تحریم داخلی همدست با تحریم خارجی

ساینا نجم‌الدین / شاید بسیاری توجه‌شان به فریلنسرهایی باشد که با شرکت‌های خارجی کار می‌کنند و درآمدهای دلاری دارند. درست است که آنها بخش مهمی از اقتصاد و اشتغال دیجیتال کشورند و معمولاً با درآمدهایی که دارند، یک تیم بزرگ را اداره و برای تعداد زیادی اشتغال‌زایی می‌کنند، اما فریلنسرهای داخلی که به شکل فردی و روی پروژه‌های کوچکی همانند اداره یک صفحه اینستاگرامی یا تولید محتوا برای یک وبلاگ تمرکز دارند هم بخش مهمی از اشتغال آنلاین کشور هستند که این روزها اوضاع مناسبی ندارند.

مهم‌ترین آسیبی که از اوضاع اخیر متوجه فریلنسرها شده، کاهش شدید درآمدهاست. پروژه‌هایی که شرکت‌های استارتاپی به ما می‌سپردند، متوقف شده، به همین نسبت سفارش‌ کار هم کمتر شده است. اگر هم کاری ادامه دارد با اصلاح قرارداد و کاهش دستمزد همراه بوده است.

خود من در ۱۵ روز اول مهرماه ۵۰ درصد از درآمدم را از دست داده‌ام؛ درآمدهایی که عموماً از تولید محتوا در اینستاگرام یا از مشاوره برای مدیریت صفحات اینستاگرامی حاصل می‌شد. این اتفاق برای کسی که شش سال است در فضای اینستاگرامی توانسته به یک درآمد نسبی برسد، اصلاً اتفاق مبارکی نیست.

آسیب مهم بعدی لطمه به پرسونال‌برندینگ است. یک فریلنسر از ابتدا باید روی پای خودش بایستد. باید زحمت بکشد و با شبکه‌سازی و ارائه کار با‌کیفیت و خوب بتواند پروژه‌های متعدد بگیرد. وقتی چنین اتفاقاتی می‌افتد، تمام آن زحمات به باد می‌رود؛ اکوسیستم یک موجود زنده است. هر نقصی در هر جای اکوسیستم به سایر جاها آسیب وارد می‌کند. وقتی ارتباط و اتصال فریلنسر به فضای اکوسیستم از بین برود، تقریباً می‌شود گفت تمام آن سوابق هم از بین می‌رود. چالش مهم بعدی مسئله آموزش است. یک فریلنسر نمی‌تواند به‌روز نباشد. الگوریتم‌ها مدام در حال تغییرند. آنالیتیکس‌ها امکانات جدید اضافه می‌کنند. رقابت در همین موضوع هم بسیار بالاست. به‌روز بودن برای هر فریلنسری اهمیت خیلی زیادی دارد و محدودیت در بستر آنلاین باعث عدم دسترسی به دانش و داده‌های جدید می‌شود.

در خوش‌بینانه‌ترین حالت اگر فریلنسری همچنان مشغول به کار باشد و پروژه‌های در دست داشته باشد، با اطمینان می‌گویم که راندمان کارش قطعاً پایین آمده است. مثلاً اگر یک کار روتین معادل ۲۰ دقیقه در روز بوده است، الان به یک ساعت و ۴۵ دقیقه افزایش پیدا کرده؛ آن هم به خاطر اختلال و محدودیت اینترنت.

بازکردن یک پنل ادمین سایت این روزها بسیار کند شده است؛ حتی همان سایت‌هایی که روی سرورهای داخلی میزبانی می‌شود. از آنجا که هم از بیرون و هم از داخل تحریم شده‌ایم به ابزارهای مهمی مانند گوگل‌آنالیتیکس هم دسترسی نداریم. تا پیش از این لااقل با یک پروکسی می‌شد تحریم خارجی را دور زد، اما اکنون تحریم‌های داخلی هم‌داستان با تحریم‌های خارجی نفس کسب‌وکارهای آنلاین را گرفته است. این در حالی است که هیچ جایگزین داخلی هم وجود ندارد که کارآمد باشد.

ما فریلنسر تولید محتوا هستم و عملاً فرقی نمی‌کند که خروجی کارم روی چه پلتفرمی منتشر شود؛ اما در مورد استفاده از پلتفرم‌های داخلی حداقل می‌توانم بگویم شرکت‌ها و استارتاپ‌هایی که با آنها همکاری دارم، اصلاً چنین قصدی ندارند، چون نتوانسته‌اند ساده‌ترین و پایه‌ای‌ترین مواردی را که باید برای حضور کاربر در پلتفرم‌شان ایجاد کنند، بسازند. مهم‌ترین آن اعتماد‌سازی است.

هیچ خلاقیت و امکان جدید و مزیت رقابتی در پلتفرم‌های داخلی وجود ندارد که حتی بتواند به‌عنوان گزینه دوم به آن فکر کرد. پلتفرم‌های داخلی نسخه‌های کپی‌شده و ناقص از پلتفرم‌های جهانی هستند. ساده‌ترین گزارش‌ها را هم نمی‌شود از آنها گرفت. با تمام ابهاماتی که برای آینده شغل وجود دارد، من هنوز هم امیدوارم؛ چراکه اکوسیستم در سال‌های اخیر توانسته به بلوغ نسبی برسد و آدم‌های تأثیرگذار زیادی در خود دارد و به محض بهبود این شرایط دوباره پر‌توان تمام نقص‌های این مدت جبران خواهد شد. امیدوارم!