مینا والی، مدیرعامل کارخانه نوآوری رسانه راه‌کار و مدیرمسئول کارنگ طی سخنرانی خود در رویداد اینونایت اینوتکس ۲۰۲۴ از چالش‌های رسانه‌داری به‌عنوان یک کسب‌وکار گفت.
اینونایت یکی از برنامه‌های جانبی رویداد اینوتکس است که از سال ۱۳۹۷ به اینوتکس اضافه شده است. اینونایت درواقع یک شب‌نشینی غیررسمی برای شرکت‌کنندگان رویداد اینوتکس است تا در حالتی دوستانه‌تر و غیررسمی به تعامل با یکدیگر بپردازند.
مینا والی، مدیرعامل راه‌کار در اینونایت ضمن صحبت درباره چالش‌های رسانه‌نگاری و رسانه‌داری در ایران به‌عنوان یک شغل و منبع درآمد، از تولد رسانه کارنگ و مسیری که تا امروز پیموده گفت.
والی در ابتدای سخنان خود در اینونایت عنوان کرد: «صحبت درباره تجربه راه‌اندازی و مدیریت یک رسانه در ایران به‌عنوان یک کسب‌وکار سخت است؛ چراکه اول باید به مخاطبان‌تان یادآوری کنید که رسانه نیز یک کسب‌وکار است. متأسفانه در ایران کار رسانه‌ای به سختی به‌عنوان یک کسب‌وکار پذیرفته می‌شود و اغلب تصور می‌کنند یک رسانه را جمعی از عاشقان داوطلب تشکیل داده‌اند که منابع درآمدی دیگری غیر از رسانه دارند. خیر، رسانه‌نگاری و رسانه‌داری یک حرفه هستند و رسانه‌ها نیز یک کسب‌وکار.»
والی در ادامه با توجه به موقعیت رسانه در ایران مطرح کرد: «البته وقتی در کشورمان کفه ترازوی رسانه‌های بخش دولتی و عمومی بسیار سنگین‌تر از بخش خصوصی است، نمی‌توان درباره چنین نگاهی خرده گرفت. از طرف دیگر محصول رسانه‌ای نیاز اولیه مردم و حتی کسب‌وکارها نیست و در حقیقت رسانه محصولی است که اصطلاحاً در اقتصاد به آن کالای پرکشش می‌گویند؛ یعنی در اثر نوسان قیمت، تقاضا برای آن کم می‌شود. در این شرایط ما انتخاب کرده‌ایم که کار سخت را انجام دهیم.»
سعی کردیم تمام فعالان اکوسیستم را ببینیم
مدیرعامل کارخانه نوآوری رسانه راه‌کار در ادامه صحبت‌هایش درباره آغاز به کار هفته‌نامه کارنگ گفت: «کارنگ سال ۱۳۹۹ کلید خورد. ما از قبل به دنبال راه‌اندازی یک هفته‌نامه بودیم و چند موضوع هم مد نظر داشتیم، اما در نهایت تصمیم گرفتیم هفته‌نامه را با موضوع اقتصاد نوآوری که فاقد رسانه قوی و منظم بود راه‌اندازی کنیم. اردیبهشت ۱۴۰۰ اولین شماره کارنگ منتشر شد و می‌توانم بگویم ما در شرایط راحتی کارنگ را شروع نکردیم. در واقع کارنگ زمانی کار خودش را شروع کرد که تب نوآوری و راه‌اندازی کسب‌وکارهای جدید در کشور خوابیده بود. گرچه معتقدیم دوران اوج تب نوآوری و استارتاپ و کارآفرینی نیز آسیب‌ها و قربانیانی داشت، اما آغاز فعالیت در دورانی که این موج خوابیده بود کار را از جهاتی سخت می‌کرد.»
