کارکرد استیبل‌کوین یا ارز ثابت از نامش پیداست. استیبل‌کوین نوعی رمزارز است که برای کاهش نوسانات قیمت بازار ارز دیجیتال طراحی شده است، اما در روزهای اخیر، سقوط ارزش یکی از این استیبل‌کوین‌ها پرسش‌های زیادی را به وجود آورد. شاید شما هم از خودتان این سؤال را پرسیده باشید؛ اگر ترا (لونا) استیبل‌کوین است و قرار بوده نوسان بازار را کم کند، پس چرا ناگهان بی‌ارزش شد؟
ارزش استیبل‌کوین‌ها عموماً به ارزهای فیات مثل دلار یا یورو وابسته است. یعنی ذخایری از ارز فیات که در یک حساب بانکی، خزانه‌داری‌ها و… وجود دارد، پشتوانه ارزش استیبل‌کوین است. این وابستگی برای حفظ ثبات قیمت آنهاست.
یعنی هر استیبل‌کوین در هر شرایطی قیمت ثابتی دارد. برای مثال تتر (Tether) و یواسدیسی (USDC) به دلار آمریکا وابسته هستند و هر واحد از آنها معادل یک دلار است.
این وابستگی درست مثل وابستگی پول فیات به ذخیره طلا و نقره است. برای مثال زمانی که ایالات متحده شروع به چاپ دلار کرد، اندوختهای از طلا و نقره را برای حمایت از ارزش دلار ذخیره کرد.
رمزارز ترا (لونا) هم استیبل‌کوینی است که قرار بود قیمت آن ثابت باشد؛ اما مکانیسمش تفاوتی اساسی با تتر و یواسدیسی دارد. ترا بر خلاف استیبل‌کوین‌های دیگر به ذخیره ارز فیات متکی نیست. ارزش این استیبل‌کوین بر اساس تعادل با یک کوین یا رمزارز دیگر (یعنی لونا) تثبیت می‌شود. برای فهمیدن دلیل سقوط ترا (لونا) باید این مکانیسم را بشناسیم.
متفاوت و خلاقانه اما ریسکی
ایده رمزارز ترا (Terra یا UST) در ژانویه 2018 شکل گرفت و شبکه اصلی‌اش در آوریل 2019 شروع به کار کرد. ویژگی منحصربه‌فرد این شبکه داشتن دو توکن ترا و لوناست.
به ترا استیبل‌کوین الگوریتمی می‌گویند. پشتوانه این استیبل‌کوین، رمزارز لوناست. یعنی کارکرد لونا در شبکه ترا تثبیت قیمت تراست. به بیان دیگر لونا توکن پشتوانه‌ای است که در شبکه ایجاد می‌شود، اما این توکن تراست که خریدوفروش می‌شود. بین این دو ارز یک الگوریتم رایانه‌ای وجود دارد؛ با بالاتر رفتن قیمت ترا از یک دلار، مقداری ارز لونا سوزانده می‌شود و به جایش ترا ضرب می‌شود.
در نتیجه عرضه ترا بالا می‌رود و ارزش آن پایین می‌آید. در مقابل اگر ارزش ترا کمتر از یک دلار شود، مقداری ترا سوزانده می‌شود و به جایش لونا ضرب می‌شود. در نتیجه عرضه ترا کاهش پیدا می‌کند و قیمت آن به یک دلار برمی‌گردد.
اما این ایده فعلاً نقش بر آب شده و ترا (لونا) در روزهای گذشته به‌صورت باورنکردنی سقوط کرده است. به نظر کارشناسان فشار فروش ترا بیش از آن بود که این الگوریتم آن را تحمل کند و تعادل میان ترا و لونا را نگه دارد. حتی به نظر می‌رسد که سقوط ارزش ترا (لونا) کل بازار رمزارز را تحت تأثیر قرار داد. یعنی بیت‌کوین و ارزهای دیجیتال دیگر هم با فشار فروش در بازار مواجه شدند و وضعیت بدتری پیدا کردند.
