چشم‌اندازمان ایجاد شهر رسانه‌ای است

نگاهی که در دنیا به صنایع خلاق می‌شود، به عنوان صنعتی پرسود و اثرگذار است. اما علیرغم ظرفیت‌هایی که در ایران داریم، تا امروز فقدان نگاه جدی به این حوزه و سرمایه‌گذاری مناسب روی آن را شاهد بوده‌ایم. مرکز نوآوری رایمون با دست گذاشتن روی همین داشته‌ها و کمبودها و برای رونق بخشیدن به صنایع خلاق پا به میدان گذاشته است.

علیرضا حقیقی، مدیر این مرکز، می‌گوید امکاناتی که در مجموعه‌شان در اختیار تیم‌های پذیرفته‌شده قرار می‌دهند، گاه در منطقه منحصربه‌فرد است. علاوه بر این شتابدهی و تأمین سرمایه تیم‌هایی که قابلیت خود را نشان داده‌اند، از فعالیت‌هایی است که رایمون برای آن‌ها انجام می‌دهد.

اگر بخواهید مرکز نوآوری و شتابدهی «رایمون» را معرفی کنید، به چه مواردی اشاره می‌کنید؟
رایمون در تیرماه سال 96 افتتاح شده است و امکاناتی را در اختیار تیم‌های فعال در زمینه صنایع خلاق و به‌خصوص حوزه رسانه قرار می‌دهد. یکی از این امکانات فضای کار اشتراکی و شتابدهنده است. در حال حاضر در فضای کار اشتراکی‌مان پذیرای 32 تیم استارتاپی و بیش از 30 فریلنسر هستیم که در حوزه رسانه، بازاریابی دیجیتال، تولید محتوا، طراحی سایت، سئو و سایر حوزه‌های مرتبط فعالیت می‌کنند. حوزه دوم فعالیت مجموعه ارائه خدمات CGI است. مرکز رایمون امکاناتی در این حوزه دارد که شامل استودیوی موشن کپچر، رندر فارم، سالن سینما، استـــودیوی کرومــاکـــی 360 درجـــه و استودیوی بلک باکس می‌شود.

بخشی از این‌ها مثل موشن کپچر و رندر فارم جزو خدمات منحصربه‌فرد مجموعه رایمون است. حتی در سطح خاورمیانه هم از حیث تعداد دوربین‌ها و فضای کپچر، استودیویی به وسعت رایمون وجود ندارد. حوزه سوم فعالیت رایمون برنامه‌سازی است. ما در حوزه بازی، انیمیشن، مستند، جلوه‌های ویژه و برنامه‌سازی تلوزیونی فعال هستیم.
اتفاق چهارمی که در رایمون می‌افتد، سرمایه‌گذاری است. رایمون به واسطه شرکای سرمایه‌گذاری که دارد، در زمینه تولیدات استارتاپی، تولیدات سینمایی، انیمیشن و محصولات مشابه مشارکت مالی می‌کند.‌

برای تیم‌های نوآوری که در مرکز شما مستقر می‌شوند، چرخه شتابدهی به چه صورت است؟ چه میزان سرمایه در اختیار این تیم‌ها قرار می‌گیرد؟
در سایتمان قسمتی با عنوان شتابدهنده وجود دارد که صاحبان ایده می‌توانند اطلاعاتشان را ثبت و ایده‌‌هایشان را با ما در میان بگذارند. این ایده‌ها در کمیته ارزیابی ما بررسی می‌شوند و در صورتی که برایمان جذاب باشند وارد سیکل شتابدهی‌مان می‌شوند. مدل دیگری که برای جذب تیم‌ها به کار می‌بریم، مدل استارتاپ استودیو است. به واسطه تعاملی که با اهالی صنعت، سازمان‌ها و ارگان‌های مختلف داریم، دغدغه‌های این دوستان را طی رویدادهای ارائه معکوس با تیم‌های نوآور در میان می‌گذاریم.

در مرحله پیش‌شتابدهی یک‌سری خدمات ابتدایی مثل استقرار، خدمات اداری، آموزش‌های اولیه کسب‌وکاری و بعضا یک سرمایه کوچک در اختیار آن‌ها قرار می‌دهیم و اگر در تیمشان از حیث نیروی انسانی یا تجربه کسری‌ای وجود داشته باشد، به آن‌ها کمک می‌کنیم آن را برطرف کنند. بعد از یک دوره سه ماهه دوباره این تیم‌ها غربال می‌شوند. اگر توانسته باشند کی‌پی‌آی‌هایی را که برایشان در نظر گرفته شده است، به دست بیاورند، وارد مرحله شتابدهی می‌شوند.

در مرحله شتابدهی مشاوره‌های تخصصی، آموزش‌های مالی و تضمین بیزینس‌پلن جزو خدماتی است که به این تیم‌ها ارائه می‌شود و کمکشان می‌کنیم به نمونه اولیه‌ای از محصولشان برسند که قابل ارائه به سرمایه‌گذار باشد. در نهایت یا خود مجموعه رویشان سرمایه‌گذاری می‌کند یا سرمایه‌گذارها را دعوت می‌کنیم که بتوانند از این طریق جذب سرمایه ‌بکنند.

از آنجا که ایده‌ها متفاوتند، اندازه سرمایه‌ای هم که در اختیار تیم‌ها قرار می‌دهیم فرق می‌کند. از 20 میلیون داشته‌ایم تا 100 میلیون تومان. حتی سرمایه‌گذاری دو میلیاردی نیز در رایمون انجام شده است. ولی چون مقیاس پروژه‌ها متفاوت است سقف سرمایه‌‌گذاری نیز فرق می‌کند.