کارنگ فقط رسانه استارتاپ‌ها نیست
والی با اشاره به اینکه در کارنگ روی اقتصاد نوآوری و بخش دیجیتال تمرکز کردیم، عنوان کرد: «کارنگ به‌عنوان اولین رسانه اقتصاد نوآوری ایران کار خود را آغاز کرد. برخی ممکن است برداشت‌شان از کارنگ، رسانه استارتاپ‌ها باشد؛ درحالی‌که موضوع کارنگ بسیار وسیع‌تر از استارتاپ‌هاست. نگاه ما به کارنگ تنها یک رسانه نبود. ما می‌خواستیم کارنگ به یک جریان تبدیل شود و تمام ارزش‌آفرینان کشور را کنار هم جمع کند. بنابراین در این مسیر سعی کردیم تمام اعضای اکوسیستم را ببینیم. کسب‌وکارهای بزرگ که به حوزه نوآوری ورود کرده بودند یا در حال ورود به فعالیت‌های نوآورانه هستند، تا کسب‌وکارهای کوچک خانگی را در کارنگ دیدیم و درباره آنها نوشتیم.»
او ادامه داد: «در کنار کسب‌وکارها و دغدغه‌هایشان بقیه بخش‌های اکوسیستم از جمله رگولاتوری را نیز دیدیم. حتی سراغ چهره‌هایی رفتیم که در تمام این سال‌ها هیچ‌کدام از رسانه‌های این حوزه سراغ‌شان نرفته بودند. ما با چندین جامعه‌شناس موضوع کسب‌وکارها را از منظر علوم اجتماعی بررسی کردیم؛ گفت‌وگوهای مفصلی که حتی با گذشت سال‌ها از زمان انتشار آنها باز خواندنی هستند و تاریخ مصرف ندارند.»
در شرایط سخت نیز کنار کسب‌وکارها ماندیم
مدیرمسئول کارنگ در بخش دیگری از صحبت‌های خود در اینونایت انوتکس ۲۰۲۴ عنوان کرد: «تعدادی از گفت‌وگوهای انجام شده در کارنگ را در بحبوحه بحران سال ۱۴۰۱ انجام دادیم؛ زمانی که کسب‌وکارهای اقتصاد نوآوری کشور هم به خاطر شرایط بد اجتماعی و سیاسی تحت تأثیر قرار گرفته بودند و هم به علت اختلالات اینترنت از هر سو مورد حمله بودند. انتشار کارنگ حتی در آن شرایط سخت هم متوقف نشد. ما کارمان را ادامه دادیم و سعی کردیم صدای کسب‌وکارهای آنلاین کشور باشیم.»
والی ادامه داد: «شاهد بودیم که برخی رسانه‌ها اعلام کردند در این شرایط نمی‌توانند فعالیت کنند و برای همیشه یا مدتی فعالیت خود را متوقف کردند. این شرایط من را یاد فیلم آبادان یازده ۶۰ می‌اندازد که روایت رادیو نفت آبادان در ماه‌های ابتدایی جنگ و بعد از تسخیر خرمشهر است که حتی در آن شرایط که شهر آبادان در خطر سقوط بود و زمانی که عده‌ای می‌گفتند باید ساختمان رادیو را تخلیه و فعالیت خود را متوقف کنند به کار خود ادامه دادند چون معتقد بودند رادیو برای حفظ روحیه مردم و مقاومت باید به فعالیت خود ادامه دهد. ما هم تلاش کردیم با وجود پیام‌هایی که دریافت می‌کردیم و حتی با اینکه در داخل تحریریه هم فضای ناامیدی حاکم بود به کار خود ادامه دهیم. در آن شرایط حتی برخی از همکاران ما موافق ادامه کار نبودند. امروز اما ما از عملکرد آن روزهایمان و از تصمیمی که برای ادامه دادن گرفتیم راضی هستیم.»
