کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. رسانه‌ای که نسخه چاپی آن هر هفته شنبه‌ها منتشر می‌شود و وب‌سایت و شبکه‌های اجتماعی‌اش هر ساعت، اخبار و تحولات این بخش از اقتصاد را پوشش می‌دهند. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپ‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و دیگر کسب‌وکارها کوچک و بزرگی که در بخش‌های مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخش‌های اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانه‌ای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
کارنگ در چند روز اخیر سری گفت‌وگوهایی با فعالان حوزه سخت‌افزار و زیرساخت دیجیتال کشور با محوریت چالش‌های مهم این حوزه که از نظر این فعالان باید در رویداد زیرساخت دیجیتال به آن پرداخته شود، داشته است.
علی صالحی، مدیر توسعه کسب‌وکار گروه حصین طی گفت‌وگو با کارنگ، یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های صنعت زیرساخت کشور را استهلاک تجهیزات مصرف‌کنندگان این صنعت عنوان کرد. او مصرف‌کنندگان زیرساخت دیجیتال که در واقع بانک‌ها و اپراتورها هستند را بزرگ‌ترین متضرران استهلاک تجهیزات زیرساخت دیجیتال می‌داند. چالش‌هایی که شرکت‌های بزرگ و قدیمی برای گرفتن مجوز افتا با آن مواجه هستند از دیگر مواردی است که صالحی به آن اشاره می‌کند.
شایان ذکر است، رویداد زیرساخت دیجیتال، ۲۱ آبان‌ماه با حضور متخصصان حوزه زیرساخت و به همت کارخانه نوآوری رسانه راه‌کار، در کتابخانه ملی برگزار می‌شود.
مسائل پشتیبانی در مراکز ارائه خدمات
علی صالحی باور دارد که زیرساخت دیجیتال صنعتی است که به صورت مستقیم با لبه فناوی در تماس است و نیاز دارد همیشه به روز باشد.
او در این‌باره توضیح می‌دهد: «زیرساخت دیجیتال، صنعتی است در لبه فناوری؛ زیرا اصلی‌ترین شاخص فناوری زیرساخت آن است. اما متأسفانه ممنوعیت قطعی واردات باعث شده است که قیمت محصولات در ایران بالا و کیفیت آنها پایین باشد. این موضوع البته در بسیاری دیگر از صنایع مثل لوازم‌خانگی و خودرو نیز وجود دارد. شرایط نامناسبی که دراین صنایع به وجود آمده عملاً تجهیزات حوزه اقتصاد دیجیتال از سرور، سوئیچ، روتر تا دستگاه پز و ATM را در برمی‌گیرد. به عبارتی هزینه تمام شده برای مجموعه زیاد است و این درحالی است که وضعیت مالی مجموعه‌ها نیز روزبه‌روز نابسامان‌تر می‌شود.»
مدیر توسعه کسب‌وکار حصین اضافه می کند: «این شرایط مانند وضعیت صنعت خودرو است که به بهانه حمایت تولید داخلی و جلوگیری از خروج ارز جلوی واردات گرفته می‌شود. این درحالی است که چنین شرایطی باعث می‌شود هم ارز بیشتری خارج شود و گرانی بیشتری اتفاق بیفتد و قاعدتاً پشتیبانی هم سخت خواهد شد.»
صالحی در توضیح سختی پشتیبانی در شرکت‌ها می‌گوید: «در ایران نمی‌توان مانند بازیگران بزرگ دنیا بر پشتیبانی شرکت‌ها اتکا کرد. پشتیبانی کاری طولانی مدت است. اپراتورها، بانک‌ها و دیگر شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات زیرساخت‌های مشخصی دارند. یک تولیدکننده این زیرساخت‌ها را تولید می‌کند در حالی که پیش از این واردکننده بوده و بر اساس قوانین مجبور شده از حوزه واردات وارد حوزه تولید شود. چنین تولیدکننده‌ای اصولاً زیرساخت مناسب ندارد و حتماً دچار بحران خواهد شد و مجبور می‌شود آن چه را که وارد می‌کرده است، تولید کند. اما پس از مدتی دچار بحران می‌شود و کسب‌وکار خود را تعطیل یا سرویس خود را محدود می‌کند و در نتیجه نمی‌تواند خدمات پشتیبانی مطلوبی را به مصرف‌کنندگان مذکور ارائه دهد.»
او در ادامه توضیحات خود می‌گوید: «در نتیجه مصرف‌کنندگان که بزرگان اقتصاد دیجیتال هستند می‌مانند با محصولات بسیاری که خریداری کردند و اکنون کسی هم مسئولیت آن محصولات را نمی‌پذیرد و پشتیبانی اتفاق نمی‌افتد.»
اقدامات نهادهای صنفی به نتیجه نمی‌رسد
صالحی در ادامه درباره چگونگی اقدام نهادهای صنفی در حوزه زیرساخت اقتصاد دیجیتال می‌گوید: «اقدماتی در این زمینه انجام می‌شود اما در صنعت زیرساخت دیجیتال با چالش‌هایی روبرو هستیم که آن‌قدر بزرگ و متنوع هستند که عملاً کار صنفی بی‌تأثیر است. در واقع اقدامات صورت می‌گیرد اما آن تأثیری که مد نظر فعالان است در نهایت اتفاق نمی‌افتد.»
