کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
علی رمضانیان / شرکتهای آیتیمحور در ماههای اخیر با وضعیت خاصی مواجه شدند. درآمد و فروش این شرکتها تحت تأثیر مسائل اجتماعی قرار گرفت و اختلال در اینترنت سبب کاهش درآمد آنها شد، اما در هفتههای اخیر این روند در حال تغییر بوده و میرود تا این شرکتها آرامآرام رشد درآمدی را تجربه کنند.
هرچه وابستگی شرکتها به اینترنت زیاد بوده، میزان کاهش درآمدشان هم بیشتر بوده است. «هایوب» به همین وضعیت دچار بود و در بین سه شرکت مورد بررسی در بورس، بیشترین کاهش را تجربه کرده و کاهش دوبرابری نسبت به شهریور داشته است؛ هرچند کمکم در حال جبران است.
«آسیاتک» نیز در ماههای مهر و آبان با کاهش درآمد مواجه بوده و اکنون در حال جبران آن کاهشها و در حال رشد است.
همچنین مبین وان کیش، در ۹ماهه منتهی به آذر ۱۴۰۱ مبلغ یکهزار و ۵۶۹ میلیارد ریال درآمد داشته که بخش بزرگی از آن، فروش شارژ تلفنهای همراه اعتباری و دستگاه کارتخوان به مبلغ یکهزار و ۴۶۹ میلیارد ریال بوده است.
هایوب؛ رشد ۲۲درصدی نسبت به ماه قبل
هایوب یا همان شرکت دادهگستر عصر نوین، بهعنوان یکی از شرکتهای ارائهدهنده خدمات انتقال داده (PAP) است که در بازار رقابتی خدمات دسترسی به دیتا و اینترنت قرار دارد؛ به نحوی که با ارائه سرویس در بیش از ۶۰۰ شهر به یکی از شرکتهای مهم تبدیل شده است.
هایوب در ۹ماهه منتهی به ۳۰ آذر ۱۴۰۱ مبلغ ۲۲ هزار و ۲۵۱ میلیارد ریال فروش داشته است. نکتهای که برای هایوب مانند دیگر شرکتهای مخابراتی و دیتامحور مطرح است، مسئله کاهش فروش در ماههای اخیر است. در شهریور امسال این شرکت دو هزار و ۲۸۸ میلیارد ریال خدمات فروخت، اما در آذر امسال فروش ماهانه شرکت یکهزار و ۲۸۸ میلیارد ریال بود. درواقع این کاهش دوبرابری به اختلالهایی مربوط بود که در کشور اعمال شده است.

مهمترین سرفصل فروش هایوب، فروش تجهیزات، ارائه خدمات عمدهفروشی پروانه FWA و استفاده از امکانات توسط سایر شرکتهای دارنده پروانه، ارائه خدمات عمومی در مناطق روستایی و ارائه خدمات آیتی است. بیشترین کاهش فروش هم در حوزه تجهیزات و خدمات بیسیم ثابت یا همان FWA بوده است. در شهریور امسال فروش بیسیم ثابت مبلغ ۷۰۳ میلیارد ریال بود، اما در آذر به ۱۲۹ میلیارد ریال رسید. فروش تجهیزات به مشتریان در شهریور ۸۲۲ میلیارد ریال بود که در آذر به ۴۵۴ میلیارد ریال رسید.

هایوب دارای پروانه ایجاد و بهرهبرداری از شبکه ارتباطات ثابت (FCP) از طرف سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی است که بزرگترین قرارداد شبکه ارتباطی کشور برای ارائه اینترنت پرسرعت به بیش از ۲۵ هزار روستا در سرتاسر کشور را شامل میشود. سرمایهگذاریهای هایوب ازجمله سرمایهگذاریهای درآمدزاست که قطعاً در صورتهای مالی شرکت مثبت ارزیابی میشود. نکته قابل ذکر اینکه یکی از تهدیدهای این شرکت و شرکتهای مشابه، رقیب بزرگی به نام شرکت مخابرات است.
رشد ۳۰درصدی درآمد مبین وان کیش
مبین وان کیش از شرکتهای ارائهدهنده خدمات فناوری اطلاعات و ارتباطات است که وظیفه اصلی آن، تأمین و توسعه خدمات ارزشافزوده مخابراتی، بازاریابی و توسعه خدمات دادهها، ارائه خدمات دادههای تلفن همراه و ثابت، تأسیس و توسعه شبکههای مخابراتی، تأسیس و توسعه شبکههای رایانهای بهعنوان اپراتور عرضهکننده خدمات مربوطه، مشاوره، مهندسی، نگهداری و بهرهبرداری از شبکههای مخابراتی و الکترونیکی در ایران و خارج از کشور است.
مبین وان کیش یا همان «اوان»، در ۹ماهه منتهی به آذر ۱۴۰۱ مبلغ یکهزار و ۵۶۹ میلیارد ریال درآمد داشت که بخش بزرگی از آن، فروش شارژ تلفنهای همراه اعتباری و دستگاه کارتخوان به مبلغ یکهزار و ۴۶۹ میلیارد ریال بود.

شرکت مبین وان کیش در ششماهه نخست سال جاری روند روبهرشدی از درآمدزایی به همراه داشت، ولی در فصل پاییز نتوانست روند درآمدزایی خود را ثابت نگه دارد و برای دو ماه متوالی نسبت به پایان فصل تابستان کاهش درآمد را از خود بر جای گذاشت. ولی در آذر رشد ۳۰درصدی را نسبت به آبان تجربه کرده و روندی رو به بهبود به نمایش گذاشته است.

مهمترین ریسکی که این شرکتها با آن مواجه هستند، مربوط به ریسکهای قانونی است که از ناحیه سازمان تنظیم قوانین و مقررات و سایر مراجع قانونگذاری کشور در زمینه محتوای دیجیتالی ایجاد و وضع میشود.
رشد ۲۴درصدی فروش آسیاتک
آسیاتک از جمله شرکتهای فعال در صنعت آیتی است که در حوزه ارائه پورت پرسرعت در بستر وایرلس، تلفن ثابت و خدماتی از این دست فعال است و بیش از ۱۴۰۰ مرکز مخابراتی در شهرهای مختلف با بیش از یک میلیون پورت تحت پوشش دارد.

آسیاتک در ۹ماهه منتهی به ۳۰ آذر ۱۴۰۱ بالغ بر ۹ هزار و ۲۸۲ میلیارد ریال درآمد داشته است. مهمترین فروشهای آسیاتک، خدمات اینترنت با درآمد ۹ماهه شش هزار و ۵۷۶ میلیارد ریال، خدمات فناوری اطلاعات دو هزار و ۵۷۹ میلیارد ریال و فروش کالا نیز ۱۲۷ میلیارد ریال بود. در آذر ۱۴۰۱ بالاترین فروش شرکت به سرفصل خدمات اینترنت با مبلغ ۷۹۹ میلیارد ریال اختصاص داشت.

اختلال اینترنت علاوه بر آسیب به کسبوکارها و اپراتورهای تلفن همراه، درآمد شرکتهای فعال در حوزه اطلاعات و ارتباطات را نیز کاهش داده است. بخش بزرگی از این کاهش قیمت سهام آسیاتک به دلیل اختلال اینترنت در مهرماه ۱۴۰۱ است. این وضعیت روی سهام شرکت نیز تأثیر منفی گذاشته است.