سیستم شبکه ترا روی کاغذ به نظر هوشمندانه می‌رسید. البته پیش‌تر هم تلاش‌هایی برای ایجاد یک استیبل‌کوین الگوریتمی صورت گرفته بود که شکست خورد. اما به نظر می‌رسید لونا قرار است از این شکست‌ها درس بگیرد. حتی برای اطمینان خاطر خریداران بیش از سه میلیارد دلار بیت‌کوین و آوالانچ خریداری شد تا ثبات بیشتری برای این پلتفرم فراهم شود.
ترا چوب الگوریتم‌هایش را خورد؟
اکثر منابع و تحلیلگران بازار رمزارز، علت این سقوط را الگوریتمی‌بودن استیبل‌کوین ترا می‌دانند؛ به نظر آنها این حادثه نشان‌دهنده ضعف استیبل‌کوین‌های الگوریتمی است. آنها معتقدند پشتوانه استیبل‌کوین‌های الگوریتمی صرفاً جامعه‌ای است که خود از الگوریتم‌های رایانه‌ای استفاده می‌کند که برای حفظ ارزش ارز، معادل یک دلار طراحی شده است؛ بنابراین هیچ تضمینمی نیست که یک ارز به این شیوه بتواند پیوند خودش را با ارزش دلار حفظ کند.
گفته می‌شود که دلیل ضعف این الگوریتم فرصت آربیتراژی (Arbitrage) در علم اقتصاد به معنای بهره‌گرفتن از تفاوت قیمت بین دو یا چند بازار برای کسب سود است) که بین ترا و لونا به وجود آمده است). شما می‌توانید هر ترا را به ارزش یک دلار لونا تبدیل کنید.
همین موجب شده که بسیاری ترا را با تخفیف بخرند، به لونا تبدیلش کنند و سپس از طریق فروش لونا کسب سود کنند. یعنی آنها ترا می‌خرند و لونا می‌فروشند. بدین ترتیب، در سایت فوربس نوشته شده که یک کاربر ناشناس ترا یک پوزیشن (position) 10 میلیون دلاری را بست.
همچنین نوشته شده در پروتکل «Anchor» که یک برنامه وام‌دهی در شبکه لوناست، بیش از پنج میلیارد دلار ترا خارج شده است و این تغییرات اعتماد کاربران به شبکه را کاهش داده است.
آخرین امیدها هم از دست رفت…
بیزینس تودی، این افت ارزش را به کاهش ارزش دلار در 9 می 2022 نسبت می‌دهد. قیمت ترا در این روز از یک دلار به 0.68 دلار رسید. کاربران ترا آن را با استیبل‌کوین‌های رقیبش معاوضه کردند و همین باعث شد که سقوط قیمت ترا سریع‌تر شود. بدین ترتیب ارزش لونا هم که ضمانت و پشتوانه تراست، کاهش پیدا کرد.
در مقابل ترا برای کاهش فشار افت قیمت، مجبور شد عرضه (موجودی) لونا را در شبکه بالا ببرد (بر اساس داده‌های کوین‌مارکت‌کپ، مجموع توکن‌های لونای در گردش از 1.46 میلیارد به بیش از 6.5 تریلیون در صبح جمعه افزایش یافته است).
در نتیجه ارزش لونا سقوط کرد و البته فرصتی هم برای احیای آن پیش نیامد. بنیاد لونا گارد (LFG) که حامی شبکه استیبل‌کوین است، در تلاش است قیمت ترا را به یک دلار بازگرداند. این بنیاد حتی ذخیره بیت‌کوینی را که به‌عنوان پشتوانه ترا اندوخته بود، نقد کرده است، اما این تلاش‌ها تاکنون ناموفق بوده و حتی ارزش بیت‌کوین نیز طی این مدت با کاهش قابل توجهی همراه شده است.
کارشناسان بازار رمزارز این حادثه را یک شوک بزرگ می‌دانند. به نظر آنها سرمایه‌گذاران بازار رمزارز باید در سرمایه‌گذاری روی استیبل‌کوین‌های الگوریتمی احتیاط کنند. آنها ترا را با استیبل‌کوینی مثل یواسدیسی مقایسه می‌کنند که تابه‌حال توانسته ارزش یک دلاری خود را حفظ کند. بسیاری از آنها معتقدند در هفته‌های آینده بازار لونا متلاطم باقی خواهد ماند و قیمت آن به‌سادگی احیا نخواهد شد.
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/tgn7
