تویسرکان را به گردویش می‌شناسند؛ گردویی که در سازمان جهانی مالکیت فکری ثبت شده است و پایه‌های استارتاپ «تازه‌چین» بر آن گذاشته شده است. تازه‌چین فروشگاه خشکباری است که گردوی تویسرکان و خشکبارهای تازه دیگر را با تضمین کیفیت به دست مشتریانش می‌رساند.
حسن موحد، بنیان‌گذار این استارتاپ، کودکی‌اش را در باغ‌های تویسرکان گذرانده و سال‌ها بعد، با آزمودن مسیرهای مختلف، نوآوری را به باغ گردو برده است. او مفهوم استارتاپ را در اولین رویداد استارتاپی ایران شناخته و چندی بعد با مشاوره همسرش تازه‌چین را به میدان آورده و اینک سه سال از فعالیت این استارتاپ می‌گذرد.
حذف واسطه‌ها محصولات را ارزان‌تر نکرده است
استارتاپ‌های زیادی در حوزه کشاورزی هدفشان را حذف واسطه‌ها قرار داده‌اند اما موحد معتقد است مشکلاتی وجود دارد که باعث می‌شود بعضی از این استارتاپ‌ها چندان موفق نباشند. او می‌گوید: «یکی از این مشکلات این است که کسب‌وکارهای کوچک برای رشد و بقا نیاز به صرف هزینه‌های زیادی دارند و اگر جذب سرمایه داشته باشند، مجبورند بهای این جذب سرمایه را هم به سرمایه‌گذار بپردازند. با چنین هزینه‌هایی ناچارند حاشیه سود بسیار زیادی در نظر بگیرند و به همین دلیل، به‌رغم حذف واسطه‌ها، نرخ فروششان بالاتر از نرخ بازار خواهد بود.»
موحد بر این باور است که این مشکل با در اختیار گرفتن بخش مهمی از بازار از سوی استارتاپ‌ها قابل حل است و در آن صورت «هزینه‌های تبلیغات کاهش پیدا می‌کند و سرمایه‌گذارها قانع‌تر می‌شوند».
مشکل دیگری که بنیان‌گذار تازه‌چین به آن اشاره می‌کند «عادت کشاورزان به فرهنگ دلالی» است. او در این باره توضیح می‌دهد: «ممکن است کشاورزان محصولشان را به ما استارتاپ‌ها حتی به قیمت بالاتری عرضه کنند. وقتی به سراغ کشاورز می‌رویم، فکر نمی‌کند که آمده‌ایم کمکش کنیم و ما را مشتری‌هایی مثل همه مشتری‌های دیگرش می‌بیند. حتی سعی می‌کند محصولش را به ما گران‌تر از قیمتی که به دلال محلی می‌فروخت، بفروشد. اگر ما به این قیمت گران‌تر نخریم، به همان دلال می‌فروشد.»
موحد می‌گوید تازه‌چین برای کم کردن چنین مشکلاتی تلاش کرده حاشیه سودش را پایین نگه دارد و به همین سبب، چندان وارد مرحله جذب سرمایه نشده است. با این حال او اذعان می‌کند که همچنان این استارتاپ با مشکلات زیادی دست‌و‌پنجه نرم می‌کند و با همه این تلاش‌ها، قیمت محصولات این فروشگاه تا حدودی گران‌تر از بازار محلی است. او توضیح می‌دهد: «ما سعی کرده‌ایم همان واسطه‌های محلی را شناسایی کنیم و به همراه آن‌ها که قیمت هم دستشان است، محصول را از کشاورز خریداری کنیم اما باز هم به دلیل هزینه‌های زیاد، هنوز قیمت‌هایمان از نرخ بازار محلی مقداری بیشتر است.»
