این روزها کافی است پای پست‌هایی که عیسی زارع‌پور وزیر ارتباطات آن‌هم با هشتگ طعم شیرین فناوری می‌گذارد سری به کامنت‌ها بزنید. هرچقدر وزیری که کارویژه و کارنامه اصلی‌اش معمولا در کیفیت و سرعت زیرساخت‌های ارتباطی و اینترنت تبلور پیدا می‌کند تلاش دارد از کارنامه چندماهه خود ویترینی جذاب بسازد، کاربران خیلی ساده و صریح نظرشان این است: «اینترنت افتضاحه».
اوضاع اینترنت به‌خصوص در ماه‌های اخیر اصلا خوب نیست. کسی هم درست و شفاف نمی‌گوید چه اتفاقی در حال افتادن است. از مردم که شهروندان فضای مجازی هستند تا کسب‌وکارهای نوآوری که بخش عمده‌ای فعالیت‌های آن‌ها روی بستر وب انجام می‌شود همه کلافه شده‌اند. کار به جایی رسیده که شاهد قطعی چند دقیقه‌ای و کامل شبکه‌های موبایل هم در روزهای اخیر بوده‌ایم. اگرچه معمولا در نهایت تقصیر به گردن یک آتش سوزی یا سهل‌انگاری فردی انداخته می‌شود اما یک چیز برای همه روشن شده: اینترنت اختلال دارد. آن‌هم زیاد.
این چیزی است که وزارت ارتباطات در ماه‌های گذشته با تمام توان در پی انکار آن بوده. حالا اما یک گزارش آماری از سایت ابرآروان که خدمات ابری ارائه می‌دهد نشان می‌دهد فارغ از اختلال‌های این روزها، سال 1400 یکی از بدترین سال‌های اینترنتی ایران بوده است.
رکوردشکنی اختلال با 171 روز!
براساس داده‌های سامانه‌ی رادار ابر آروان اینترنت دیتاسنترهای داخلی در سال ۱۴۰۰ با ۴ساعت و ۴۸دقیقه قطعی، ۸ساعت و ۳۴دقیقه اختلال پراکنده، ۲ ساعت و ۲۰ دقیقه اختلال هم‌زمان و بیش‌از ۴۰۹۶ ساعت اختلال جزیی روبهرو بوده است. به بیان دیگر، ۱۷۱ روز و ۳ ساعت و ۴۲ دقیقه معادل ۴۷درصد سال ۱۴۰۰ در ارتباطات اینترنتی دیتاسنترهای داخلی اختلال وجود داشته است.
ابنستاگرام در صدر مختل‌شوندگان!
در بین وب‌سایت‌هایی که از سوی سامانه‌ی رادار ابر آروان در سال ۱۴۰۰ به‌شکل لحظه‌ای پایش شده، ۸۹درصد اختلالات اینترنت دیتاسنترها مربوط به وب‌سایت‌های بین‌المللی و ۶۷درصد اختلالات مربوط به ارتباطات اینترنتی اینستاگرام بوده است. فاصله‌ی اینستاگرام و کلاب‌هاوس که با ۱۰درصد اختلال در سال در جایگاه دوم اختلالات ارتباطات اینترنتی قرار داشته به ۵۷درصد می‌رسد. به‌شکل خلاصه اینستاگرام نزدیک به ۲برابر مجموع ۸وب‌سایت دیگر با اختلال ارتباطات اینترنتی مواجه بوده است. کلاب‌هاوس و گیت‌هاب با اختصاص ۱۰ و ۹درصد اختلالات به خود در جایگاه‌های دوم و سوم قرار می‌گیرند. بنابراین ۳ وب‌سایتی که در سال ۱۴۰۰ بیش‌ترین میزان اختلالات را تجربه کرده‌اند هر سه خارجی بوده‌اند.
در بین وب‌سایت‌های ایرانی کاربران با ۵درصد، بیش‌ترین اختلال را در اتصال به وب‌سایت دیجی‌کالا تجربه کرده‌اند. آپارت و ورزش‌سه به‌ترتیب با ۳ و ۲درصد اختلال در جایگاه‌های پنجم و ششم قرار می‌گیرند.
