کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسب‌وکارهای نوآور ایرانی، استارتاپ‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و دیگر کسب‌وکارها کوچک و بزرگی که در بخش‌های مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخش‌های اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانه‌ای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
اعتبار کربن یا Carbon Credit اصطلاحی است که اخیراً در بین شرکت‌ها و مؤسسات محیط زیستی رواج پیدا کرده است. این اعتبار، یک مجوز یا یک سند قابل معامله است که حق حذف یک تن دی‌اکسید کربن یا هر نوع گاز گلخانه‌ای دیگر را در اتمسفر به دارنده این مجوز اعطا می‌کند.
ادغام کریپتو و کربن
در راستای نوآوری در مسائل محیط زیستی، برخی از شرکت‌های فناوری تلاش دارند این اعتبار را با توکن‌های رمزارزی ادغام کنند. در واقع آنها می‌خواهند دو مکانیسم جنجال‌برانگیز و رگوله‌نشده را با هم ترکیب کنند.
پروژه فلوکربن (Flowcarbon) که حامی آن آدام نویمان، بنیان‌گذار وی ورک است، یکی از جدیدترین پروژه‌های کریپتو کربن محسوب می‌شود. این شرکت قصد دارد اعتبارات کربن را به توکن های دیجیتالی تبدیل کند که در یک بستر بلاکچین قابل استفاده باشند. هدف فلوکربن تسهیل معامله اعتبار کربن است. این شرکت در ماه می ۲۰۲۲ اعلام کرد ۷۰ میلیون دلار در اولین دور سرمایه‌گذاری به دست آورده است.
بیزینس سودآور یا پروژه‌ای برای کاهش دی‌اکسید کربن؟
hما سؤال این است که آیا توکنایز کردن اعتبار کربن می‌تواند به کاهش تغییرات آب‌وهوایی منجر شود؟ اعتبار کربن مجوزی است که تحت آن می‌توان یک تن دی‌اکسید کربن را از جو حذف کرد. این اعتبارها زمانی ایجاد می‌شوند که پروژه‌ای بخواهد تولید گازهای گلخانه‌ای را کاهش دهد، حذف کند یا اینکه گازهای تولیدشده را ذخیره کند.
توسعه‌دهندگان این دست پروژه‌ها می‌توانند اعتبار خود را به افراد یا شرکت‌هایی بفروشند که به دنبال حذف رد پای خود از انتشار دی‌اکسید کربن در محیط هستند.
لی راینرز، مدیر اجرایی مرکز بازارهای مالی جهانی دوک، می‌گوید: «فلوکربن می‌خواهد دو فناوری پرطرفدار را با هم ادغام کند. این کار احتمالاً بیزینس خوبی باشد اما لزوماً برای محیط زیست یا آب‌وهوا مفید نیست.»
اما دانا گیبر، مدیرعامل فلوکربن می‌گوید توکنایز کردن اعتبارات کربن، قیمت آنها را شفاف‌تر می‌کند و هزینه‌های مبادله را کاهش می‌دهد و به دارندگان اعتبار امکان می‌دهد تا راحت‌تر به منابع مالی برای پروژه‌های کاهش انتشار دی‌اکسید کربن خود دسترسی داشته باشند.
فلوکربن می‌تواند به محیط زیست کمک کند؟
اما برخی از کارشناسان بازار کربن شک دارند که فلوکربن بتواند با این کار کمکی به تغییرات آب‌وهوایی کند. دلیل شک و شبهه این کارشناسان این است که تاکنون پروژه‌های مشابه با فلوکربن موفق به غلبه بر چالش اصلی صنعت اعتبار کربن نشده‌اند. چالش اصلی این صنعت تضمین «افزودگی» (Additionality) است.
افزودگی یعنی اینکه اگر اعتبار کربن صادر نشود، اصولاً کاهشی در انتشار دی‌اکسید کربن صورت نمی‌گیرد. پروژه‌هایی مانند کاشت درخت یا فناوری‌هایی که کربن را از جو خارج می‌کنند، به‌وضوح انتشار گازهای گلخانه‌ای را کاهش می‌دهند، اما عملکرد همه پروژه‌ها به این وضوح نیست.
برای مثال ممکن است اعتبار کربن به یک سازمان حفاظت از جنگل داده شود. اما نکته این است که اگر این جنگل در معرض خطر نباشد، این اعتبار افزودگی ایجاد نمی‌کند و نمی‌تواند به کاهش دی‌اکسید کربن در اتمسفر و جلوگیری از انتشار آن منجر شود. به عبارات دیگری اعتبارات کربنی که افزوده نباشند، نمی‌توانند به خریداران خود کمک کنند تا به انتشار صفر برسند.
بروس آشر، استاد دانشکده بازرگانی کلمبیا و مدیرعامل سابق اکو سکیوریتیز، می‌گوید: «اگر اعتبار کربن افزوده نباشد، به تغییرات آب‌وهوایی کمکی نمی‌کند. کار شرکت‌هایی مانند فلوکربن ممکن است به افزودن ارزش به بازارهای کربن بینجامد، اما مسئله این است که مشکل اصلی را هدف قرار نمی‌دهند.»
خطر چیست؟
بدون چنین بررسی دقیقی، توکنایز کردن اعتبارات کربن می‌تواند به محیط زیست آسیب برساند. محققان مؤسسه غیرانتفاعی کربن پلن در گزارشی که در ماه آوریل سال ۲۰۲۲ منتشر کرده بودند، اظهار داشتند که به نظر می‌رسد توکان (Toucan) تقاضاهای جدیدی را برای اعتبارات نادیده گرفته‌شده ایجاد می‌کند. لازم به ذکر است که توکان یک فناوری جدید مبتنی بر بلاکچین برای ردیابی اعتبارات کربن است. توکان قبلاً با حمایت از اعتباراتی که نادیده گرفته شده بودند، به ایجاد تورم مصنوعی در بازار منجر می‌شد.
گریسون بدلی یکی از دانشمندان کربن پلن خاطرنشان می‌کند بسیاری از اعتباراتی که توکان روی بستر برده بود، کیفیت پایینی داشتند و در مورد اینکه برای محیط زیست مفید بودند یا خیر، شک و شبهه وجود داشت. اما در حال حاضر توکان اصلاحاتی را انجام داده و معیارهای خود را برای انواع اعتباراتی که با آنها کار خواهد کرد، تشدید کرده است. بدلی منتظر است تا فلوکربن نیز اعتباراتی که قصد کار با آنها را دارد اعلام کند تا بتواند این پروژه را نیز بررسی کند.
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/vpxk