اول بلوغ کسب‌وکار بعد جذب سرمایه

استارتاپ‌های کشاورزی توجه ویژه‌ای به بخش بازار نشان داده‌اند و هرروز بیشتر برای کنار زدن دلال‌ها از سفره محصولات کشاورزی تلاش می‌کنند. فاطمه درویشی که خود از کودکی در مزرعه بزرگ شده، استارتاپ «زعفروش» را با این هدف ایجاد کرده که با حذف این واسطه‌ها، درآمد بیشتری برای خانواده کشاورز خودش و سایر کشاورزان ایجاد کند. او به «کارنگ» می‌گوید دغدغه چنین کاری را از همان کودکی داشته و برای همین برایش مهم نبوده چه رقبای دیگری در بازار هستند و بر این باور است که این بازار به قدری بزرگ است که جا برای ده‌ها استارتاپ دیگر هم دارد.

درویشی می‌گوید: «این دغدغه از ابتدای زندگی همراه من بوده که هشتِ کشاورز گرو نُه اوست. با اینکه کشاورزان خیلی زحمت می‌کشند اما پولی درنمی‌آورند. دغدغه فروش محصول کشاورز به قیمتی که برای کشاورز به‌صرفه باشد، از کودکی همراه من بود و وقتی بزرگ شدم و وارد دانشگاه شدم، دیدم این حرف‌ها عملی است و زعفروش را راه انداختم.»

درویشی معتقد است بازار محصولات کشاورزی، به‌خصوص زعفران، به‌شدت تشنه و پول‌ساز است. او می‌گوید هنوز خلأهای زیادی در بازار وجود دارد که استارتاپ‌ها باید آن‌ها را پر کنند و این خلأها در دل کار شناسایی می‌شوند. درویشی که خود کارشناس سئو بوده، محصولاتش را بر اساس جست‌وجوهای اینترنتی گسترش می‌دهد و در این باره می‌گوید: «خود من در زعفروش بعد از یک‌ سال فعالیت، فروش بسته‌های بذر پیاز زعفران را برای کسانی که در آپارتمان‌ها زندگی می‌کنند، شروع کردم. قبل از آن نگاهم این بود که فقط باید خود زعفران را فروخت. کمی بعدتر، در آبان سال گذشته، متوجه شدم مردم جست‌وجوی زیادی را درباره دورریزهای زعفران داشته‌اند که عده‌ای آن را به گوسفند می‌دهند یا دور می‌ریزند و اصلا فرآوری‌اش نمی‌کنند. بعد مقاله‌ای ابتدایی در این مورد نوشتم و دیدم مردم خیلی از آن استقبال می‌کنند. با خودم گفتم وقتی مردم این را می‌خواهند، پس چرا در زعفروش نباشد؟»

خودم از کشاورز گران‌تر می‌خرم
درویشی می‌گوید محصولات زعفروش در ابتدا فقط شامل زعفران تولیدی پدرش بوده اما از تابستان سال قبل، او از کشاورزان دیگر هم محصول می‌خرد و در زعفروش می‌فروشد. او اضافه می‌کند: «اما هنوز این کار که محصولات هرکشاورز به نام خود آن کشاورز روی سایت بیاید، انجام نشده است و الان هم اصراری ندارم که به‌زودی این کار را انجام بدهم.»

بنیان‌گذار زعفروش بر اساس تجربه‌ای که داشته، گران‌تر فروختن محصولات به استارتاپ‌ها از سوی کشاورزان را رد می‌کند و می‌گوید در کار با بیش از ۴۰ کشاورز، هرگز چنین چیزی ندیده است. «هیچ‌وقت کشاورز به من گران‌تر نفروخته اما من خودم از کشاورز گران‌تر خریده‌ام. کشاورز اصلا قیمت نمی‌دهد. او محصول را نشان می‌دهد و قیمت را من تعیین می‌کنم. کشاورز هم می‌داند که تاجر از او کمتر از این قیمت می‌خرد.»

