کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپ‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و دیگر کسب‌وکارها کوچک و بزرگی که در بخش‌های مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخش‌های اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانه‌ای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
عکس: مهدی برهمندپور
در گزارش سالانه پادرو شاهد اعلام این شرکت اینترنتی مبنی بر عبور از روزهای سخت فیلترینگ و بازگشت پادرو به روزهای ثبات و رشد پیش از آن هستیم. اما مسئله فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی به‌خصوص اینستاگرام موضوعی نیست که بتوان در شرایط کنونی برای آن نقطه پایانی متصور شد.
این خطر همیشه برای کسبوکارهای اینترنتی و بهویژه کسبوکارهای اینترنتی مبتنی بر اینستاگرام وجود دارد که بستر خود را برای همیشه یا دست‌کم برای مدتی طولانی از دست بدهند.
میثم سلیمانی، سردبیر رسانه‌های دیجیتال راه‌کار در گفت‌وگویی در برنامه «اتاق آبی» با محمود کریمی، رئیس هیئت‌مدیره پادرو از چاره‌جویی این استارتاپ در خصوص زمان فیلترینگ پرسید.
در این گفت‌وگو همچنین مسئله جذب سرمایه ۳۰۰میلیاردی پادرو مورد بررسی قرار گرفت و پرسیده شد که با توجه به اوضاع فیلترینگ کنونی، پادرو می‌تواند پاسخگوی نیازهای سرمایهگذاران خود باشد؟
از اوضاع آشفته زمان فیلترینگ عبور کردیم
محمود کریمی در پاسخ به این سؤال که چگونه از شرایط فیلترینگ عبور کرده‌اند پاسخ داد: «نمی‌توانم بگویم که معادله پیش روی ما (فیلترینگ) حل شده است. اما اتفاقی که افتاد این بود که ما از ابتدای تصمیم تولد پادرو که بنا بود در حوزه تجارت اجتماعی فعالیت کند باید تمامی خطرها (ریسک‌ها) را پیش‌بینی می‌کردیم. قطعاً یکی از این پیش‌‌بینی‌ها در خصوص فیلترینگ بود، بهویژه اینکه یک بار این اتفاق برای تلگرام افتاده بود و موضوعی نبود که در پیش‌بینی‌های ما در خصوص ریسک‌ها بی‌سابقه باشد.
حتی در ابتدای سال ۱۳۹۹ زمزمه‌هایی مبنی بر فیلترینگ اینستاگرام شنیده می‌شد و یک‌بار این خطر برای پادرو مطرح شده بود. اما بعد از گذر از این اتفاق ما فرض را بر این گذاشتیم که در صورت فیلترینگ اینستاگرام باید چه کنیم. ولی نه به این صورت که فیلترینگ به صورت یکباره و ناگهانی اتفاق بیفتد؛ آن هم در زمانی که پادرو به سمت اوج گرفتن می‌رفت و عملاً برنامه‌ریزی‌هایی که برای ادامه مسیر در نظر گرفته بود زیر سؤال می‌رفت.»
کریمی ادامه داد: «مسئله این بود که بخشی از مشتریان پادرو روی پادروشاپ اکانت و پروفایل ساخته بودند و به وسیله اینستاگرام یا بدون آن یک سابقه دسترسی برای خود به وجود آورده بودند. اتفاق دوم این بود که وعده‌هایی از جنس برداشتن فیلترینگ به پادرو داده می‌شد، اما این وعده بسیار دورتر از آن بود که پادرو بتواند روی آن یک حساب قطعی باز کند.»
شوک فیلترینگ برای ما پیام‌آور مرگ نبود
محمود کریمی در خصوص شوک فیلترینگ برای کسب‌وکارها گفت: «در ابتدای اتفاق، فیلترینگ شوک بزرگی برای پادرو بود، زیرا برنامه‌ریزی‌های بسیاری کرده بودیم و از طرفی هم جذب سرمایه ۳۰۰میلیاردی داشتیم و به سرمایه‌گذار تعهد پیشرفت داده بودیم. اما باید گفت شوکی که اتفاق افتاد، پیام‌آور مرگ و نابودی کسب‌وکار ما نبود.»
