کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. رسانهای که نسخه چاپی آن هر هفته شنبهها منتشر میشود و وبسایت و شبکههای اجتماعیاش هر ساعت، اخبار و تحولات این بخش از اقتصاد را پوشش میدهند. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
محسن قادری، مدیرعامل شرکت گردشگری ژیوار، اعتقاد دارد اگر درست برنامهریزی کنیم، گردشگری ایران میتواند جان دوباره بگیرد. او به رویدادهای بینالمللی نگاه مثبتی دارد و تأکید میکند اگر رویدادی چون اکسپوی دبی را هم درست جلو ببریم، میتوانیم بعد از کرونا شاهد انقلاب کسبوکارها و صنعت گردشگری باشیم. با او درباره استراتژیهای ژیوار برای ماندگاری و رشد در روزهای سخت کرونا و البته برنامههای آینده این کسبوکار صحبت کردهایم.
مشکل امروز گردشگری ایران چیست؟ آژانسها پس از فراگیر شدن کرونا چقدر آسیب دیدند؟
آسیبهایی که به دلیل شیوع کرونا به این صنعت وارد شد، جهانشمول بود اما باید بببینم چرا این آسیبها در کشور ما تأثیر عمیقتری داشتهاند. مهمترین علت این است که کسبوکارهای گردشگری ما قدرت تابآوری ندارند و با اتفاقهای مشابهی مانند شیوع کرونا نابود میشوند.»
کسبوکارهای عموما نوپا نمیتوانند در شرایط بحرانی از اندوختههای مالی خود استفاده کنند، چراکه اصلا چنین اندوختهای مثلا برای دو یا سه سال ندارند. حالا باید به دنبال چرایی این موضوع بگردیم. از نظر من صدور مجوزهای بیحسابوکتاب یکی از علتهای اصلی است. افراد غیرمتخصص با کسب این مجوزها عضوی از بدنه گردشگری میشوند و چون ریشه محکمی ندارند، شکست میخورند وگرنه در همین شرایط کرونا هم میشد کارهایی کرد.
درباره مشکلاتی که پیش روی گردشگری ایران است باید بگویم مشکل نگاه حاکمیتی است که گردشگری را کسبوکار نمیداند و آن را به عنوان یک مؤلفه فرهنگی تعریف میکند. مؤلفه فرهنگی نمیتواند کسبوکار باشد، اما اعتقاد ما این است که گردشگری یک اقتصاد و یک کسبوکار است. این صنعت بسیار پولساز و جذاب است و کشور ما هم پتانسیلهای زیادی دارد.
مشکل بعدی این است که گردشگری از ابتدا جولانگاه سیاسی کشور بوده است. یعنی جابهجاییهای سیاسی که اتفاق میافتد، این حوزه را تحتتأثیر قرار میدهد. امیدواریم در دوره وزارت آقای ضرغامی این مسائل را کمتر شاهد باشیم و متخصصها سر کار بیایند.
گردشگری باید یک متولی واحد داشته باشد، نه اینکه چند نهاد مختلف در آن تصمیمگیری کنند. الان بسیاری از ارگانها برای خودشان یک آژانس هواپیمایی و واحد گردشگری دارند. همگی هم مدعی هستند؛ دانشگاهها، شهرداریها و وزارتخانهها همگی میخواهند در این صنعت دخالت داشته باشند. من اطمینان دارم با ادامه یافتن این رویه، اتفاق خوبی در کشور نخواهد افتاد.
بهنظر شما راه موفقیت در گردشگری ورودی چیست؟
اگر بخواهیم از بخش سیاستگذار که مهمترین کلید این مسئله است عبور کنیم، داشتن یک وبسایت حرفهای در کنار نیروهای متخصص اهمیت بالایی دارد. گردشگری ورودی با ارتباطات فرامرزی پیوند خورده است. نیروها باید چندزبانه باشند، حوزه را بهخوبی بشناسند و بدانند چگونه باید ارتباط بگیرند. در کنار نیروی متخصص، آرایش سایت هم باید برای توریست خارجی جذاب و البته کاربردی باشد که بتواند از خدمات آن شرکت استفاده کند.
به نظر شما اکسپوی ۲۰۲۰ دبی چگونه میتواند فرصتی برای رشد گردشگری ایران فراهم کند؟
اتفاقی که قرار است در اکسپوی دبی شاهد باشیم، حضور قریب به ۳۰ میلیون گردشگر در همسایگی ایران است و این بهترین فرصت برای معرفی هرچه بهتر کشور تلقی میشود.
مبنای بسیاری از کشورها در معرفی خود استفاده از نمادهای فرهنگی و تاریخی است. برای مثال کشور مصر این کار را در اکسپوی ۲۰۱۵ میلان بهخوبی انجام داده بود اما برای کشور ما کاملا شکل دیگری در جریان بود. ما نه از معماری ایرانی استفاده کردیم و نه از نمادهای فرهنگی و تاریخی کشورمان که قدمت ۲۵۰۰ ساله دارد.
به نظر من رویداد اکسپو حتی از رویدادهایی مانند جام جهانی و دیگر رویدادهای ورزشی هم مهمتر است، چراکه تمام ملتها با فرهنگهای بسیار متفاوت در آن حضور دارند و رنگ و نمای جامعه خود را در ویترین غرفههایی که در اختیار دارند به نمایش میگذارند. بنابراین هیچ فرصتی بهتر از این نیست که یک کشور از این شرایط هوشمندانه استفاده کند و بتواند بالاترین بازدهی را داشته باشد.
ما باید برند گردشگری خود را شکل بدهیم و در دنیا یک شعار داشته باشیم. تمامی دستگاهها باید این برند را تبلیغ کنند، چراکه نزدیکترین فرصت آن اکسپو ۲۰۲۰ دبی است. تمام کنسولگریها و دفاتر فرهنگی ایران در خارج از کشور باید بسیج بشوند تا ما برای یک انقلاب گردشگری آماده شویم.
برنامه ژیوار برای دوران کنونی و بعد از کرونا چیست؟
بیشترین انرژيمان را در دوران کرونا بر حوزه گردشگری سلامت گذاشتیم و هنوز در این حوزه جای کار بسیاری داریم. برای مثال ایده جدیدی که در حوزه گردشگری ورودی داریم، این است که در قالب طراحی بستههای متنوع برگزاری تور، بخشی را به معرفی گردشگری سلامت ایران اختصاص دهیم.
بخش خصوصی کار خودش را در جهت گسترش گردشگری سلامت انجام میدهد و اگر بخش دولتی هم بتواند همراه شود و با استراتژیهای مناسب راه را تسهیل کند، ایران به یک هاب گردشگری سلامت تبدیل میشود. در این صورت میتواند از ترکیه، امارات و هندوستان سبقت بگیرد.