قانون جدید تصویبشده در بلژیک به کارمندان دولت اجازه میدهد تا ایمیلهای کاری، پیامکها و تماسهای تلفنی دریافتی خارج از ساعات کاری را بدون ترس از تلافی قطع کنند.
برای بسیاری از مردم، تغییر ناشی از همهگیری به کار از راه دور، مرز بین زندگی خانه و کار را محو کرده و باعث شده آنها در تمام ساعات به تماسها، پیامکها و ایمیلها پاسخ دهند.
این قانون از یکم فوریه 2022 برای محافظت از 65 هزار کارمند بخش دولتی کشور در برابر قرار گرفتن در معرض آمادهباش دائمی اجرا میشود، البته تماس خارج از ساعت کاری در شرایط استثنایی مجاز است. طرحهایی برای تعمیم قوانین جدید به کارکنان بخش خصوصی در حال بررسی است.
«پترا دو سوتر»، وزیر اداره عمومی بلژیک گفت که امید است قوانین جدید به جلوگیری از فرسودگی شغلی و تقویت اهمیت ایجاد تعادل در زندگی کاری کمک کند.
محبوب شدن کار از راه دور
برخی تغییرات اجتماعی ناشی از بیماری همهگیر، نحوه و مکان کار بسیاری از افراد را دوباره تعریف کرده است. کار از راه دور محبوبیت پیدا کرده و بسیاری از مردم تمایلی به بازگشت به کار حضوری تماموقت اداری ندارند.
یک نظرسنجی ملی نشان میدهد که بیش از 80 درصد از کارمندان بلژیکی در بخشهای مختلف اقتصاد، از جمله 40 درصد در پستهای مدیریتی، گفتهاند که ترجیح میدهند حداقل دو روز در هفته از خانه کار کنند.
جذابیت دفتر خانگی در سایر نقاط جهان نیز مطرح شده است. یک نظرسنجی از مردم آمریکای شمالی توسط سایت فهرست شغل فلکس جابز نشان داد که 65 درصد از افرادی که در طول همهگیری به کار از راه دور روی آوردهاند، ترجیح میدهند از خانه به کار ادامه دهند. تقریباً از هر پنج پاسخدهنده، سه نفر گفتند که اگر کارفرمای فعلی آنها را مجبور به بازگشت به دفتر کند، بهدنبال شغل جدیدی خواهند بود. فقط دو درصد گفتند که ترجیح میدهند به زندگی اداری تماموقت قبل از همهگیری بازگردند.
فقدان رفتوآمد و هزینههای مرتبط با آن بهعنوان مزایای اصلی کار از خانه ذکر شده، اما کار از راه دور نیز خالی از اشکال نیست. بیش از یکسوم از پاسخدهندگان گفتند که استراحتکردن و انجامدادن کارهای معمول خانه برای آنها دشوار است.
منشور رفتار خوب و حق استراحت
بلژیک آخرین کشور اروپایی است که به کارمندان این حق قانونی را ارائه میدهد که پس از اتمام روز کاری، از پاسخ به هر گونه تماس کاری خودداری کنند. اتحادیه اروپا حق قطع ارتباط را اینگونه تعریف میکند: «حق یک کارگر برای اینکه بتواند از کار جدا شود و از درگیر شدن در ارتباطات الکترونیکی مرتبط با کار، مانند ایمیل یا سایر پیامها، در ساعات غیرکاری خودداری کند.»
در حالی که این حق هنوز به قوانین اتحادیه اروپا منتقل نشده، قطعنامهای که در ژانویه 2021 تصویب شد، خواستار ایجاد دستورالعمل اتحادیه اروپا شد. این موضوع بهدنبال اقدامات چندین کشور عضو برای ایجاد سوابق قانونی است. فرانسه که بسیاری آن را پیشگام در این زمینه میدانند، در آگوست 2016 قانونی وضع کرد که به کارمندان اجازه میداد تلفنها و سایر دستگاهها را خارج از ساعات کاری تعیینشده خاموش کنند. شرکتهایی که بیش از 50 کارمند دارند، موظفاند «منشور رفتار خوب» را تنظیم کنند تا ساعات مشخصی را تعیین کند که کارکنان نمیتوانند ایمیل ارسال یا دریافت کنند.
پرتغال قانون تعادل بین کار و زندگی خود را «حق استراحت» مینامد و شرکتهای 10نفره یا بیشتر بهدلیل تماس با کارکنان خارج از ساعات کاری تعیینشده با جریمه روبهرو میشوند. طبق قوانین جدید که در نوامبر 2021 اجرایی شد، کارگرانی که کودکان زیر هشت سال دارند نیز مجاز به کار از راه دور هستند.
جدای از قوانین، تعدادی از شرکتهای بزرگ برای حمایت از کارگران خود با توافقنامههای چندملیتی در حمایت از حق قطع ارتباط کارمندان ابتکار عمل به خرج دادهاند.
به نظر میرسد در حالی که لپتاپها، تبلتها و تلفنهای هوشمند به ما امکان میدهند با هر کسی، در هر مکان و در هر زمانی ارتباط برقرار کنیم؛ کارایی بیشتر، کاهش استرس و تعادل بهتر بین کار و زندگی ما به این بستگی دارد که بدانیم چه زمانی آنها را خاموش کنیم.