یکی از نکاتی به‌کرات بر آن تأکید شده، تمرکز کسب‌و‌کارهای نوآور روی مشکلات و مزیت‌های منطقه‌ای است. خانه نوآوری ورامین نیز با توجه به همین اصل، تیم‌هایی را می‌پذیرد که روی کشاورزی و تدابیر نوآورانه برای اصلح روند سنتی آن کار می‌کنند. البته این مرکز برای اینکه تک‌بعدی پیش نرود، نیم‌نگاهی نیز به صنایع خلاق دارد که فارغ از مزیت‌های منطقه‌ای می‌تواند در هر نقطه از کشور ثروت‌آفرین و مشکل‌گشا باشد. در گفتوگو پیش رو حسن فیروزی، مدیر باغ نوآوری ورامین، درباره وضعیت این مرکز و اتفاقاتی که تاکنون برایشان رخ داده، توضیح می‌دهد.
باغ نوآوری ورامین چه زمانی راه‌اندازی شده و بر چه حوزه‌هایی تمرکز دارد؟
باغ نوآوری در مردادماه سال ۱۳۹۹ تأسیس شده است و روی دو حوزه کشاورزی و صنایع خلاق تمرکز دارد. از این جهت که منطقه‌ای که در آن مستقر هستیم ظرفیت کشاورزی بالایی دارد، به این حوزه وارد شدیم و محل استقرار ما مرکز «تحقیقات کشاورزی» استان تهران است. برای اینکه بتوانیم دامنه فعالیتمان را وسیع‌تر کنیم، به حوزه صنایع خلاق هم ورود کردیم. هدفمان از ایجاد این مرکز نوآوری این بوده است که جوان‌هایی را که صاحب ایده هستند سازماندهی کنیم تا از رفت و‌آمدشان به تهران جلوگیری شود و به شکل مادی و اجتماعی از این افراد حمایت کنیم.
در حال حاضر چند تیم در مرکز شما مستقر هستند؟
در حال حاضر پنج تیم در مجموعه مشغول به فعالیتند و چند ایده هم در دست بررسی است.
چه میزان سرمایه‌گذاری صورت گرفته است؟ سقف سرمایه‌گذاری شما روی تیم‌ها تا چه میزان است؟
باغ نوآوری به میزان 30 تا 50 میلیون تومان سرمایه‌گذاری اولیه بر تیم‌ها انجام می‌دهد و در راندهای بعدی میزان این سرمایه‌گذاری بیشتر می‌شود که رقمش بستگی به تیم‌ها دارد. در این راند ما تیم‌ها را به سرمایه‌گذار وصل می‌کنیم و این سرمایه‌گذاری از طریق آن‌ها انجام خواهد شد. برای مثال الان تیمی داریم که در حوزه دام فعالیت می‌کند و به واسطه همین تیم در فکر ایجاد «مرکز اصلاح نژاد دام سبک» هستیم. ایجاد چنین مرکزی چیزی در حدود سه تا چهار میلیارد تومان سرمایه می‌خواهد که از طریق یک مجموعه سرمایه‌گذاری تأمین خواهد شد. تمام این سرمایه‌گذاری‌ها از طریق بخش خصوصی انجام شده و با کمک این بخش به دنبال راند دوم سرمایه‌گذاری برای راه‌اندازی این مرکز هستیم. در حوزه صنایع خلاق نیز در حدود 500 میلیون تومان روی یک بازی سرمایه‌گذاری صورت گرفته که هنوز منتشر نشده است.
آیا بازگشت سرمایه هم اتفاق افتاده است؟
خیر، از آنجا که مرکز نوپایی هستیم، هنوز به این مرحله نرسیده‌ایم.
تا امروز باغ نوآوری ورامین خروجی موفقی داشته است؟
یک نمونه از خروجی‌های اثرگذار مرکز ما تیمی در زمینه کشاورزی هوشمند است که نمونه اولیه محصول آن‌ها ساخته شده و هم‌اکنون در حال بهره‌برداری و توسعه است. کارایی این محصول هوشمند در گلخانه است. از نظر آبیاری و دما و رطوبت گلخانه را تحت کنترل قرار می‌دهد و به کشاورز کمک می‌کند که بتواند هم ارزش افزوده داشته باشد و هم محصول سالم‌تری به مشتری بدهد و سود بیشتری به دست بیاورد.
در زمینه صنایع خلاق هم اپلیکیشنی مخصوص به منطقه خودمان راه انداخته‌ایم که اصناف و خیریه‌ها و ادارات را تحت پوشش قرار می‌دهد و همین روزها از آن رونمایی خواهیم کرد. از طریق این اپلیکیشن مردم ارتباط مستقیمی را با مسئولان ادارات برقرار و اخبار این ادارات را در زمینه‌های مختلف دنبال می‌کنند. همچنین ادارات و صاحبان اصناف هم می‌توانند از طریق این اپ، نیازمندی‌هایشان را مستقیما با مردم در میان بگذارند و با افرادی که تحت پوششان هستند، در ارتباط باشند.
