چکمه دیکتاتوری روی گلوی بیگ‌تک‌ها

دنگ شیائوپینگ اظهارنظر معروفی دارد که می‌گوید «ثروتمند شدن باشکوه است»، اما با لغو عرضه عمومی گروه آنت (Ant Group) در نوامبر گذشته، بر اساس مقررات تنظیم مالی جدید چین، برخلاف نظر شیائوپینگ، پولداری به شیوه جک ما – مالک گروه آنت – چندان باشکوه نیست! این حرکت سیاستمداران چینی، در واقع سیلی محکمی به مابقی سرمایه‌گذاران خارجی بود تا پا را از گلیمشان درازتر نکنند!

دامنه سرکوب‌ها گسترده‌تر شده است. علی‌بابا و تنسنت ، دو غول اینترنتی چینی هستند که با نظارت مقامات ضد تراست کار می‌کنند. در اوایل ماه جاری، سرویس مسافرتی دیدی گلوبال، بعد از ثبت در نیویورک، در لیست تحریم قرار گرفت و هفته گذشته حوزه آموزش و پرورش هدف قرار گرفته است. قوانین جدید هر شرکتی را که در زمینه آموزش کودکان و با سرمایه‌گذاری خارجی فعالیت کند، تحریم می‌کند. در واقع وقتی حرف از بچه‌مدرسه‌ای‌ها باشد، ثروتمند شدن ممنوع است!

واکنش بازار به این دیکتاتوری برنامه‌ریزی‌شده، فروش شدید بود به طوری که قیمت سهام سه شرکت آموزش‌محور آنلاین، دو‌ سوم کاهش یافت. این وحشت به سایر شرکت‌های چینی که در آمریکا فهرست شده‌اند، سرایت کرد و شاخص اژدهای طلایی چین نزدک (Nasdaq Golden Dragon China) که بزرگ‌ترین سهام از این نوع است، طی سه روز تقریبا 20 درصد کاهش یافت. این خشکسالی در بازار سهام چین، به کاهش سهام کل دنیا منجر شده است.

با وضع این قوانین، ترجیح چین کاملا واضح است؛ هدفش این است که سرمایه را به مبادلات خود و بر اساس شرایط و در حیطه اختیاراتش محدود کند. اگرچه اثر این دیکتاتوری در بازارهای مالی باقی می‌ماند، اما بازنده اصلی خود چین است!
در ابتدا با تأثیر این قوانین بر بازار شرکت‌های فناور خارج از چین شروع کنیم؛ شاخص فناوری سنگین نزدک در واکنش به اوضاع خراب سهام فناوری در چین فروخته شد. در واقع این‌طور برداشت شد که سرمایه‌گذاری در فناوری، ریسک تحریم دارد. در آمریکا هم جو بایدن، سیاست‌های ضد انحصار را دنبال می‌کند، اما این سیاست‌ها در یک بستر قانونی شکل می‌گیرد. اگرچه با این روش سیاست‌گذاران آمریکایی بال غول‌های فناوری را می‌چیند و به طور مثال شرکت‌هایی مثل آلفابت، اپل، فیس‌بوک و مایکروسافت همگی در هفته گذشته رکود داشته‌اند، اما سرگرم شدن رقبای چینی به کاغذبازی‌ها، در کل به نفع فناوران آمریکایی است و این محدودیت در واقع به فناوری چین آسیب می‌رساند.

سرمایه‌گذارانی که طی سال‌های اخیر در این زمینه حضور داشته‌اند، این هفته در بازارهای عمومی ضعیف شده‌اند. به علاوه سرمایه آمریکایی‌ها در استارتاپ‌های چینی فریز شده و سرمایه‌های ترکیبی شرکت‌های چینی در خارج از کشور، در معرض تهدید قرار گرفته است.
بدتر از همه اینکه با تغییرات لحظه‌ای قوانین سختگیرانه، سرمایه‌گذاری در شرکت‌های غیر فناور هم خطرناک است و باعث افزایش هزینه سرمایه‌گذاران می‌شود. سازمان تنظیم‌کننده اوراق بهادار چین این هفته با عجله جلسه‌ای با بانکداران بین‌المللی ترتیب داد تا به آن‌ها اطمینان دهد که فقط شرکت‌های آموزش‌محور هدف قرار گرفته‌اند. این اتفاق نشان می‌دهد سیاستمداران چین با عکس‌العمل بازارهای بهت‌زده، متوجه اشتباه خود شده‌اند.

چین باید بپذیرد که بازار سرمایه پنجره‌ای نیست که تنظیم‌کنندگان به دلخواه خود آن را باز و بسته کنند و اگرچه حافظه سرمایه‌گذاران خوب نیست، اما باید به خاطر داشت که چین به نظارت‌های بالا شهره است و این بدنامی تنها با پایبندی به قوانین شفاف از بین می‌رود و این دقیقا همان چیزی است که حزب کمونیست چین از آن بیزار است.