از خروجی‌های موفق رایمون چه استارتاپ‌ها و چه محصولاتی را می‌توانید نام ببرید؟
یکی از نمونه کارهایی که الان به خاطر دارم استارتاپ «لوتوس» است که در سال گذشته بازی «سایه انتقام» را تولید کرده است. استارتاپ دیگری هم داشتیم که به مدت دو سال نمایشگاه آنلاین حجاب را برگزار کرده، تیمی نیز در حوزه ارائه جلوه‌های ویژه سینمایی داریم که کار ویدئوکلیپ‌ بسیاری از خواننده‌های مطرح را انجام می‌دهد.

در حوزه سرمایه‌گذاری فیلم سینمایی انیمیشنی «پسر دلفین» را می‌توانم مثال بزنم که اواخر سال اکران می‌شود. از خروجی‌های بخش استودیوی موشن کپچرمان فیلم «متری شیش و نیم»، سریال انیمیشینی «سلام بر ابراهیم» و بازی «سفیر عشق» جزو محصولاتی بوده‌اند که در رایمون کپچر شده‌اند. برنامه «زندگی پس از زندگی» هم در رایمون تولید شده است. همچنین هر فیلمی که در سه سال اخیر جایزه جلوه‌های ویژه جشنواره فیلم فجر را برده است، از جمله فیلم‌های «مسخره‌باز»، «خورشید» و «ابلق» در استودیوهای رایمون رندر شده‌اند. در زمینه برنامه‌سازی تلویزیونی برنامه «غیرمحرمانه» شبکه دو در استودیوی کروماکی ما در حال تصویربرداری است. برنامه «خلاق شو» که به‌زودی پخش می‌شود نیز تولید رایمون است.

چه شد که به سمت حوزه صنایع خلاق رفتید؟ مرکز شما به چه نیازهایی در این حوزه پاسخ می‌دهد که پیش از آن نادیده گرفته شده بود؟
صنایع خلاق یک صنعت نوپا در دنیاست و در عین حال بسیار در زندگی روزمره مردم کاربرد و اثرگذاری دارد. هدف اولیه رایمون ایجاد یک شهر رسانه (Media City) در ایران هم‌تراز نمونه‌های جهانی آن است. ما در سطح دنیا یک‌سری شهر رسانه داریم. از نمونه‌های معروفش شهرهای رسانه‌ای دبی و لندن هستند. تا رسیدن به این چشم‌انداز راه درازی در پیش است ولی در فاز اول و تا این مرحله موفق بود‌ایم.

یکی از مشکلاتی که وجود داشت، این بود که تولیدکنندگان حوزه رسانه خدمات متمرکزی نمی‌گرفتند. مثلا برای استودیو باید به غرب تهران می‌رفتند و برای رندر فارم به شمال تهران. ما رایمون را با ایده ارائه خدمات همه‌چیز در یک‌جا تأسیس کردیم. صاحب ایده‌ای که می‌خواهد محتوایی تولید کند، با ایده‌‌اش وارد رایمون می‌شود، تمام خدمات موردنیازش را می‌گیرد و محصول خروجی از همین مجموعه بیرون می‌رود.

با توجه به اینکه با تیم‌های کوچک و بزرگی سر‌و‌کار دارید، بزرگ‌ترین مشکل کسب‌و‌کارهای صنایع خلاق را چه می‌دانید؟
بزرگ‌ترین مشکلی که در اکوسیستم استارتاپی صنایع خلاق وجود دارد، رگولاتوری است. این اکوسیستم اتمسفر خاصی دارد و جو آن با جو یک شرکت متفاوت است. ذات استارتاپ این است که باید سبک باشد، ولی ما در کشورمان قوانین را به شکلی چیده‌ایم که اگر یک استارتاپ بخواهد تسهیلاتی بگیرد، اول باید مرحله ثبت شرکت را پشت سر بگذارد. این ثبت شرکت استارتاپ‌ها را درگیر بیمه و مالیات می‌کند و روند شکست خوردن آن‌ها را تسریع. در نهایت هم باعث می‌شود از چالاکی دور بیفتند.

دولت لازم است ضمن اینکه روند گرفتن مجوز استارتاپ‌ها را تسهیل می‌کند، معافیت‌هایی را برای این تیم‌ها در نظر بگیرد. برای مثال اگر تیمی در شهر رسانه‌ای دبی مستقر شود، یک‌سری تسهیلات و معافیت‌های مالیاتی و گمرکی می‌گیرد. ما باید این را در ایران جا بیندازیم.

چشم‌انداز رایمون برای چند سال آینده چیست؟ قصد افزایش شعبه ندارید؟
در حال حاضر خیلی از متقاضیان از شهرهایی جز تهران هستند و بعضا مشتری خارجی هم داریم، چراکه با فراهم آوردن زیرساخت‌های لازم امکان انجام پروژه از راه دور را به‌خصوص در زمینه رندرفارم میسر کرده‌ایم. به‌ عنوان چشم‌انداز خود قصد داریم فضای کار اشتراکی‌مان را به عنوان بستر اصلی صنعت رسانه، تبلیغات و سرگرمی گسترش دهیم. یکی از چشم‌اندازهای ما ایجاد یک سبد سهام از طریق سرمایه‌گذاری در راه‌اندازی و توسعه کسب‌وکارهای کوچک و متوسط در این حوزه است. همچنین توسعه بستر تولید محتوا و به‌روزرسانی استودیوها و تجهیزاتمان هم یکی از چشم اندازهای ماست. تأسیس شعب جدید در برنامه یک سال آینده‌مان نیست.