گردشگری شب نیاز امروز اقتصاد جنوب

هرگوشه از طبیعت ایران یک قابلیت منحصربه‌فرد دارد که خاص آن جغرافیا و مردم آن مرز و بوم است. جنوب ایران اما آن‌قدر قابلیت دارد که اگر متولیان صنعت گردشگری کشور آن‌ها را دریابند، اقتصاد کشور پس از چند سال به حداقل میزان نیاز به خام‌فروشی می‌رسد. یکی از این قابلیت‌ها گردشگری شب است که هیچ زحمتی برای ایجاد آن لازم نیست چراکه با آهنگ زندگی مردم جنوب که به‌دلیل گرمای هوا شب را به روز ترجیح می‌دهند همخوانی دارد و تنها یک فکر باز و نوآور می‌خواهد که آن را گسترش دهد.

همچنین یکی دیگر از این قابلیت‌ها هم گردشگری دریایی است که نیازی نیست هیچ مسئولی زحمت بکشد دریا بسازد. همین که اجازه دهد در این حوزه‌ها سرمایه‌گذاری شود تا کسب‌وکارها بتوانند میزبان گردشگران ایرانی و خارجی شوند، کافی‌ است.

با شایان بهرامی که در شهرستان تنگستان استان بوشهر اقامتگاه پیسو را دارد گفت‌وگو کردیم که هم از وضعیت این دو سبک گردشگری بگوید و هم فعالیت‌های پیسو را بررسی کنیم.

اقامتگاه پیسو چگونه ساخته شد و معنی پیسو چیست؟

من و همسرم به ‌واسطه علاقه‌ای که به سفر داشتیم، تصمیم گرفتیم در شهر خودمان مکانی را فراهم کنیم که با افرادی که مانند ما به سفر علاقه دارند آشنا شویم. به‌نظر ما اقامتگاه بومگردی می‌توانست انتخاب خوبی باشد. چون عموما کسانی که به‌ صورت واقعی به طبیعت، فرهنگ و بومگردی علاقه دارند، ترجیح می‌دهند به اقامتگاه‌های بومگردی بروند. بنابراین از سال ۹۶ استارت اولیه ساخت‌وساز اقامتگاه را زدیم و در سال ۹۷ آن را راه‌اندازی کردیم.

پیسو در گویش بوشهری به معنی دلفین است. در منطقه ما دلفین‌های مهاجر زیادی پیدا می‌شوند که هم برای بومیان و هم برای گردشگران جذاب هستند. از طرف دیگر دلفین جزو موجودات بالادستی دریایی محسوب می‌شود، با هم‌نوع خودش هماهنگی زیادی دارد و در شرایط دشوار کمک‌رسان است. ما هم برای زنده نگه داشتن این روحیه در زندگی انسان‌ها و با شعار و رویکرد حفاظت از محیط زیست، از اسم پیسو یا همان دلفین استفاده کرده‌ایم.

در پیسو چه خدماتی به گردشگران ارائه می‌دهید؟

گردشگرانی که به پیسو می‌آیند، زندگی محلی مردم بوشهر را تجربه می‌کنند. ما برای گردشگران تورهای مختلفی در نظر می‌گیریم و قبل از سفر یا به محض رسیدن آن‌ها به اقامتگاه، برنامه خود را ارائه می‌دهیم که اگر دوست داشتند، همراه شوند و از آن‌ها استفاده کنند.

تور برداشت میگو که در دو فصل تابستان و پاییز انجام می‌شود، تور برداشت خرما، تور تفریحات آبی مانند موج‌‌سواری‌ پارویی، تورهای طبیعت‌گردی، آموزش نواختن با ساز‌های محلی و آشنایی با موسیقی بومی، تجربه غذاهای محلی، بازی‌های محلی، شرکت در کارگاه صنایع دستی بومی مانند حصیربافی، کار با چوب و… از خدماتی است که در پیسو تور به مسافران ارائه می‌دهیم.

فقط شما این خدمات را ارائه می‌دهید یا بقیه همکاران شما در بوشهر هم فعالیت‌های مشابه دارند؟

در تمام ایران بعضی از اقامتگاه‌ها بر اساس تعریف یک اقامتگاه بومگردی استاندارد فعالیت می‌کنند و بعضی هم صرفا مکانی برای اسکان هستند. در بوشهر هم همین وضعیت حاکم است. برخی از دوستان سعی می‌کنند همراه با فراهم کردن محل اسکانی برای مسافر، تجربه‌های ناب بومی را هم در اختیار آن‌ها قرار دهند و برخی دیگر خیر، به همان محلی برای اسکان اکتفا می‌کنند. به‌ نظر ما اقامتگاه بومگردی صرفا جای اسکان نیست و اگر این‌طور بود که مسافرخانه‌ها، هتل‌ها و مجموعه‌های دیگر به ‌عنوان محل اسکان وجود دارند و می‌توان از آن‌ها استفاده کرد.