معطلی سفارش‌ها در پست
درویشی به‌تازگی و پس از ماه‌ها پیگیری، توانسته پنل استراتژیک پستی را بگیرد. این پنل تخفیف‌های ویژه پستی را در اختیار کسب‌وکارهایی می‌گذارد که محصولات استراتژیک هر استان را می‌فروشند و با وجود آنکه طبق قانون این پنل باید در اختیار کسب‌وکارها قرار بگیرد، کارشکنی‌هایی در دادن این پنل به استارتاپ‌های مختلف گزارش شده است.

مدیرعامل زعفروش می‌گوید: «بعد از هفت ماه دوندگی بر سر بستن قرارداد استراتژیک و به نتیجه نرسیدن، در گروه استارتاپ‌های کشاورزی موضوع را مطرح کردم و با تشکیل یک جلسه با دکتر اقبال‌خواه، رئیس هیئت‌مدیره پست، توانستم با کمک وی این قرارداد را برای زعفروش ببندم.»

البته مشکل ارسال مرسولات به همین‌جا ختم نمی‌شود و درویشی می‌گوید: «سفارش‌های زعفروش با اینکه پیشتاز هستند، زودتر از پنج روز به دست مشتری نمی‌رسند و سه روز سفارش در پست خراسان رضوی معطل می‌ماند.» این معطلی باعث شده در فصل تابستان، بذرهای زعفران‌ که در کارتن نگهداری می‌شوند، خراب شوند و خسارت‌هایی به محصولات زده شود که باعث نارضایتی مشتریان هم شده است.

کسی به جنسیت نگاه نمی‌کند
درویشی ارسال سفارش‌ها با پست را چالش بیرونی استارتاپ خود می‌داند و می‌گوید بزرگ‌ترین چالش درونی زعفروش، محدودیت‌های ذهنی خودش است. او معتقد است این محدودیت‌های ذهنی نسبت به عوامل بیرونی، برایش مشکلات بزرگ‌تری ایجاد می‌کند. درویشی می‌گوید در این فضا جنسیت‌زدگی وجود ندارد و دیگر کسی نگاه نمی‌کند که مدیر زن است یا مرد. او توضیح می‌دهد: «برای کشاورز، تأمین‌کننده و مشتری صداقت در کار و اینکه چقدر می‌تواند روی حرف شما حساب کند، مهم است. اگر صداقت و اعتماد باشد، اصلا مهم نیست مرد باشید یا زن.»

جذب سرمایه؛ شاید وقتی دیگر
درویشی تأکید می‌کند برای حمایت از زعفروش سمت هیچ نهاد و ارگانی نرفته است، چون خود این استارتاپ می‌تواند پولش را دربیاورد. او درباره جذب سرمایه هم می‌گوید شاید زمانی این کار را انجام دهد، اما هنوز وقتش نرسیده است: «تا به حال به سمت جذب سرمایه‌ نرفته‌ام. زعفروش الان به سوددهی رسیده و این اعتمادبه‌نفس من را خیلی بالا برده است. تا به حال هشت پیشنهاد جذب سرمایه داشته‌ام اما هیچ‌کدام را قبول نکرده‌ام. موافقم که جذب سرمایه انجام شود اما برای زعفروش وقتش نرسیده است.

هنوز باید سرد و گرم روزگار را چشید و خودم و زعفروش کمی بالغ‌تر شویم، بعد شاید سراغ جذب سرمایه هم بروم.»او معتقد است «ارزش بالای زعفروش هنوز آن‌طور که باید، درک نشده است» و این را دلیل دیگر جذب‌ نکردن سرمایه تاکنون برمی‌شمارد و می‌گوید: «نگاهی را که من به زعفروش دارم، هنوز بقیه درک نکرده‌اند. از همان ابتدای شروع زعفروش اعلام کردم رؤیای یک برند محبوب جهانی را در سر دارم و زعفروش ارزش بسیار بالایی دارد. من برای رشد زعفروش منتظر پول سرمایه‌گذار نخواهم ماند.»