کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسب‌وکارهای نوآور ایرانی، استارتاپ‌ها، شرکتهای دانش‌بنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخش‌های مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخش‌های اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانه‌ای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
هفتم تیرماه، همزمان با روز جهانی لجستیک، شرکت حملونقل کالای شتابان شمال، میزبان جمعی از اصحاب رسانه در هتل همای تهران بود و در یک نشست، خبرنگاران رسانه‌های مختلف، پرسش‌های خود را با حسن دوست‌حقی، مدیرعامل شرکت حملونقل شتابان شمال؛ سهراب کارگر، رئیس هیئت‌مدیره انجمن ملی شرکتهای صنعت پخش ایران و محسن شیخ سجادیه، دبیر علمی جایزه ملی لجستیک و زنجیره تأمین مطرح کردند.
صنعت لجستیک،حلقه استراتژیک توسعه ملی کشورها
در ابتدای نشست، حسن دوست‌حقی، مدیرعامل شرکت شتابان شمال به تعریف کلی از صنعت لجستیک پرداخت. وی در تعریف معنای لجستیک گفت: «لجستیک به معنای مدیریت جریان محصول و مواد اولیه، اطلاعات و جریان نقدینگی در کل زنجیره تأمین است و دلیل اهمیت آن نیز این است که هیچ کسب‌وکاری بدون وجود زیرساخت لجستیکی مناسب رشد نخواهد کرد.»
وی با بیان اینکه طبق گزارش بانک جهانی، بیش از ۱۰ درصد تولید ناخالص ملی کشورهای اروپایی، سهم لجستیک بوده است و اگر قرار باشد لجستیک را ارتقا دهیم، باید یکسری اقدامات زیرساختی انجام شود، افزود: «در دنیا، کشورهایی که زیرساخت‌ها و عملکرد لجستیکی خوبی داشته‌اند، حداقل یک درصد تولید ناخالص ملی خود را بالا برده‌اند و دو درصد هم در تجارت رشد داشته‌اند.»
دوست‌حقی در ادامه گفت: «می‌دانیم که بخش زیادی از محصولات غذایی ما به مصرف نمی‌رسند یا در مزرعه خراب می‌شوند. دلیل این موضوع نداشتن زیرساخت‌های لجستیکی است و اگر لجستیک کامل‌تری در حمل محصولات غذایی داشته باشیم، این اتفاقات و هدررفت منابع رخ نمی‌دهد.
صنعت لجستیک حلقه استراتژیک توسعه ملی کشورهاست و هرچه این صنعت کارآمدتر و اثربخش‌تر باشد، قدرت رقابت‌پذیری بیشتری برای کشور ایجاد می‌کند.»مدیرعامل شرکت شتابان شمال با ذکر این نکته که در کشورهای دنیا در دو تا سه سال گذشته بیشترین توسعه مربوط به حوزه لجستیک بوده است، افزود: «اگر به ۱۰۰ شرکت برتر دنیا نگاه کنیم، شرکتهای لجستیکی بخش عمده‌ای از این لیست را تشکیل می‌دهند.»
نگاه سنتی به صنعت لجستیک
به گفته دوست‌حقی با وجود اهمیت صنعت لجستیک در تجارت خرده و کلان، در ایران نگاه سنتی به این صنعت وجود دارد و زیر ساخت‌ها و تجهیزات لجستیکی ما قدیمی است. همچنین هیچ رویکرد یکپارچه‌ای در ایران نسبت به لجستیک وجود ندارد. هر سازمان و هر ارگانی برای خود شبکه لجستیکی ایجاد می‌کند.
برای مثال شرکتهای حملونقل، زیرمجموعه وزارت راه هستند و در عین حال شرکتهای پخش که قسمتی از این زنجیره هستند، زیرمجموعه وزارت صمت محسوب می‌شوند. جهاد کشاورزی و سایر سازمان‌ها نیز زیرمجموعه‌های لجستیک دارند و همه این نهادها و سازمان‌ها به صورت مستقل عمل می‌کنند.
وی هدف از این گردهمایی را این‌گونه بیان کرد: «ما امروز برای اولین بار به مناسبت روز جهانی لجستیک کنار هم قرار گرفته‌ایم تا بستر هماهنگی و همکاری نزدیک‌تری را بین این ارکان فراهم کنیم.» دوست‌حقی گفت: «مسئله مهم دیگر این است که ما توسعه زیرساخت برای لجستیک خود نداشته‌ایم. مثلاً کل ناوگان ریلی ایران تعداد محدودی ناوگان یخچالی دارد و امکان استفاده از ناوگان ریلی برای حمل محصولات فاسدشدنی وجود ندارد.
برای توسعه ملی کشور، نیاز به لجستیک چابک و بهره‌ور داریم که لازمه آن، هم‌اندیشی و حل کردن قدم به قدم این مسائل است. شاید لجستیک تنها یک لغت برای بسیاری از مردم باشد اما خلاصه‌ای از فعالیت‌های شرکت شتابان می‌تواند تا حدودی اهمیت این حوزه را روشن کند.»