رئیس هیئت‌مدیره پادرو درباره توقع سرمایه‌گذار در شرایط پیش‌آمده از پادرو گفت: «در این خصوص یک ریتم تند معاشرت دوطرفه اتفاق افتاد؛ از طرفی پادرو شروع به فکر و چاره‌اندیشی کرد و نشان داد که من در مقابل این مشکل دچار یخ‌زدگی یا رفتار هیجانی بسیار زیاد نشدم. از سویی دیگر هم سرمایه‌گذار با اتفاق افتاده غریبه نبود زیرا کسبوکارهای دیگری داشت که بر بستر اینترنت فعالیت می‌کردند.»
کریمی از روند کار دوره فیلترینگ برای پادرو گفت: «در حالت عادی جلسات و ارتباطات کندتر بود، اما با اتفاقی که افتاد ارتباط ریتم تندتری گرفت، علاوه بر آن لایه‌های ارتباطی بیشتری نیز شکل گرفت. در رویداد سالانه پادرو نیز گفته شد که ما با ریتم تندتری به‌عنوان لایه‌های مدیریتی پادرو با لایه‌های ارتباطی فناپ و شرکت سکو به‌عنوان سرمایه‌گذار ارتباط برقرار کرده‌ایم.
به طور طبیعی ما در تیم جلسات هفتگی و ماهانه داریم و رابطه بین هیئت‌مدیره و مجموعه سرمایه‌گذار فناپ هم به صورت فصلی است. ما در مقطع فیلترینگ جلسه‌های مستمری داشتیم که کمیته ریسک پادرو با لایه‌های مدیریتی مشاوره‌ای فناپ که همگی می‌توانستند کمک‌کننده باشند برگزار می‌کردیم تا در نهایت بتوانیم تصمیمات داخل پادرو را بسازیم. تصمیماتی که در پادرو و از نظر تیم مدیریتی پادرو قابل اجراست و سقف دستیابی به اهداف را کوتاه نمی‌کند و به ما اجازه می‌دهد بتوانیم گفت‌وگویی دیگر با سرمایه‌گذار داشته باشیم.»
قرار نبود پادرو فقط بر بستر اینستاگرام باشد
در ادامه میثم سلیمانی درباره مدل متفاوت سرمایه‌گذاری فناپ بر پادرو روی بستر اینستاگرام پرسید.
کریمی پاسخ داد: «اساسی‌ترین ریسکی که می‌توانست برای کسبوکاری بر بستر اصلی آن اتفاق بیفتد و ضریب تأثیر آن نیز صددرصد باشد، برای ما اتفاق افتاد. برای مثال فرض کنید کسبوکاری بر پایه فیس‌بوک باشد و دسترسی به آن وجود نداشته باشد؛ بنابراین شما همه چیز خود را از دست داده‌اید.
وقتی ما در این برهه در خصوص پادرو صحبت می‌کنیم از منظر فناپ سرمایه‌گذاری مدل جدیدی داشت. قرار نبود در حوزه‌ای سرمایه‌گذاری کنیم که رقیب بازیگرهای کنونی باشیم. پادرو بر مبنای اینکه چگونه می‌تواند روی تجارت اجتماعی فعالیت کند، متولد شد و پلتفرم‌های مختلف را هم دید و بهترین جا برای ورود پادرو به بازار، بستر اینستاگرام بود اما برنامه این نبود که پادرو فقط روی اینستاگرام بماند.»
