کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
آتشی که «چت جیپیتی» به جان غولهای فناوری انداخته است
ثریا حقی / «عصر هوش مصنوعی آغاز شده است…»؛ این جملهای است که بیلگیتس، یکی از ثروتمندترین و مشهورترین افراد جهان در واکنش به موفقیت اخیر چت جیپیتی (chatGPT) در پست وبلاگی خود منتشر کرده است. او چت جیپیتی و دستاوردهای اخیر آن را «انقلابی» خوانده که میتواند آینده دنیای دیجیتال را تغییر دهد.
چت جیپیتی، در اواخر سال گذشته میلادی بود که با کلی سروصدا وارد بازار شده و در همان نخستین روزهای راهاندازیاش، به عنوان جدیدترین نسل هوش مصنوعی مورد استقبال عموم قرار گرفت. رباتی که قادر است به تنهایی شعر بسراید، آهنگ بسازد، در آزمونهای آنلاین به جای شما شرکت کند، هر سوالی که دارید را پاسخ دهد و بهعنوان یک پایگاه داده بسیار کلان، ادراک هم داشته باشد.
اگرچه این فناوری بینقص نیست و حتی خود Open AI، توسعهدهنده آن نیز قبول دارد که یکسری ایرادات روشن و بزرگ به آن وارد است، اما ثابت کرده که این پتانسیل را دارد تا همهچیز دنیای دیجیتال کنونی را دستخوش تحول کند. فناوری مدرنی که به نظر میرسد از راه نرسیده، در حال بر هم زدن معادلات است.
بیل گیتس تنها کسی نیست که به این واقعیت پی برده و معتقد است که احتمالاً یک انقلاب بزرگ در پیش است. بسیاری از غولهای فناوری جهان، در همین لحظه، روی نحوه همسو شدن با این جریان انقلابی و استفاده حداکثری از تحولاتی که در حال وقوع است کار میکنند. بیل گیتس گفته چت جیپیتی باعث شده تا «روی همه چیزهایی که ممکن است هوش مصنوعی در ده سال آتی به دست آورد» فکر کند و این فکر، مدتی است که ذهن همه، خصوصاً غولهای فناوری جهان را به خود درگیر کرده است.
او اذعان کرده که در تمام طول عمرش، دو نمایش از فناوری توانسته در وجودش انقلاب بر پا کند. نخستین بار زمانی بوده که در سال ۱۹۸۰ میلادی رابط کاربری گرافیکی یا همان کامپیوتر کاربر پسند را دیده و دومین بار هم سال گذشته بوده، که با چت جیپیتی ملاقات داشته است. او معتقد است چت جیپیتی، «مهمترین پیشرفت فناوری از زمان رابط کاربری گرافیکی است» و شنیدن این حقیقت از زبان یکی از برجستهترین چهرههای فناوری دنیا، کمی ترسناک است.
اگر در جریان اخبار فناوری باشید، احتمالاً خبر مشارکت بینگ مایکروسافت (Microsoft’s Bing) با چت جیپیتی را شنیدهاید یا از اخبار ریز و درشت فعالیتهای گوگل آگاهید که سعی دارد با راهاندازی فناوری هوش مصنوعی خود تحت عنوان بارد (Bard)، از قافله عقب نماند.
جدیدترین سرتیتر اخبار مرتبط با چت جیپیتی و هوش مصنوعی نیز رونمایی از اللاما (LLaMA) توسط متا بوده، که اگرچه تفاوتهایی با چت جیپیتی دارد، اما برای نبرد در عرصهای پا به میدان گذاشته که چت جیپیتی آغازگر آن بوده است.
تقریباً هر یک دهه، فناوری جدیدی پا به عرصه وجود گذاشته و مردم، کسبوکارها و همهچیز را تحت تاثیر قرار میدهد. رسانههای اجتماعی، آخرین انقلابی بود که شاهدش بودیم و اکنون، چت جیپیتی و هوش مصنوعی بهکار رفته در آن است که آتش به جان کسبوکارها، مردم و صدالبته غولهای فناوری انداخته است.