والی درباره شرایط سخت رسانه‌ها در یک برهه زمانی توضیح داد: «خیلی سخت است در شرایطی قرار بگیرید که شاهد رنج و محنت هموطنان‌تان باشید و تلاش کنید خارج از احساسات و در چهارچوب کار حرفه‌ای و تخصصی بنویسید؛ آن هم نه پراکنده و بی‌نظم، بلکه به صورت منظم تولید داشته باشید. رسانه تولید ماکارونی و روغن نیست؛ تولید اندیشه است و همکاران رسانه‌ای ما از آگاه‌ترین مردمان این سرزمین‌اند. همان زمان برخی از هم‌صنفی‌ها ما را نقد می‌کردند. اما من خوشحالم که آن روزها را تاب آوردیم؛ چراکه قدیمی‌ترین رسانه‌های جهان نیز با وجود تمامی بحران‌هایی که در دنیا پیش آمده به کار خود ادامه داده‌اند. تصور کنید در ۱۷۰ سال گذشته جهان چه بحران‌هایی را به چشم خود دیده است؟ دو جنگ جهانی، چندین رکود اقتصادی، چندین بحران اقتصادی و این اواخر بحران کووید. در این ۱۷۰ سال اگر با هر بحرانی نیویورک‌تایمز کار خود را متوقف می‌کرد که تا امروز این رسانه باید ده‌ها بار تعطیل می‌شد.»
در سال ۱۴۰۲ با ۲۰۷ چهره کسب‌وکاری گفت‌وگو کردیم
مینا والی درباره ادامه کار کارنگ در شرایط مذکور توضیح داد: «کارنگ نه‌تنها کار خود را متوقف نکرد که با قدرت ادامه داد و فقط در سال ۱۴۰۲ تعداد ۱۰۰۰ صفحه و بالغ بر یک میلیون کلمه در کارنگ چاپی منتشر شد. از این حجم محتوا بیشترین سهم مربوط به گفت‌وگوهای کارنگ است. در مجموع با ۲۰۷ چهره گفت‌وگو داشتیم که تنوع زیادی در چهره‌هایی که با آنها گفت‌وگو کرده‌ایم وجود دارد؛ از مدیران عامل کسب‌وکارهای بزرگ قدیمی گرفته تا یک کسب‌وکار کوچک خانگی در منطقه‌ای بسیار دور از پایتخت. از مدیران ارشد شرکت‌های خصوصی تا چهره‌های فعال در بخش‌های رگولاتوری کشور.
رسانه مانند یک سازمان رهبری و هدایت می‌خواهد
والی در خصوص ماهیت کسب‌وکاری رسانه گفت: «رسانه هم یک کسب‌وکار است. یک سازمان است که برنامه‌ریزی، سازماندهی، هدایت و کنترل می‌طلبد. ممکن است یک رسانه با تعدادی کمتر از ۱۰ نفر اداره شود، ممکن است با یک تیم چند هزار نفره؛ ولی اینکه یک روز تولید داشته باشیم یک روز نه، یک هفته منتشر کنیم و یک هفته نه، این رسانه نمی‌شود. اینکه تمام محتوای منتشرشده ما خلاصه شود در نظرات شخصی خودمان، این هم رسانه نیست. رسانه در یک نفر و نظرات او خلاصه نمی‌شود. رسانه باید از دیدگاه‌های گوناگون بهره ببرد. حتی گاهی ممکن است دیدگاهی که منتشر می‌کند خلاف دیدگاه صاحبان رسانه یا مدیران رسانه باشد. رسانه باید آینه‌ای برای مردم و کسب‌وکارها باشد و آنها خود را در آن ببینند. رسانه باید بستری برای انتشار اظهار نظر اکثریت باشد؛ اکثریتی که حرفی برای گفتن دارند و تمام تلاش ما در رسانه‌های راه‌کار این بوده که رسانه چهره‌هایی باشیم که حرفی برای گفتن دارند، ولی رسانه‌ای ندارند.»
دروغ بزرگ‌ترین گناه در حرفه رسانه است
والی در ادامه درباره ماهیت کار رسانه‌ها توضیح داد: «در فقدان رسانه‌های عمومی و دولتی قوی کار رسانه‌های بخش خصوصی بیش از پیش سخت‌تر شده است. از طرفی اعتماد به رسانه‌ها خدشه‌دار شده و از طرف دیگر کم‌کاری رسانه‌های عمومی و دولتی مسئولیت رسانه‌های بخش خصوصی را سنگین کرده است.»
او همچنین درباره ویژگی‌های کارنگ گفت: «ما برای موفقیت کارنگ ویژگی‌هایی را در نظر گرفته‌ایم که باید این موارد را رعایت کنیم. استمرار که بسیار سخت است، اما یکی از ویژگی‌های رسانه‌های حرفه‌ای است.