پادرو از بستر اینستاگرام خارج نخواهد شد
سیاست‌های حاکمیت مبنی بر خارج نشدن شبکه اجتماعی اینستاگرام از فیلترینگ است، اما پادرو همچنان قصد دارد بر بستر اینستاگرام بماند و در گزارش سالانه خود نیز از پیشرفت در این بازار می‌گوید.
کریمی در این باره توضیح داد: «این بستر خوشبختانه یا متأسفانه همچنان از طریق انواع وی‌پی‌ان‌ها در دسترس و در حال کار کردن است. اما در یک مقطعی کامل قطع بود که اتفاقاً در همان مقطع هم فروش فروشگاه‌هایی که با پادروشاپ کار می‌کردند حتی به صفر رسید. اما با توجه به نیازهای اقتصادی فضای اینستاگرام کم‌کم برگشت. اکنون به جایی رسیده‌ایم که پیک پارسال را قبل از قطعی امسال تجربه می‌کنیم. اما این تنها به این معنی است که ما به وضعیت سال گذشته بازگشته‌ایم. اگر تمام فیلترینگ‌ها اتفاق نمی‌افتاد، اکنون در جایگاه بالاتر و متفاوت‌تری بودیم. چیزی که پادرو اکنون به‌عنوان سیاستی برای گرفتن سهم روی آن تمرکز دارد آفلاین در آنلاین و آنلاین در آفلاین است. البته عرضه کالا و خدمات بیشتر از آفلاین به آنلاین در نظر ماست.»
برنامه‌ای برای مهاجرت به پلتفرم‌های بومی نداریم
کریمی در خصوص پلتفرم‌های داخلی گفت: «وقتی بازاری مثل اینستاگرام وجود دارد که کاربران و فروشندگان هر دو روی آن هستند باید به این بازار توجه کرد و ما قصد نداریم یک پلتفرم جدید ایجاد کنیم، اما بر پلتفرمی که جامعه عرضه و تقاضا هر دو روی آن فعال هستند، فعالیت خواهیم کرد.
در خصوص پلتفرم‌های داخلی باید این را بسنجیم که آیا آنها می‌توانند آن نیازی را که در بازار عرضه و تقاضای ما وجود دارد برطرف کنند یا خیر. البته ماهیت پلتفرمی خود پادرو را هم باید در نظر گرفت. اینکه بگوییم پادرو برود و روی یک پلتفرم دیگر فعالیت کند تا آنها بتوانند روزی به فعالیت مطلوب برسند ممکن نیست. به نظر من برای پادرو رفتار فروشنده و خریدار کالا و خدمات در این فضا تعیین‌کننده‌تر است. از منظر کسبوکاری نمی‌توان کسب‌وکار را بر جایی مبنا کرد که هنوز اطلاعی از احتمال رونق آن نداریم.»
کریمی در پاسخ به این سؤال که آیا حضور پادرو روی پلتفرم‌های داخلی موجب رونق آنها می‌شود یا نه پاسخ داد: «این فرضی است که باید با مطالعه دقیق‌تری به آن پاسخ داد. اما اگر بخواهیم براساس مطالعات پیشین صحبت کنیم احتمال کمی وجود دارد که فارغ از ویژگی‌های اصلی خود پلتفرم، بتوان چیزی را جلو برد.
زیرساختی که در اینستاگرام وجود دارد و با وجود محدودیت‌ها همچنان مورد اقبال عموم قرار می‌گیرد ممکن است حتی با تغییر تصمیم حاکمیت مبنی بر در دسترس قرار گرفتن بیشتر آن تقویت بشود و سناریوی اینستاگرام برای پادرو در حال حاضر توقف نیست.»
