدریج و در روندی مشابه با سایر حوزه‌ها خود را نمایان کرد. به این ترتیب در صنعت پوشاک صرف‌نظر از برخی نمونه‌های کم‌شمار، هرگز جریان دگرگون‌سازی شکل نگرفت و حتی کارخانه موفق کاچیران که امیدهای بسیاری را برانگیخته بود، در فرازونشیب‌های دوران جنگ تحمیلی و پس از آن درگیر تلاش برای زنده‌ماندن شد.
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/5qnc
