سرنوشت رمزریال مانند ریال نشود

یاداشتی از احسان قاضی‌زاده/ برای تشریح و ارزیابی پروژه‌ای مانند پروژه رمزریال بسیار مهم است که ما اطلاعات دقیق و روشنی از ماهیت و دستورالعمل فنی آن داشته باشیم. حداقل بنده تا این لحظه به وایت‌پیپر رمزریال که قرار است توسط بانک مرکزی معرفی و ارائه شود، دسترسی پیدا نکرده‌ام تا بر اساس آن بتوانم قضاوت یا مقایسه روشنی در این خصوص داشته باشم، اما شنیده‌ها حاکی از آن است که رمزریال در واقع یک نسخه دیجیتالی از ریال است که بر بستر فناوری بلاکچین پیاده‌سازی شده، پشتوانه آن ریال است و کارکردی همانند پول نقد خواهد داشت. همچنین به نظر می‌رسد شبکه بلاکچین آن امکان پیاده‌سازی قراردادهای هوشمند را نیز خواهد داشت.

به فرض صحیح‌بودن گزاره‌های بالا می‌توان گفت که رمزریال نیز می‌تواند مانندCBDC های دیگر کشورها طراحی و پیاده‌سازی شود. بدیهی است همواره نحوه به خدمت‌گرفتن فناوری بر حسب سیاست‌گذاری‌های دولت‌ها، واقعیت‌ها و ساختار اقتصادی کشورها می‌تواند متفاوت باشد؛ بنابراین قطعاً نباید انتظار داشته باشیم که رمزریال به‌طور کامل با نمونه‌های مشابه خارجی خود مشابهت داشته باشد.

پس تا رونمایی کامل از پروژه رمزریال نمی‌توان نقدی منصفانه و واقعی ارائه داد، اما به فرض آنکه مکانیسم خلق و سوختن رمزریال بر بستری شفاف و قابل نظارت اتفاق بیفتد، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های اقتصادی کشور ما که خلق پول بدون پشتوانه بوده، هرچند در مقیاس کوچک، پاسخ داده خواهد شد.

از دیگر مزایای رمزریال می‌توان به کنترل جرائم مالی، جلوگیری از فرار مالیاتی و هوشمندسازی پول اشاره کرد. شاید بیشترین دغدغه در خصوص ارزش ذاتی رمزریال باشد و با توجه به اینکه پشتوانه آن ریال است، دغدغه جدی این است که سرنوشت رمزریال مانند ریال نشود.

اساساً رمزارزهای بانک مرکزی با حذف بانک‌های تجاری، ارتباط مستقیمی با کاربران ایجاد می‌کنند، اما اینکه آیا این موضوع قدرت مضاعفی به بانک مرکزی می‌دهد و نقش و جایگاه بانک‌های تجاری در اکوسیستم رمزریال چه خواهد بود، مجدداً منوط به انتشار وایت‌پیپر رمزریال است.

پیش‌بینی آینده یک پروژه مالی در حد و اندازه‌های رمزریال به پارامترهای زیادی بستگی دارد، اما واقعیت این است که با حضور رمزارزهای جهان‌روا باید پذیرفت که رمزریال اگر به‌درستی هدف‌گذاری، سیاست‌گذاری و مخاطب‌شناسی خود را انجام ندهد، در رقابت با دیگر جایگزین‌های خود شکست خواهد خورد. پس باید امیدوار و منتظر ماند که این بار این پروژه از دل کار دقیق کارشناسی، مشورت از متخصصان اقتصادی کشور و حتی دیگر کشورها بیرون آمده باشد تا ضریب موفقیت آن بیش از پیش باشد.