داستان تور دو فرانس در سال ۱۹۰۳ از یک ایده تجاری ساده آغاز شد. هنری دگرانژ، سردبیر روزنامه ماشین یا همان اتو، برای افزایش فروش نشریه‌اش به فکر برگزاری مسابقه‌ای بزرگ و سراسری در فرانسه افتاد. این روزنامه که بعدها به نام مشهور اکیپ تغییر نام داد، بدون آنکه بداند در حال ایجاد یکی از بزرگ‌ترین رویدادهای ورزشی جهان است پایه‌گذار رویدادی شد که این روزها یک اقتصاد بزرگ حول آن می‌چرخد و برای فرانسه به یکی از نمادهای گردشگری و تجارت و برندینگ تبدیل شده است.
طی بیش از یک قرن، این مسابقه تنها در دوران جنگ‌های جهانی اول و دوم متوقف شده و امروزه به‌عنوان مقدس‌ترین رویداد دوچرخه‌سواری جهان شناخته می‌شود. آنچه که به‌عنوان ابزار فروش یک روزنامه شروع شد، اکنون سالانه میلیون‌ها تماشاگر را در سراسر جهان به خود مجذوب می‌کند و تصویری روایی از جاده‌های بین‌شهری و روستاها و طبیعت فرانسه می‌دهد
اسپانسرهایی از سراسر دنیا
در مرکز این امپراتوری اقتصادی، شرکت Amaury Sport Organisation قرار دارد. این شرکت فرانسوی که مالک و برگزارکننده اصلی تور دو فرانس محسوب می‌شود، مسئولیت سازماندهی، بازاریابی و توسعه تجاری این رویداد عظیم را بر عهده دارد. ASO تنها به تور دو فرانس بسنده نمی‌کند و مالک و برگزارکننده رالی داکار و چندین رویداد بزرگ ورزشی دیگر نیز است.
اقتصاد تور دو فرانس بر پایه چهار ستون اصلی استوار است که هر کدام درآمد قابل توجهی تولید می‌کنند. بزرگ‌ترین منبع درآمد تور دو فرانس از فروش حقوق پخش تلویزیونی به دست می‌آید. مسابقه در بیش از ۱۹۰ کشور پخش می‌شود و میلیاردها بیننده را جذب می‌کند. تلویزیون فرانسه مسئولیت پخش در فرانسه را برعهده دارد، درحالی‌که یورواسپرت مجری پخش تلویزیونی این مسابقه ورزشی در سراسر اروپاست. در آمریکا نیز شبکه ان‌بی‌سی با کانال ورزشی‌اش این مسئولیت را داراست.
برندهای معتبر جهانی مبالغ کلانی برای حضور در این رویداد پرداخت می‌کنند. بانک LCL به‌عنوان یکی از طولانی‌مدت‌ترین اسپانسرهای مسابقه، سال‌هاست که با تور دو فرانس همراه است. کارفور، غول زنجیره فروشگاه‌های فرانسوی و کریس، شرکت معتبر عینک‌سازی، از دیگر شرکای استراتژیک این رویداد محسوب می‌شوند.
در حوزه خودروسازی، اشکودا نقش خودروی رسمی مسابقه را ایفا و ناوگان کاملی از خودروها را برای مهمانان ویژه، ورزشکاران و تیم پشتیبانی رویداد تأمین می‌کند. شرکت‌های فرانسوی معتبر خودروسازی ازجمله سیتروئن، رنو و پژو نیز سنت طولانی همکاری با تور دو فرانس دارند و هر ساله در این رویداد حضور پررنگی دارند.
شیمانو، غول ژاپنی تولید تجهیزات دوچرخه‌سواری، نقش تأمین‌کننده اصلی تجهیزات را برعهده دارد. کانتینانتال، شرکت آلمانی شناخته‌شده هم مسئولیت تولید لاستیک‌های مسابقه را داراست، درحالی‌که Oakley عینک‌ها و تجهیزات حفاظتی دوچرخه‌سواران را تأمین می‌کند.
نوآوری‌های یک اقتصاد عظیم ۱.۵ میلیارد یورویی
هر سال میلیون‌ها گردشگر از سراسر جهان به مناطقی که مسیر مسابقه از آنجا عبور می‌کند، سفر می‌کنند. این پدیده گردشگری ورزشی منجر به خرید کالاها و خدمات محلی، هزینه‌های اقامت و پذیرایی و ایجاد مشاغل موقت و دائمی می‌شود.