ابرآروان چطور اختلالات را رصد می‌کند؟
ابرآروان ادعا کرده دارا بودن ۴۰ پاپ‌سایت در ۴۰ شهر، ۳۰ کشور و ۶ قاره به ابر آروان امکان می‌دهد به‌عنوان یک منبع مستقل درلحظه وضعیت احتمالی ارتباطات اینترنت دیتاسنترهای ایران و جهان را گزارش کند و به این منظور و برای مشاهده‌ی اختلالات، ۸ وب‌سایت پرترافیک داخلی و بین‌المللی دیجی‌کالا، آپارات و گنجور Github, Google، Instagram, Wikipedia و Twitch را به‌شکل مستمر و لحظه‌ای پایش می‌کند.
بر اساس این گزارش در سال گذشته ارتباطات دیتاسنترهای کشور ۲۸۸ دقیقه معادل ۴ ساعت و ۴۸ دقیقه به‌شکل کامل قطع بوده است. قطعی کامل به حالتی گفته می‌شود که دست‌کم ۴ وب‌سایت به‌شکل هم‌زمان در ۳ دیتاسنتر برای دست‌کم ۱ دقیقه با خطا در اتصال روبهرو باشند. اختلال پراکنده به حالتی گفته می‌شود که برای ۵ دقیقه در دسترسی به دست‌کم ۲ وب‌سایت اختلال وجود داشته باشد.
براین اساس در سال گذشته ۵۱۴ دقیقه اختلال پراکنده در دیتاسنترهای مختلف وجود داشته است. اختلال هم زمان به حالتی گفته می‌شود که به‌شکل هم‌زمان برای ۵ دقیقه در دست‌کم ۳ دیتاسنتر در دسترسی به ۲ وب‌سایت اختلال وجود داشته باشد. در سال ۱۴۰۰ در مجموع ۱۴۰ دقیقه اختلال هم‌زمان در ارتباطات دیتاسنترها مشاهده شده است.
سخت‌گیرانه‌ترین حالت پایش اختلال ارتباطات دیتاسنترها به رصد اختلالات جزیی اختصاص دارد. در این حالت خطا در اتصال دست‌کم ۱ وب‌سایت برای دست‌کم ۵دقیقه اختلال درنظر گرفته می‌شود.
در حالت سخت‌گیرانه در سال گذشته ۲۴۵۸۰۸ دقیقه اختلال جزیی در ارتباطات دیتاسنترها وجود داشته است.
ما خیلی اختلال داریم
برخلاف آنچه دولتی‌ها تلاش دارند ازعادی بودن و جزیی‌بودن برخی اختلال‌های اینترنتی نشان دهند ابرآروان می‌گوید داده‌هایش نشان می‌دهد رتبه ایران در اختلال بسیار بد است. تقریبا 25 برابر بیشتر از آنچه در دنیا اتفاق می‌افتد.
گزارش اردیبهشت ۱۴۰۱ رادار نشان می‌دهد، وب‌سایت‌های خارجی که رادار آن‌ها را به‌شکل مستمر پایش می‌کند (Github, Google ,Instagram ,Wikipedia و Twitch) در دیتاسنترهای ایران ۲۵ برابر دیتاسنترهای خارجی با اختلال ارتباطات اینترنتی روبهرو بوده‌اند؛ بر این اساس می‌توان گفت اختلالات اینترنت در دیتاسنترهای ایران (بر پایه وب‌سایت‌های جهانی) ۲۵ برابر میانگین اختلال اینترنت در دیتاسنترهای بین‌المللی بوده است.
هم‌چنین پایش وب‌سایت‌های پرترافیک ایرانی و خارجی در اردیبهشت ۱۴۰۱ نشان می‌دهد از مجموع اختلالات اینترنتی دیتاسنترهای داخلی و خارجی، ۸۷درصد اختلالات در دیتاسنترهای داخلی و تنها ۱۳درصد اختلالات اینترنتی در دیتاسنترهای خارجی وجود داشته است.
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/4dyj