تازه‌چین اصرار دارد که واسطه‌ها را حذف نمی‌کند، بلکه آن‌ها را به حداقل می‌رساند. موحد بر این باور است که تنها واسطه‌های زائد باید حذف شوند و برخی واسطه‌ها مثل کسانی که محصول را فرآوری می‌کنند، اضافه نیستند و اصلا نمی‌توان آن‌ها را حذف کر
تازه‌چین بازرگان محصولات کشاورزی است
تازه‌چین بر خلاف بسیاری از استارتاپ‌های همکارش، در حال حاضر کشاورزان را معرفی نمی‌کند. بنیان‌گذار این استارتاپ دلیل این اتفاق را این‌گونه شرح می‌دهد: «بیشتر استارتاپ‌های کشاورزی می‌گویند ما محصول را از خود کشاورز می‌خریم اما مسئله اینجاست که این استارتاپ‌ها مدلی برای محصولاتی که فرآوری می‌شوند، ندارند. به همین دلیل ما مدل تازه‌چین را بر مبنای معرفی کشاورز نگذاشته‌ایم و خودمان را یک بازرگان محصولات کشاورزی در نظر گرفته‌ایم.»
در حال حاضر تازه‌چین و سه نماینده‌اش در رشت، استهبان و رفسنجان مسئول بررسی کیفیت و خرید محصولات از کشاورزان هستند؛ البته موحد می‌گوید در آینده و با در نظر گرفتن بخش‌هایی مثل فرآوری محصول، معرفی کشاورزان هم به سامانه تازه‌چین اضافه خواهد شد.
تازه‌چین کیفیت محصولاتش را تضمین می‌کند و به مشتریانش اطمینان خاطر می‌دهد که اگر از کیفیت محصولی راضی نبودند، می‌توانند محصول را مرجوع کنند و پولشان را پس بگیرند. موحد درباره فرایند بررسی کیفیت محصولات می‌گوید: «محصولات خشکبار، مخصوصا گردو، استاندارد آزمایشگاهی خاصی ندارند که بر اساس آن‌ها کیفیت محصول را تعیین کنیم. تست‌هایی که ما انجام می‌دهیم، تست‌هایی هستند که به صورت سنتی از گذشته بین مردم وجود داشته‌اند. بعضی از این تست‌ها دیداری یا چشایی هستند. بر اساس تجربه کیفیت را تشخیص می‌دهیم و هیچ‌کدام از تست‌ها آزمایشگاهی نیستند.»
دردسرهای ناتمام ارسال پستی
تازه‌چین در وبسایت خود زمان ارسال کالا را بین سه تا چهار روز اعلام کرده است. چنین زمانی با اضافه شدن زمان تحویل مرسوله به مقصد از سوی پست، طولانی به نظر می‌رسد اما مدیرعامل تازه‌چین می‌گوید زمان اعلام‌شده یک استثناست نه قاعده و اغلب با فاصله یک روز، خرید مشتری به پست تحویل داده می‌شود: «ما دو محصول اصلی داریم. یکی خود گردو با پوسته است که در انبار موجود داریم و برای ارسال این محصول هیچ مشکلی نداریم. محصول دیگر مغز گردو است که نیاز به فرآوری دارد. آن چهار روز تأخیر مربوط به فرآوری محصول است؛ چراکه برای حفظ تازگی محصول پس از ثبت سفارش با شکننده گردو صحبت می‌کنیم و چهار روز را در بدترین شرایط برای این کار در نظر گرفته‌ایم اما در حالت کلی سفارش‌های هرروز تا روز بعد به پست تحویل داده می‌شود.»
بلایی که پست بر سر مرسوله‌ها می‌آورد، فصل مشترک مشکلات استارتاپ‌های کشاورزی است و تازه‌چین هم از آن بی‌نصیب نمانده است. این استارتاپ ادعا می‌کند که پست در چهار ماه گذشته حدود ۶۰۰ هزار تومان خسارت به محصولاتش وارد کرده است. موحد می‌گوید: «ما سخت‌ترین استانداردهایی را که پست برایمان تعیین می‌کند، انجام می‌دهیم اما دست آخر می‌بینیم که اتفاقات جالب و خنده‌داری رخ می‌دهد.»
کم شدن از محصولات و شکستن محکم‌ترین بسته‌بندی‌ها تنها مواردی از این اتفاقات هستند که تازه‌چین تجربه کرده است.
توسعه پلتفرم و اقداماتی در زمینه بسته‌بندی محصولات از برنامه‌های پیش روی تازه‌چین است و موحد می‌گوید: «اگر بتوانیم قبل از این‌ها جذب سرمایه خوبی هم داشته باشیم، بد نیست.»
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/l2jn
