قاچاق بزرگ‌ترین ضربه را به ما می‌زند/ گفت‌و‌گو با مرسده حیدری، هم‌بنیان‌گذار خانه طراحان مد خلاق

ما به شنیدن نام زنان در تولید لباس عادت داریم، اما معمولاً حضور زنان را در کسب‌و‌کارهای خرد تولید پوشاک فرض می‌کنیم. اما مرسده حیدری طراح لباسی است که روی طراحی لباس برای برندهای تولید انبوه متمرکز است و هم‌بنیان‌گذار مؤسسه طراحان مد خلاق است که با هدف تولید محتوای معتبر و آموزش طراحان لباس و آماده‌سازی آنان برای ورود به بازار صنعتی تولید پوشاک تأسیس شده است.

او دانش‌آموخته کارشناسی معماری است، اما سپس به طراحی لباس علاقه‌مند شده و در دوره آکادمی مد استانبول و دوره تخصصی مد و لباس دانشگاه علم و فرهنگ ‌شرکت می‌کند. بلافاصله وارد شرکت ناریان می‌شود و پس از آن در کاسپین مد، به مدت دو سال طراحی لباس و کالکشن انجام می‌دهد.

لطفاً درباره خانه طراحان مد خلاق توضیح دهید.

ما از سال ۹۹ این مؤسسه را تأسیس کردیم. برای برندهای معتبر ایران، کالکشن طراحی می‌کنیم و در کنار این فعالیت به صورت محدود تدریس دروسی را که به صورت کاربردی تدوین شده و بر پایه تجربه ما و نیازهای بازار کار طرح‌ریزی شده است، انجام می‌دهیم. ضمناً پروژه‌های طراحی پارچه و طراحی شال و روسری نیز در فهرست کارهای ماست

بخش دیگر کار ما، تولید محتوای به‌روز در صنعت مد است. به همراه خانم فغانی خانه طراحان مد را تأسیس کردیم و سپس با خانم ترکمنی، رسانه‌ای به نام فشن اینسایدر بنیان نهادیم و ماهیانه برنامه‌های آموزشی در قالب لایوهای محتوایی داریم که به صورت عمیق محتواهای روز را تحلیل ‌می‌کنیم و این اطلاعات را در اختیار همراهان قرار می‌دهیم.

افراد با پرداخت حق اشتراک، مسیر به‌روز بودن در صنعت مد را همراه ما طی می‌کنند. تاکنون ۱۵۰۰ مشترک داشته‌ایم.
سرمایه اولیه را از کجا به دست آوردید؟

ما برای تأسیس مؤسسه نیاز به سرمایه اولیه داشتیم که البته مبلغ کمی هم نبود؛ اما چون درآمد چندین سال کارمان را برای این امر اختصاص دادیم، توانستیم هزینه‌های اولیه تأسیس را تأمین کنیم. البته بیشترین سرمایه طراح لباس، خلاقیت و پشتکار است و برای شروع، هزینه‌های کمتری نسبت به هزینه راه‌اندازی یک مؤسسه تولید انبوه لباس نیاز است.

چه شد که به فکر راه‌اندازی این کسب‌و‌کار افتادید؟

طراحی لباس پوشیدنی، در سطح عموم جامعه آنچنان شناخته‌شده نیست و آموزش‌های این حوزه برای طراحی کالکشن و آماده‌سازی طرح‌ها برای برش و دوخت در فرایند صنعتی، چندان جایگاهی در آموزش‌های مرسوم طراحی لباس ندارد.

از سمت دیگر به دلیل فرهنگ خاص کشور ما، ایده گرفتن یا شبیه‌سازی خیلی از لباس‌ها در ایران برای ما کارایی ندارد و طراح لباس موفق در ایران نمی‌تواند به صورت سطحی به ایده‌پردازی یا الگو‌برداری از ایده‌ها و تغییرات مد در دنیا اکتفا کند و باید علاوه بر به‌روز بودن، توان تحلیل عمیق اطلاعات دنیا را نیز داشته باشد که در مسیر طراحی لباس، مؤثرتر ظاهر شود.