چهار هاب لجستیکی در اختیار سولیکو کاله
دوست‌حقی در این نشست درباره شتابان شمال گفت: «شرکت شتابان شمال بازوی لجستیکی گروه سولیکو کاله است که بیش از ۱۵۰۰ خودروی ملکی دارد. این شرکت در سال ۱۳۸۷ تأسیس و از یک واحد به شرکتی بزرگ تبدیل شد و در حال حاضر علاوه بر فعالیت لجستیکی در گروه سولیکو کاله، در بسیاری از شرکتهای دیگر هم سهمی از حمل را به خود اختصاص داده است.»
او با بیان اینکه شرکت شتابان شمال مواد اولیه و ملزومات واحدهای تولیدی مختلف گروه سولیکو کاله را از بیش از دو هزار تأمین‌کننده به کارخانه‌های مختلف منتقل می‌کند، افزود: «سپس محصولات تولیدشده به چهار هاب لجستیکی و نیز ۳۶ سایت، پخش و ارسال می‌شوند.
این محصولات در فرایند توزیع و پخش توسط ناوگان مویرگی تا درب مغازه‌ها منتقل و تحویل مشتریان می‌شود. روزانه ۲۰ تا ۳۰ درصد حجم شیر ایران توسط ناوگان شیر شتابان شمال حمل می‌شود. این شیر از ۲۴ استان کشور به کارخانه‌های شرکت سولیکو کاله منتقل می‌شود. در واقع ورودی مواد اولیه کارخانه‌ها یکی از مهم‌ترین بخش‌های فعالیت این شرکت است.»
روز ملی لجستیک؛ گامی برای توسعه ایران
دوست‌حقی خاطرنشان کرد: «راهبری ناوگان یخچالی توسط شرکت شتابان انجام می‌شود و با توجه به اهمیت بالای حفظ زنجیره سرد در کیفیت محصولات، ما باید دمای کلیه ناوگان شرکت را کنترل کنیم و برای اطمینان از تحقق این موضوع، بخشی از حقوق و دستمزد حدود ۳۰۰۰ نفر از پرسنل گروه به رعایت اصول دمایی گره خورده است.»
وی افزود: «همچنین به دلیل نبود زیرساخت، مجبور به تأسیس تعمیرگاه تخصصی خودرویی و سرویس‌‌دهی به ناوگان سازمان شده‌ایم. برای کمک گرفتن از استعدادهای کشور نیز از شرکتهای دانش‌بنیان استفاده می‌شود. امروز بخش‌های مختلف این حوزه قصد هم‌افزایی دارند و برای کاهش حمل هوا باید چاره‌ای بیندیشیم. چراکه ارکان مختلف لجستیک به صورت جزیره‌ای کار کرده و تکنولوژی لازم را نداریم. روز ملی لجستیک می‌تواند یک قدم خوب باشد تا بتوانیم شاهد توسعه مناسبی در کشور باشیم.»
به دنبال معجزه نیستیم
سهراب کارگر، رئیس هیئت مدیره انجمن ملی شرکتهای صنعت پخش ایران به عنوان یکی دیگر از اعضای پنل، نظر خود را درباره اهمیت صنعت لجستیک این‌گونه بیان کرد: «تعریف لجستیک در دنیا متفاوت از تصور ماست. لجستیک در کلیه عرصه‌های زندگی حضور دارد. هیچ چیزی را نمی‌توان بدون نیاز به حملونقل تصور کرد. ما در ایران و بازار ایران به دنبال معجزه نیستیم. هدف ما سینرژی و همکاری است تا بتوانیم در لجستیک به پارامترهای جهانی یا حتی منطقه‌ای برسیم. مثلث تولید، توزیع و دانشگاه باید راه‌حل‌هایی ارائه دهند.»
سهم لجستیک در قیمت تمام‌شده کالا
محسن شیخ سجادیه، دبیر علمی جایزه ملی لجستیک و زنجیره تأمین و عضو هیئت علمی دانشگاه امیرکبیر نیز در این باره افزود: «همان‌طور که گفته شد، حوزه لجستیک نقش زیادی در عملکرد کشورها دارد. جایگاه این صنعت به قدری مهم است که هزینه لجستیکی کشورها را به صورت درصدی از تولید ناخالص داخلی مطرح می‌کنند. کلیه حمل‌ونقل‌های کالا و مسافر، کلیه بنادر، توزیع‌ها، انبارها در کل کشور مربوط به هر نوع کالا زیرمجموعه لجستیک هستند.
بنابراین ما با صنعت عظیمی روبه‌رو هستیم که اگر کارکرد درستی نداشته باشد، عملاً تولید را فلج می‌کند. لجستیک بحث تأمین و رساندن مواد اولیه به کارخانه‌ها، بخش حملونقل و جابه‌جایی‌های داخل کارخانه و سپس توزیع محصول را شامل می‌شود. بنابراین لجستیک سهم مهمی در قیمت تمام‌شده کالا دارد.» او در پایان تأکید کرد که با توجه به تغییر و تحولات اخیر، لجستیک می‌تواند با ارتقای بهر‌ه‌وری و کاهش هزینه‌ها، تا حدودی قیمت تمام‌شده کالا را مدیریت کند.
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/eo7w