به نظر میرسد که این غولهای فناوری، قدرت آن را دارند تا در آیندهای نه چندان دور، زمام کل امور جهان را به دست بگیرند و اگر قرار بر این باشد، حتماً باید همسو با انقلابی که در راه است عمل کنند. اما هفت غول فناوری جهان، آمازون، گوگل، مایکروسافت، فیسبوک، بایدو، علی بابا و تنسنت، چه پاسخی برای چت جیپیتی در آستین دارند؟
بدون شک، گوگلی که بیش از ۳.۵ میلیارد جستوجو در روز را پشتیبانی میکند، فیسبوکی که ۲.۷ میلیارد کاربر فعال دارد و آمازونی که بیش از ۳۰۰ میلیون نفر از آن خرید میکنند (با ثبت روزانه بیش از ۱۰ میلیون سفارش خرید) یا اپلی که ۲.۲ میلیارد گوشی تلفن همراه فروخته، این قابلیت را دارند که به مسابقه تسلیحاتی چت جیپیتی بروند. سلاح چت جیپیتی و هوش مصنوعی، دادهها هستند و این غولها، با نگاهی گذرا به اعداد و ارقام بالا، خدای داده جهان تقلی میشوند. بیایید نگاهی دقیقتر به رویکرد این هفت غول فناوری در حوزه هوش مصنوعی بیاندازیم:
آمازون
آمازون یکی از بزرگترین شرکتهای تجارت الکترونیک جهان است که از طریق پلتفرم خدمات وب (AWS) خود، حضوری فعال در رایانش ابری دارد. پلتفرمی که در حال حاضر نیز مجموعهای از خدمات مبتنی بر هوش مصنوعی نظیر یادگیری ماشین، پردازش زبان طبیعی و تشخیص گفتار را ارائه میدهد.
گوگل
از آنجا که نبرد چت جیپیتی، نبرد برای سرچ اینترنتی نیز هست، گوگل یکی از شرکتهایی است که این چند ماه را با کابوس از دست دادن حاکمیت مطلق خود سپری کرده است.
نگاهی گذرا به سرنوشت آیبیام و نوکیا، این واقعیت تلخ را تداعی میکند که هیچچیز برای همیشه دوام نمیآورد و ممکن است دوران یکهتازی گوگل در اینترنت نیز سر آمده باشد.
با این حال، گوگل خود یکی از مسلطترین بازیگران در عرصه هوش مصنوعی است که حجم گستردهای از اطلاعات را در اختیار دارد. این غول فناوری بزرگ، دستاوردها و محصولات مبتنی بر هوش مصنوعی کمی ندارد و در حال حاضر نیز میتوان تنسورفلو (TensorFlow) و بارد آن را در لیست محصولات مبتنی بر هوش مصنوعی مطرح قرار داد.
مایکروسافت
مایکروسافت، از جمله شرکتهایی است که سرمایهگذاری هنگفتی روی فناوری هوش مصنوعی انجام داده و از طریق پلتفرم ابری خود تحت عنوان آزور (Azure)، یکی از بازیگران برجسته و صاحب سبک در عرصه هوش مصنوعی در نظر گرفته میشود.
این در حالی است که سرمایهگذاری ۱۰ میلیارد دلاری این غول فناوری روی چت جیپیتی، خبر از اعتقاد آن به این انقلاب میدهد و اینکه سعی دارد با این انقلاب همراه شده و در کنار چت جیپیتی بایستد نه در مقابل آن.
فیسبوک
نقطه قوت فیسبوک این است که به لطف اینکه یکی از بزرگترین و محبوبترین رسانههای اجتماعی جهان است، طیف بسیار گستردهای از دادههای کاربران از اقصی نقاط جهان را در اختیار دارد.
توسعه مجموعهای از محصولات مبتنی بر هوش مصنوعی توسط این غول فناوری، از جمله دیپفیس (DeepFace)، نشان میدهد که فیسبوک نیز نسبت به فناوری هوش مصنوعی و قابلیتهای خارقالعاده آن بیتفاوت نبوده و میتواند با انقلابی که در پیش است همراه شود.
راهاندازی اللاما توسط شرکت مادر فیسبوک، متا، نیز دقیقاً مؤید همین موضوع است. اگرچه مارک زاکربرگ معتقد است که این محصول هنوز معلوم نیست بتواند به رقابت با محصولات ارائه شده توسط غولهای دیگر بپردازد، اما میتوان انتظار داشت که این غول فناوری، قرار نیست عرصه را به این راحتیها خالی کند.
بایدو و تنسنت
بایدو (Baidu) و تنسنت (Tencent)، دو غول فناوری چینی هستند که مانند دیگر همتایانشان، با معرفی محصولات مبتنی بر هوش مصنوعی مدرن و برجسته خود، ثابت کردهاند که میتوانند با انقلابی که چت جیپیتی به راه انداخته همراه شوند.
البته، این نکته را نباید فراموش کرد که فناوری، بهویژه فناوری جدید و ساختارشکنی همچون هوش مصنوعی، زمینه را برای ظهور بازیگران جدید باز گذاشته و هر لحظه امکان دارد یک اسمِ خاصِ جدید و تازهوارد، گوی سبقت را از همه این غولها برباید.
اینکه چت جیپیتی تا کجا دوام میآورد و قادر است موفقیتی که اکنون به آن دست یافته را حفظ کند یا نه، برای هیچکس روشن نیست. اما آنچه که مسلم است این است که چت جیپیتی، راهی را آغاز کرده که حتی اگر خودش هم نتواند آن را به پایان برساند، دیگران ادامهدهندهاش خواهند بود.