تا امروز چقدر روی پیسوتور سرمایه‌گذاری کرده‌اید؟

این موضوع دامنه بسیار گسترده‌ای دارد. چراکه پروسه ساخت اقامتگاه با چالش‌های قیمتی زیادی همراه بود. در یک دوره با ماسه ۱۵۰ هزار تومانی کار را جلو می‌بردیم و الان که در حال توسعه اقامتگاه هستیم به قیمت یک میلیون و ۱۵۰ هزار تومان همان ماسه را می‌خریم. تا به ‌حال ۸۰۰ میلیون تومان سرمایه‌گذاری کرده‌ایم و در نظر داریم ۴۰۰ میلیون دیگر هم به آن اضافه کنیم.

جذب سرمایه‌ هم داشته‌اید؟

خیر، هزینه‌های اولیه را با پس‌اندازی که داشتیم انجام دادیم. پیسوتور در ابتدا با یک اتاق‌ کار خود را آغاز کرده است و کم‌کم با درآمدی که کسب کردیم، آن را گسترش دادیم. بعد از مدتی هم از تسهیلات استفاده کردیم.

منظورتان تسهیلات گردشگری است؟

متأسفانه تسهیلات گردشگری همیشه فریبنده و جالب است اما ما نه‌تنها هیچ سودی از این نوع تسهیلات نبردیم بلکه هم از لحاظ اعتباری و هم از لحاظ مالی ضرر کردیم. اما از یک تسهیلات دیگر که وام ازدواج من و همسرم بود استفاده کردیم. درست است که هیچ ربطی به گردشگری ندارد اما در توسعه پیسو از آن بهره بردیم.

لطفا از گردشگری شب بگویید؟ این نوع گردشگری چگونه پدید آمده و چه پتانسیل‌هایی دارد؟

گردشگری شب رابطه مستقیمی با سبک زندگی مردم استان‌های جنوبی دارد. ما در بوشهر به‌واسطه نوع جغرافیا و آب‌وهوای گرم، زیست شبانه داریم. زمانی که وارد شهر بوشهر می‌شوید عمارت‌هایی را می‌بینید که پشت‌بام آن‌ها محلی برای شو نوشینی یا همان شب‌نشینی است. این پشت‌بام‌ها اتاقک‌هایی دارند که در آن وسایل مورد نیاز شو نشینی مانند حصیر برای نشستن و سازهای موسیقی محلی وجود دارد. بنابراین گردشگری شب به‌ نوعی سبک زندگی اشاره می‌کند. در کنار این موضوع،‌ جغرافیای استان‌های جنوبی به‌واسطه کلوت‌های پهناوری که دارند و اکوسیستمی که در کنار این کلوت‌ها وجود دارد، زیست شبانه را لذت‌بخش می‌کند.

پتانسیل این نوع گردشگری بسیار زیاد است چراکه به‌دلیل آلودگی نوری کمی که در جغرافیای بوشهر داریم، می‌توانیم به تماشای آسمان بنشینیم. ما در محوطه اقامتگاه پیسوتور به ‌صورت دوره‌ای ورکشاپ نجوم و رصد آسمان را با کمک انجمن نجوم برگزار می‌کنیم و تا امروز با استقبال خیلی خوبی هم مواجه شد‌ه‌ایم.

آرامش شب و صدای دریا به‌ همراه مراسم‌هایی مانند خیام‌خوانی، نواختن موسیقی محلی در کنار دریا و کارهای خلاقانه‌ای که می‌شود چاشنی این فضا کرد، همگی به پتانسیل‌های بالای این نوع گردشگری اشاره دارند و به این همراهی مردم محلی را اضافه کنید که به دلیل همان سبک زندگی رایج، نه‌تنها مانع نیستند بلکه آغوش خود را به روی گردشگران باز می‌کنند.

از این نوع گردشگری تاکنون چقدر استقبال شده است؟

در سال‌های گذشته فستیوال‌هایی در این خصوص برگزار شده که کافه‌های بوشهر میزبان آن‌ها بوده‌‌اند. بسیاری از هنرمندان از جمله نوازندگان، بازیگران، عکاسان و فیلم‌سازان حضور یافتند و مردم علاقه‌مند به موسیقی بومی هم در آن جشنواره شرکت کردند. این فستیوال گردشگران زیادی را به بوشهر آورد و آن‌ها به بهانه شرکت در فستیوال که شب‌ها برگزار می‌شد، روزهای خود را هم به گشتن در دیگر مکان‌های بوشهر اختصاص می‌دادند و این به معنی رونق گردشگری بوشهر است.

گردشگری دریایی هم یکی از سبک‌های رایج گردشگری در استان‌های جنوبی است. لطفا کمی هم از آن بگویید.

استان بوشهر بیشترین مرز آبی را با خلیج فارس در ایران دارد و از طرف دیگر خدمات دریا به گردشگران بسیار زیاد است. بسیاری از مسافران هنگام سفر به بوشهر حتما یک‌بار به یک بهانه گذرشان به دریا می‌افتد و از خدمات آن استفاده می‌کنند. صید ماهی و میگو، تفریحات آبی و حتی گاهی استفاده درمانی از ساحل و آب دریا زیرمجموعه گردشگری دریایی محسوب می‌شود. گردشگران در این نوع گردشگری با مردم محلی که سال‌هاست در آب‌های خلیج فارس صیادی می‌کنند و روزگار می‌گذرانند آشنا می‌شوند و داستان زندگی آن‌ها را می‌شوند. این هم یکی دیگر از خدمات دریاست.