او در ادامه از کمیت به عنوان یکی دیگر از این ویژگی‌ها نام برد و گفت: «با اینکه در مقابل کمیت، برخی کیفیت را مطرح می‌کنند، ما معتقدیم کمیت کم‌اهمیت‌تر از کیفیت نیست و در دنیای رسانه کیفیت بدون نظم در انتشار بی‌فایده است.
والی با تأکید بر صداقت به عنوان یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های یک رسانه افزود: «رسانه باید به دنبال واقعیت‌ها باشد. این واقعیت‌ها لزوماً در راستای دیدگاه و سلیقه مدیران رسانه نیستند. واقعیت‌ها غیر قابل انکار و مستند هستند. دروغ بزرگ‌ترین گناه در حرفه رسانه است. ممکن است جایی رسانه‌نگاری به اشتباه مطلبی یا عددی را منتشر کند ولی حق ندارد به مخاطبانش دروغ بگوید. یعنی به عمد واقعیتی را تحریف کنند یا از روی تنبلی موضوعی را جور دیگری منتقل کنند. همین امروز و در این اکوسیستم شاهدیم برخی از رسانه‌ها خبری را به دروغ و با اهداف کسب درآمد منتشر می‌کنند؛ درحالی‌که از همان ابتدا بر دروغ بودن محتوایی که قصد انتشارش را داشتند آگاه بوده‌اند.»
رسانه مستقل وجود ندارد
والی در آخر درباره استقلال رسانه عنوان کرد: «درباره رسانه‌ها گاهی یک گزاره تکرار می‌شود: «رسانه مستقل و بی‌طرف» و یک برداشت اشتباه از این گزاره وجود دارد. اینکه می‌گویند این رسانه کاملاً بی‌طرف است یا مستقل به این معنا که هیچ دیدگاه اولیه‌ای روی محتوای آن تأثیر نمی‌گذارد، این درست نیست و ما رسانه به این معنا مستقل نداریم. حتی محتواهای محصول هوش مصنوعی هم گاهی با سوگیری‌هایی همراه است. اینجا چیزی که اهمیت دارد رفتار حرفه‌ای رسانه است. یعنی با وجود سلیقه‌ها و دیدگاه‌هایی که تحریریه رسانه دارند متعهد به صحت مطالب باشند.»
او در ادامه درباره موفقیت رسانه توضیح داد: «یک موضوع مهم دیگر برای موفقیت رسانه‌ها این است که منابع درآمدی آنها باید شفاف و از راه‌های تعریف‌شده باشد. در حال حاضر منابع درآمدی رسانه‌ها از طریق تک‌فروشی، اشتراک، آگهی یا کمک‌های دولتی است و اگر خارج از منابع تعریف شده باشد قطعاً منجر به بی‌اعتمادی خواهد شد.»
مدیرمسئول کارنگ اضافه کرد: «تا امروز ۱۳۳ شماره از کارنگ منتشر شده و این رسانه در چهارمین سال فعالیت خود قرار دارد. در ابتدای انتشار، نوآوری خود کارنگ در انتخاب سایز متفاوت آن بود که البته هزینه‌های چاپ را به علت دورریز بالای کاغذ خیلی زیاد کرده بود. در دوره جدید انتشار ما سایز متداول‌تری را انتخاب کرده‌ایم تا هزینه‌های چاپ را پایین‌تر بیاوریم. امروز خوشحالم که فعالیت کارنگ سبب شده افراد بیشتری در کشور درباره اقتصاد نوآوری صحبت کنند.
او در پایان گفت: «پیش‌بینی اینکه تا چند شماره دیگر از این رسانه اقتصاد نوآوری منتشر خواهد شد کار سختی است، اما امید زیادی دارم که کارنگ سال‌ها به فعالیت خود ادامه دهد؛ حتی با وجود عواملی که امروز حتی بزرگ‌ترین رسانه‌های جهان را نیز تهدید می‌کنند و حتی با اینکه می‌گویند عصر رسانه‌ها رو به پایان است.»
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/2k3z
