کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. رسانهای که نسخه چاپی آن هر هفته شنبهها منتشر میشود و وبسایت و شبکههای اجتماعیاش هر ساعت، اخبار و تحولات این بخش از اقتصاد را پوشش میدهند. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
سال ۱۳۹۶ اتحادیه کسبوکارهای مجازی با یک ترس شکل گرفت: ترس از کسبوکارهای سنتی! این پیام بارها و بارها مطرح شد که اگر کسبوکارهای مجازی اتحادیهای برای خودشان نداشته باشند، کسبوکارهای سنتی با اتحادیههای متعددشان، کسبوکارهای مجازی را میخورند! اتحادیه کسبوکارهای مجازی با اما و اگر شکل گرفت؛ آن هم در دورترین نقطه نسبت به اقتصاد نوآوری. اتاق اصناف قرار شد به غیر از میوه شب عید راهبری صنفی اقتصاد دیجیتال ایران را هم برعهده بگیرد. نوپا بودن اتحادیه و سرشلوغی اعضای هیئتمدیره و نداشتن ساختار و سازماندهی و منابع کافی، اتحادیه را خیلی زود به روزمرگی انداخت.
در دستاندازهایی که پیش روی اتحادیه قرار گرفت، این نهاد صنفی زیر نظر اتاق اصناف، نتوانست تاثیرگذار باشد. ابهاماتی مانند پروژه کلاهبرداری کینگ مانی که از اتحادیه مجوز گرفته بود و دهها موضوع دیگر اتحادیه را کند کردند؛ ولی هیچ کدام باعث نشد اکوسیستم اقتصاد نوآوری ایران از اتحادیه روبرگرداند تا بهمن ۱۴۰۰. اوایل بهمن ۱۴۰۰ ناگهان اعلام شد که فروشگاه اینترنتی 1dayoff به درخواست اتحادیه کسبوکارهای مجازی فیلتر شده است؛ این خبر اکوسیستم اقتصاد دیجیتال ایران را در شوک فرو برد.
اتحادیهای که قرار بود حافظ منافع کسبوکارهای فضای مجازی باشد و مانع از خورده شدن کسبوکارهای فضای مجازی توسط کسبوکارهای سنتی شود، خود به جلاد کسبوکارهای فضای مجازی تبدیل شده بود! همانگونه که اتحادیههای ذیل اتاق اصناف اختیار و توان پلمپ کردن کسبوکارهای سنتی را به دلیل نداشتن مجوز دارند، این اتحادیه هم میتواند دکانهای مجازی را فیلتر کند. دقیقا همانکاری که این روزها مرکز توسعه تجارت الکترونیکی ایران با فروشگاه اینترنتی دیجیکالا انجام داده است.
مرکز توسعه به دلیل فروش کالای قاچاق، اینماد فروشگاه اینترنتی دیجیکالا را تعلیق کرد و بلافاصله بعد از تعلیق اینماد درگاه اینترنتی فروشگاه هم غیرفعال شد. طنز تاریخ اینجاست که نامه فیلتر کسبوکار 1dayoff را حمید محمدی امضا کرده بود، که آن زمان رئيس اتحادیه کسبوکارهای مجازی بود. بعد از سه سال یک نهاد دولتی، درگاه پرداخت فروشگاه اینترنتی رئیس پیشین اتحادیه را بست! آن زمان کمپین جدی شکل گرفت و بعد از چند روز مشکل 1dayoff حل شد؛ هرچند آنها به اندازه دیجیکالا خوششانس نبودند که مسئلهشان ظرف چند ساعت حل شود و وکیل و وزیر به حمایت از آنها بلند شوند.
بهمن ۱۴۰۰ اتحادیه مرد؛ اتحادیهای که از ابتدا با ترس شگل گرفته بود در روزهای گذشته شاهد انتخاباتی بود که قرار بود به انگیزه ترس برخی به یک ائتلاف رای بدهند. در نهایت آن چه که قابل پیشبینی بود رخ داد و درصد مشارکت در انتخابات به حد نصاب نرسید و انتخابات به مرحله دوم رفت. این در حالی است که برای دعوت به حضور در پای صندوقهای رأی، طیف سنتی و پیرمردهای کسبوکارهای نوین، سنگ تمام گذاشتند؛ از اشکان آرمندهی و پشوتن پورپزشک که پای ثابت تمام انتخاباتها هستند گرفته تا ژوبین علاقبند و نیما قاضی در حمایت از یک ائتلاف به میدان آمدند. حتی حمایتهای انجمن تجارت الکترونیک تهران هم فایده نداشت و حد نصاب آرا به دست نیامد.
ممکن است در ادامه اتحادیه کسبوکارهای مجازی منحل شود؛ برخی همان مسیر هفت هشت سال گذشته را ادامه میدهند و با هیولا تصویر کردن کسبوکارهای سنتی تلاش میکنند اتحادیه را زنده نگه دارند؛ اتحادیه چه منحل شود و چه منحل نشود، هیچ اتفاقی برای اکوسیستم اقتصاد نوآوری ایران نمیافتد؛ همانطور که در سه سال گذشته و در کوران حوادث، این اکوسیستم راه خودش را پیدا کرده است.
نکته مهمتر اما این است که اکوسیستم اقتصاد نوآوری ایران تغییر کرده؛ چیزی که به نظر میرسد پیرمردهای اقتصاد نوآوری ایران با آن بیگانه هستند.
اتحادیه بماند یا نماند، مسائل اکوسیستم امروز اقتصاد نوآوری ایران سر جای خودشان هستند؛ گاهی برخی از این مسائل دستاویزی میسازند که چند صباحی خود را مطرح کنند؛ ولی این اکوسیستم است که در میان انبوه فشارها در حال نابود شدن است؛ وگرنه اتحادیه کسبوکارهای مجازی که همان ۳ سال پیش مرده بود؛ همان شبی که دستور فیلتر 1dayoff را دادند.