اکوسیستم (O2O) در پادرو چگونه کار می‌کند
کریمی همچنین در خصوص نحوه فعالیت پادرولند که به تازگی از آن رونمایی شده گفت: «در پادرو از پادروپین به‌عنوان بخش نرم‌افزاری و تک آن صحبت می‌کنیم و هنگامی که از پادروشاپ صحبت می‌کنیم درباره بستر تجارت اجتماعی است. اکنون از مفهوم تازه‌ای با عنوان «پادرولند» صحبت می‌کنیم. وقتی از پادرولند می‌گوییم، منظورمان شکل‌گیری اکوسیستمی است که بازیگرهای متنوعی نیز در آن حضور دارند. سه رکن کلیدی در اینجا وجود دارد؛ تجربه یکپارچه، موضوع پرداخت و دسترسی از جنس یکپارچگی.»
رئیس هیئت‌مدیره پادرو ادامه داد: «زمانی که شما از جایی خرید می‌کنید از ویترین چیزی که وجود دارد را انتخاب می‌کنید و کارت می‌کشید. ما قصد داریم این تجربه را برای بخشی که قرار است خرید به‌صورت آنلاین اتفاق بیفتد آسان‌تر کنیم که البته در ایکامرس این موضوع آسان هم نیست؛ یعنی جست‌وجوی کالا کندتر، اما کشیدن کارت سریع‌تر است. در اینجا این فضا برای خریدار و فروشنده آسان‌تر می‌شود.
به طور کلی پیشنهاد پادرو به‌خصوص برای فروشگاه‌هایی که هنوز تجربه فروش آنلاین ندارند یا فروشگاه‌هایی که در بخش فروش آفلاین خود هم از استفاده از تجهیزات پرهیز کرده‌اند، نیاز کمتر به سخت‌افزار و تجهیزات فیزیکی با استفاده از یک رابط نرم‌افزاری است.
توجه پادرو اکنون به سه‌گانه لجستیک، پرداخت و یکپارچگی تجربه است که برای فروشنده و خریدار به‌صورت دوگانه‌ای رفتار می‌شود. برای مثال وقتی تجربه خرید آفلاین را داریم و از فروشگاه خرید می‌کنیم شرایط متفاوت با خرید آنلاین است و فرایند آنلاین کندتر صورت می‌گیرد و تسلط کمتری وجود دارد. نگرانی برای پرداخت و لجستیک برای دو طرف و لذت تجربه یکپارچه برای هر دو زیاد است. ما میخواهیم نه فروشنده با مسئله پیچیده‌ای روبه‌رو باشد و نه خریدار.»
ماندن پادرو به رفتار بازیگران بازار بستگی دارد
کریمی در خصوص ماندن پادرو در بازار گفت: «خیلی بستگی به رفتار بازیگرهای بازار دارد و برای مثال اگر پادرولند نتواند شکل بگیرد یا هر کدام از ارکانی که در گزارش سالانه به آن اشاره شد، پادرو باید بار دیگر درباره شرایط خودش فکر کند و تصمیم بگیرد.
ما شرایط خیلی سختی را از سر گذراندیم و زیر بار فشار فیلترینگ از هم پاشیدیم و حیف از کسب‌وکارهایی که در شرایط پیش‌آمده از بین رفتند. اما امیدواریم روزهای روشن‌تری را ببینیم که با همراهی بازیگرانی که می‌توانند در اکوسیستم پادرولند کار کنند، بشود شرایط بهتری را تجربه کرد و امیدواریم یک قوه عاقله روی مسئله فیلترینگ فکر کند.»
محمود کریمی در آخر در خصوص جذب سرمایه در آینده ابراز امیدواری کرد و گفت: «اگر شما کسبوکاری داشته باشید که به بازار بزرگی نگاه می‌کند و تیمی دارید که به بازار واکنش‌های درستی نشان می‌دهد، قطعاً برای سرمایه‌گذار جذاب است و ما تمامی این شرایط را داریم. اگر بتوانیم به آرمان پادرو مبنی بر بهتر شدن شرایط بازار برای کسبوکارهای تجارت اجتماعی بهبود دهیم، بازار جذابی برای سرمایه‌گذار خواهد بود.»
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/lxi0