صالحی همچنین تأثیرگذاری فعالیت‌های صنفی را این گونه توضیح می‌دهد: «مسائل و مشکلات حوزه زیرساخت دیجیتال مانند توابع گسسته هستند. به این مفهوم که حل شدن بیست درصد مشکلات نمی‌تواند تأثیر ملموسی ایجاد کند بلکه باید حداقل هشتاد درصد موانع حل شوند تا تأثیرگذاری موردنظر اتفاق بیفتد.»
صنعتگران امروز تاجران دیروز بودند
علی صالحی در ادامه عنوان می‌کند که چالش‌های بزرگ فعالان حوزه زیرساخت آن‌قدر بزرگ است که فعالان نمی‌توانند به همه چالش‌ها رسیدگی کنند و برای حل آنها با نهادهای بسیاری روبرو است.
او درباره تعدد نهادهای قانون‌گذار در این حوزه توضیح می‌دهد: «ده‌ها نهاد اکنون درگیر قانون‌گذاری‌های جدید هستند. این در حالی است که دولت‌ها و قوانین تغییر پیدا می‌کنند و با چالش‌های جدیدی روبرو می‌شویم. بنابراین صنعت‌گر ایرانی به دردسر می‌افتد.»
او بار دیگر به صنعت‌گر نبودن فعالان حوزه زیرساخت اشاره می‌کند و می‌گوید: «مسئله‌ای که در این حوزه وجود دارد این است که صنعتگران این حوزه در واقع تاجر بوده‌اند اما توسط قانون‌گذار و به اجبار تولیدکننده شده‌اند و در نتیجه نمی‌توانند مانند صنعت‌گری رفتار کنند که از روز نخست یک صنعت را راه‌اندازی کرده است. بازیگران این حوزه هم اکثراً کوچک هستند که همین تعدد بازیگران کوچک خود دردسرساز است؛ مخصوصاً در صنعتی که در لبه فناوری قرار دارد.»
چالش کسب‌وکارها و افتا
صالحی به یکی از چالش‌های جدید پیش آمده برای صنعتگران حوزه زیرساخت اشاره می‌کند و می‌گوید: «بعد از ماجرای پیجرها، اکنون چالش جدیدی به وجود آمده است به نام مجوز افتا. افتای ریاست‌جمهوری که مسئول امنیت حوزه دیجیتال است اکنون یک مجوز را در این زمینه اجباری کرده است. در نتیجه برای مثال تولیدکننده‌ای که بیش از پانزده تا بیست سال است که قطعه‌ای را تولید می‌کند اگر هم شرکت بزرگ باشد گرفتن مجوز افتای آن بیشتر از یک سال طول می‌کشد. شرکتی هم که این مجوز را نداشته باشد نمی‌تواند در مناقصه شرکت کند. اما ممکن است یک شرکت کوچک که سابقه شرکت بزرگ را ندارد اما گرفتن افتا برای آن بسیار راحت‌تر است بتواند در مناقصات شرکت کند.»
صالحی درباره درگیری که سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران با مجوز افتا دارد توضیح می‌دهد: «اکنون نصر تهران یک کمیسیون جداگانه در این باره تشکیل داده است و در خصوص این مسئله نیز بسیار کار می‌کند اما نمی‌تواند این چالش را برطرف کند. در این راستا یک نماینده هم در افتا گذاشته است اما کارها پیش نمی‌رود و شرکت‌ها دچار یک سردرگمی پیچیده شده‌اند.»
علی صالحی همچنین شروط مجوز مذکور را غیرمنطقی دانست. او برخی از شروط را عدم دو تابعیتی بودن کارکنان از لایه کارشناسان تا مدیران معرفی کرد. او همچنین تأکید کرد که شرکت‌های بی‌سابقه در این راستا کار راحت‌تری دارند. زیرا با تعداد کمتری نیرو و سابقه کاری کوتاه‌تر عملاً بررسی آنها برای دریافت مجوز افتا بسیار کوتاه است. در نتیجه بازیگران قدیمی با مقیاس بزرگ از رده خارج می‌شوند و شرکت‌های کوچک به بازیگران جدید تبدیل می‌شوند.
او در آخر بیان می‌کند: «به طور کلی تجهیزات ما در حوزه مخابرات، و بانک و پرداخت که اصلی‌ترین مصرف‌کنندگان سخت‌افزار هستند. تجهیزات زیرساختی این مصرف‌کنندگان حدود بیست سال پیش تأمین شده است. این مصرف‌کنندگان نمی‌توانند به راحتی محصولات مورداستفاده خود را از بازیگران متنوع تأمین کنند. برای مثال در حوزه اپراتور وقتی نیمی از تجهیزات شبکه اریکسون است، نمی‌توان نیم دیگر تجهیزات را از هوآوی تأمین کرد زیرا کارایی کاهش پیدا خواهد کرد.»
صالحی ادامه می‌دهد: «معمولاً یکدست بودن محصولات کمک می‌کند تا نتیجه بهتری حاصل شود. اما تجهیزات عمده مصرف‌کنندگان اقتصاد دیجیتال اکنون مستهلک شده است و میلیاردها دلار برای به‌روزرسانی نیاز دارد. برای این که این تجهیزات در سرویس بمانند زحمت بسیاری کشیده می‌شود اما عملاً مانند این می‌ماند که دستگاه خرابی را مجبور به کار کردن کنیم.»
او در ادامه بیان کرد: «مستهلک بودن زیرساخت دیجیتال اکنون بزرگ‌ترین چالش است و موضوع این جا است که با چنین وضعیتی باید توسعه هم انجام شود؛ اما در شرایط اقتصادی و سیاسی و اجتماعی ما این موضوع بزرگ‌ترین چالش صنعت زیرساخت است.»
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/3fhp