تور دو فرانس سالانه حدود ۱.۵ میلیارد یورو ارزش اقتصادی برای فرانسه ایجاد می‌کند. این رقم شگفت‌انگیز شامل تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم بر اقتصاد کشور است. علاوه بر درآمدهای مستقیم، این رویداد به‌عنوان بزرگ‌ترین تبلیغ رایگان برای مناطق گردشگری فرانسه عمل می‌کند و چهره‌ای زیبا از کشور به جهان ارائه می‌دهد. تور دو فرانس به‌عنوان ابزاری برای توسعه اقتصادی مناطق کمتر توسعه‌یافته عمل می‌کند. انتخاب هوشمندانه مسیرهای عبوری از نواحی روستایی، حمایت از کسب‌وکارهای محلی، معرفی جاذبه‌های گردشگری منطقه‌ای، و ایجاد زیرساخت‌های ورزشی پایدار بخشی از مأموریت اجتماعی این رویداد است.
یکی از منحصربه‌فردترین نوآوری‌های تور دو فرانس، کاروان تبلیغاتی است که ساعت‌ها قبل از رسیدن دوچرخه‌سواران، مسیر را با جشن و سرور طی می‌کند و هدایای تبلیغاتی توزیع می‌کند. این کاروان رنگارنگ نه‌تنها منبع درآمد مستقلی از طریق فروش فضای تبلیغاتی محسوب می‌شود، بلکه تجربه‌ای منحصربه‌فرد برای تماشاگران ایجاد می‌کند.
توردوفرانس پیشگام در استفاده از پلتفرم‌های دیجیتال بوده است. اپلیکیشن‌های موبایل اختصاصی، پخش زنده آنلاین، محتوای انحصاری برای شبکه‌های اجتماعی، و حتی تجربه‌های واقعیت مجازی بخشی از استراتژی جدید این مسابقه را تشکیل می‌دهند.
برند تور دو فرانس به یکی از ارزشمندترین برندهای ورزشی جهان تبدیل شده است. فرانچایز دادن نام و لوگو به تولیدکنندگان مختلف، خط تولید دوچرخه‌های رسمی مسابقه، پوشاک و اکسسوری‌های تخصصی و حتی بازی‌های کامپیوتری و موبایل از جمله راه‌های مختلف کسب درآمد از این برند قدرتمند محسوب می‌شوند.
رویدادی که فقط یک رویداد نیست
باوجود موفقیت‌های چشمگیر، تور دو فرانس با چالش‌هایی نیز روبه‌رو است. رقابت با سایر رویدادهای ورزشی برای جذب مخاطبان جوان، مدیریت اثرات زیست‌محیطی، و نگهداری از ارزش برند در عصر رسانه‌های دیجیتال از جمله این چالش‌ها محسوب می‌شوند.
اما فرصت‌های پیش‌رو نیز برای این رویداد کم نیست. گسترش بازارهای آسیایی و آفریقایی، توسعه تکنولوژی‌های نوین پخش، ایجاد رویدادهای جانبی و فستیوال‌های فرهنگی، و همکاری با برندهای تکنولوژی پیشرفته از جمله فرصت‌هایی است که آینده‌ای روشن برای این رویداد عظیم ترسیم می‌کند.
درست مانند ویمبلدون که هفته گذشته درباره آن‌ها نوشتیم تور دو فرانس دیگر تنها یک مسابقه ورزشی نیست، بلکه به یک پدیده اقتصادی – فرهنگی بزرگ تبدیل شده که سالانه میلیاردها یورو جابه‌جایی پول ایجاد می‌کند. مدل کسب‌وکار این مسابقه ترکیبی موفق از سنت و نوآوری است که توانسته در طول دهه‌ها خود را با تغییرات زمان تطبیق دهد. این رویداد نمونه‌ای کامل از چگونگی تبدیل یک رویداد ورزشی به موتور محرک اقتصادی است که فراتر از مرزهای ورزش، بر صنعت گردشگری، رسانه، تکنولوژی و حتی توسعه منطقه‌ای تأثیر مثبت می‌گذارد.
