کدام قوانین از طرح جهش تولید دانش‌بنیان تأثیر می‌پذیرند؟

طرح «جهش تولید دانش‌بنیان» رویکرد مثبت و امیدوارکننده‌ای به فعالیت‌ شرکت‌های دانش‌بنیان و واحدهای فعال در پار‌ک‌های علم و فناوری دارد و به نظر می‌رسد اگر طرح فعلی به قانون تبدیل شود، دست‌کم تا چند سال خلأها و شکاف‌هایی را که دانش‌بنیان‌ها با آن روبرو بودند، پر خواهد کرد.

در عین حال طرح جهش تولید دانش‌بنیان ناظر به تصحیح یا افزودن مواردی به مواد و بندهای قانونی است که برخی از آن‌ها در ردیف احکام توسعه‌ای کشور هم هستند. بررسی‌های ما نشان می‌دهد اگر ایرادی به طرح گرفته نشود و به همین شکلی که نمایندگان تصویب کرده‌اند، تبدیل به قانون شود، حداقل باید 9 قانون موضوعی دیگر کشور نیز اصلاح شوند و 33 تغییر داده شود که در نوع خود کم‌سابقه است.

از مهم‌ترین قوانینی که باید تصحیح یا اصلاح شوند، «قانون حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور و حمایت از کالای ایرانی» مصوب سال 98 است. به این قانون در مواد و تبصره‌های طرح جهش تولید دانش‌بنیان چهار بار استناد شده که سه مورد آن مستلزم تغییر است.

«قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور» دیگر قانونی است که از طرح جهش تولید دانش‌بنیان تأثیر می‌پذیرد. این قانون که در سال 94 تصویب شده، در طرح جدید مجلس برای شرکت‌های دانش‌بنیان سه بار فراخوانده شده که دست‌کم در یک ماده‌ آن باید تغییراتی داده شود.

بیشترین قانونی که از طرح جهش تولید دانش‌بنیان اثر می‌پذیرد، «قانون حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات» مصوب سال 98 است. به این قانون در طرح نمایندگان 16 بار رجوع شده و در تمام موارد نیز الحاقیه‌هایی باید به مواد، تبصره‌ها و بندهای آن اضافه شود.

کلیدی‌ترین متن قانونی که باید به‌روزرسانی شود، قانون «احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور» مصوب 1395 است. این قانون در شمار قوانین بالادستی و مرجع کشور است و هرگونه تغییری در آن نیاز به رأی دو‌سوم نمایندگان مجلس دارد. بر پایه مواد و تبصره‌های طرح جهش تولید دانش‌بنیان، در شش بخش قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه‌ای باید اصلاحاتی صورت گیرد.

به «قانون امور گمرکی» مصوب سال 90، دوبار در طرح جهش تولید دانش‌بنیان اشاره شده که در هر دو هم تغییرات در متن قانون ضروری است. تعداد اصلاحیه‌های «قانون مالیات‌های مستقیم» مصوب سال 66 به دو مورد می‌رسد.

قوانین دیگری که بنا به الزام‌های طرح جهش تولید دانش‌بنیان هرکدام مشمول یک تغییر و الحاقیه هستند، عبارتند از: «قانون شهرداری‌ها» مصوب سال 34، «قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت» مصوب سال 93 و «قانون برگزاری مناقصات» مصوب سال 83. همچنین در طرح جهش تولید دانش‌بنیان دو بار به «قانون نظام صنفی کشور» مصوب سال 82 و شش بار به «قانون مدیریت خدمات کشوری» مصوب سال 86 استناد شده و وظایفی را بر دوش دستگاه‌ها گذاشته تا شرایط را برای شرکت‌های دانش‌بنیان آسان‌تر کنند.