حجم معاملات بازاری که در آن فعالیت می‌کنید چقدر است؟ برنامه‌ای برای گرفتن سهم بیشتری از بازار دارید؟

ما برای تأثیرگذاری درست از ابتدا می‌بایست در زمینه‌های مختلفی وارد می‌شدیم تا بتوانیم همه نیازهای یک طراح لباس که قرار است در بازار کار تولید پوشاک فعال باشد، تأمین کنیم. به ‌همین‌ دلیل در بخش‌های گسترده‌ای وارد شدیم و همین امر باعث می‌شود نتوانیم میزان درستی را برای وسعت بازار تخمین بزنیم.

اما برای حضور در این بازار و پیشرفت باید به همین گستردگی پای‌بند باشیم و سعی داریم با برنامه‌ریزی بلند‌مدت در همه این شاخه‌ها، سهم بازار و طبعاً تأثیرگذاری بیشتری داشته‌ باشیم. به طور مثال ما در سال ۱۴۰۰ همکاری خودمان را با دانشگاه آزاد واحد تهران غرب رسمی کردیم تا بتوانیم به تعداد بیشتری از هنرجوها دسترسی داشته ‌باشیم. در فشن اینسایدر در ابتدا ۲۰۰ مخاطب داشتیم و طی پنج ماه به ۱۵۰۰ مخاطب رسیدیم.

چه چشم‌اندازی برای آینده کسب‌و‌کار خود متصورید؟
ما در نظر داریم که به عنوان یک واحد دانشگاهی فعالیت کنیم و بتوانیم آموزش‌هایمان را به تعداد زیادی هنرجو در قالب رسمی یک دانشگاه ارائه دهیم که به نظرم این امر با برنامه‌ریزی‌ای که داشته‌ایم، دور از ذهن نیست.

چه موانع و مشکلاتی را برای رسیدن به این چشم‌انداز پیش روی خود می‌بینید؟
اولین مانع بزرگ این است که ارگان‌های دولتی، نگاه حمایتی به کسب‌و‌کارهای نوپای صنعت پوشاک ندارند و مسیر اخذ مجوز‌ها آنچنان پیچیده است که بیشتر به سنگ‌اندازی پیش پای کسب‌و‌کار شبیه است تا کمکی برای شکوفایی.

اگر هم تسهیلات، امکانات و حمایت‌هایی در این صنعت وجود داشته باشد، معمولاً به کسب‌و‌کارهای قدیمی‌تر اختصاص پیدا می‌کند و کسی از کسب‌و‌کارهای جوان حمایت نمی‌کند. در حالی که طراحان جوان علاوه بر داشتن خلاقیت، با مشکلات روز مشتریان و بازار پوشاک بیشتر آشنا هستند و می‌توانند تحول زیادی رقم بزنند و کارایی داشته باشند.

همواره قاچاق کالا بزرگ‌ترین ضربه‌ را به صنعت طراحی لباس و تولید پوشاک می‌زند. وقتی تولید‌کننده متوجه می‌شود که با صرف هزینه و زمان کمتر می‌تواند یک لباس را وارد کشور کند، دیگر زمانی برای پیش‌تولید و طراحی لباسِ مناسب صرف نمی‌کند و این امر، ضربه بزرگی به کسب‌و‌کار ما وارد می‌کند.

سال‌های اخیر با شناخت و استقبالی که از طراحی لباس رخ داده، اوضاع بهتر نشده؟

در دو سال اخیر برندهای زیادی به طراحی لباس روی‌ آورده و به طراحان جوان هم میدان داده‌اند. همچنین در راستای بهبود کیفیت نیز تلاش‌های خوبی شده است. البته این اصلاً کافی نیست، چون هنوز آن‌گونه که شایسته است، شرکت‌های طراحی لباس شناخته نشده‌اند و به سودآوری نرسیده‌اند.

آیا تا به حال جذب سرمایه کرده‌اید یا برنامه‌ای برای این کار دارید؟

تاکنون برای هیچ یک از فعالیت‌های‌مان جذب سرمایه نکرده‌ایم و برنامه‌ای هم برای این کار نداریم. به این دلیل که هنوز رشد شرکت به مرحله‌ای نرسیده که نیاز به افزایش سرمایه داشته‌ باشیم و برنامه‌های امسال را بدون افزایش سرمایه پیش خواهیم ‌برد؛ ولی قطعاً اگر در برنامه شرکت جهش‌هایی را طرح‌ریزی کنیم که نیازمند جذب سرمایه هستند، از این فرصت نیز استفاده خواهیم کرد.