از برنامه‌های باغ نوآوری ورامین در حمایت از ایده‌هایی که به حوزه کشاورزی مربوط هستند، بگویید. در این زمینه چقدر ظرفیت وجود دارد؟
متأسفانه بر اساس مشاهدات و اندازه‌گیری‌های ما کشاورزی سنتی دارد آسیبی جدی به کشور می‌زند و نیازی اساسی وجود دارد که فناوری‌های نوین به این حوزه ورود کند. خود کشاورزی در زمینه موضوعات نوآوری تقریبا بکر است و یکی از موضوعاتی که خیلی جای کار دارد، گلخانه است. کارهای نوآورانه در این حیطه می‌تواند روی مشکلات مربوط به آب یا سلامت محصول اثرگذار باشد و بدیهی است کشور ما به‌شدت به تدابیر نوآورانه در این زمینه‌ها نیاز دارد.
در حال حاضر عوامل بیولوژیک که یکی از موضوعات جدی‌ای است که سلامت هموطنان را به خطر انداخته و می‌توان گفت برای پرداختن به این مسائل دیر هم شده است. با این تفاسیر، در زمینه استخرهای گلخانه‌ای روی فناوری‌هایی کار می‌کنیم. در موضوع عوامل بیولوژیک هم سعی داریم اثرات ناشی از سموم شیمیایی را کم کنیم. از آنجا که این موضوع با سلامت افراد سروکار دارد، موضوع حساسی است و نیاز به بررسی‌های بیشتری دارد. در این زمینه در حال بررسی راهکارهای سایر کشورها هستیم تا ببینیم آن‌ها چکار کرده‌اند. برای مثال با دانشگاه مسکو ارتباط گرفته‌ایم و قرار است در این زمینه سمینار مشترکی داشته باشیم. کار کمی سخت است. این کار، کار نهادهای دولتی و سازمان‌هایی است که ارتباطات خاص دارند و دسترسی‌شان به حل‌وفصل مسائل زیاد است، با این حال من خیلی امیدوارم که بتوانیم نتیجه‌های خوبی در این زمینه‌ها بگیریم.
معیارتان برای پذیرش تیم‌ها چیست؟
یک‌سری معیارها که عمومی است. برای مثال محصولاتی که این تیم‌ها ارائه می‌دهند باید بازار داشته باشند و افراد تیم بتوانند ایده‌شان را به ثمر برسانند. ضمن اینکه در مجموعه تیمی داریم که در زمینه‌هایی مختلف کشاورزی صاحب‌نظر است، ایده‌ها را بررسی می‌کند و اگر موضوعات قابل پیگری نباشند آن‌ها را رد می‌کند. اهلیت داشتن اعضای تیم هم مهم است. یعنی موضوعی که تیم‌ها ارائه می‌دهند تجربه شخصی خودشان باشد و به واسطه شغل پدرانشان یا تجربه خودشان با موضوع درگیر بوده باشند.
نقاط ضعف و محدودیت‌های اکوسیستم نوآوری و استارتاپی کشور از نظر شما چیست؟
بوروکراسی‌های اداری چالش جدی بچه‌هایی است که در این زمینه کار می‌کنند. وقتی کار به سرانجامی می‌رسد و قرار است اجرایی بشود، عواملی مثل مجوزها و موضوعات قانونی مطرح می‌شوند. در حالی که در بعضی جاها اصلا قانونی وجود ندارد. بوروکراسی‌های اداری از موضوعات جدی است که در اکوسیستم مطرح است. ارزیابی اولیه تیم‌ها و پیدا کردن تیم‌ها و ایده‌های خوب چالش دیگر اکوسیستم است. پیدا کردن تیم‌هایی که اهلیت داشته باشند خیلی مهم است. ناآگاهی از نیاز بازار و نداشتن توانایی در پیش‌بینی آینده بازار، از نتایج نداشتن این اهلیت است که ضریب شکست تیم‌ها را در نتیجه شناخت ناکافی نسبت به این موضوعات بالا می‌برد.
چشم‌اندازتان برای آینده این مجموعه چیست؟
در وهله اول به فکر توسعه مجموعه هستیم تا بتوانیم فعالیت‌های نوآورانه را در بخش جنوب شرقی استان تهران انجام بدهیم و آشنایی بیشتری را در افراد منطقه ایجاد کنیم. یکی از اهدافمان آشنایی نوجوان‌ها و دانش‌آموزان با موضوعات این‌چنینی است. همچنین تلاش می‌کنیم ارتباط دانش‌آموزان را با مرکز بیشتر کنیم و دوره‌های مختلف آشنایی با موضوعات تبادل مالی و کارآفرینی برایشان پیش‌بینی کرده‌ایم. اردوهای یک روزه کارآفرینی، خلاقیت و کسب‌و‌کار را برای دانش‌آموزان برگزار می‌کنیم و طی این آموزش‌ها مجموعه‌هایی را که مستقیما مشغول به کار هستند به دانش‌آموزان نشان می‌دهیم که فکر نکنند حتما باید به دانشگاه بروند. هدفمان این است که به بچه‌ها بگوییم با رفتن به سراغ مهارت‌ها، شاید نتیجه بهتری بگیرید تا اینکه فقط موضوعات آکادمیک و دانشگاهی را بیاموزید.
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/xfzg
