بهناز توحیدی/ نمایندگان عضو کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس به تازگی طرحی تهیه کرد‌ه‌اند که براساس آن برای نشر اخبار کذب در فضای مجازی مجازات سنگین در نظر گرفته شده است.
نمایندگان مجلس اعلام می‌کنند گویا با این طرح به دنبال جلوگیری انتشار هر نوع خبر نادرست در فضای مجازی هستند؛ چرا که کاظم دلخوش، سخنگوی کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس در این مورد گفته است «هرکسی در فضای مجازی اخبار نادرستی را نشر دهد یا آن را بزرگنمایی کند باید پاسخگوی عملکرد خود در دادگاه باشد و این موضوع برای فرد یا رسانه‌ای تفکیک قائل نیست و همه را در برمی‌گیرد.»
به گزارش کارنگ، این اولین بار نیست که دولت، مجلس و حاکمیت در پی جلوگیری از نشر اخبار کذب در فضای مجازی‌اند.
برای نمونه زمستان سال 1399، شورای عالی فضای مجازی کشور برای مقابله با نشر اطلاعات، اخبار و محتوای خبری خلاف واقع در فضای مجازی مصوبه‌ای را در جلسه شصت و هشتم این شورا ابلاغ کرد. بر اساس این مصوبه باید تا سه ماه بعد از ابلاغ، لایحه قضایی مقابله با اطلاعات و اخبار خبری خلاف واقع در فضای مجازی توسط قوه قضاییه و وزارت فرهنگ و وزارت ارتباطات ابلاغ می‌شد.
همچنین طبق این مصوبه یکی دیگر از اقداماتی که شورای عالی فضای مجازی در نظر گرفته بود، تدوین و پیاده‌سازی نظام اعتبار سنجی و رتبه‌بندی درگاه‌ها و سکوهای نشر با همکاری سازمان صدا و سیما بود، نظام اعتبارسنجی که هنوز مشخص نیست پیاده‌سازی شده یا خیر.
در زمینه مقابله با اخبار جعلی دولتمردان در دولتهای مختلف نیز تلاش‌های مختلفی انجام دادند. برای مثال بهار سال 1398 وزارت ارتباطات اعلام کرد که سامانه‌ای برای صحت‌سنجی اخبار راه‌اندازی خواهد شد.
در آن زمان محمدجواد آذری جهرمی، داغ بودن پخش شایعات در فضای مجازی را موضوعی برای پخش و انتشار اخبار دروغ دانست و اعلام کرد که سامانه‌ای برای کنترل صحت اخبار در پژوهشگاه وزارت ارتباطات در حال ساخت است. در مورد سرنوشت این سامانه هم اطلاعی در دست نیست.
به جز این موارد اوایل آذرماه سال جاری هم در پنجمین جلسه قرارگاه اجرای فرامین و سیاست‌های ابلاغی رهبر انقلاب در قوه قضائیه اعلام شد که باید سازوکار مناسب و نحوه برخورد با شایعه‌پراکنی و انتشار اخبار کذب در جامعه ایجاد شود.
در کنار همه این‌ها در قانون جرائم رایانه‌ای، جرم نشر اکاذیب از طریق سیستم‌های رایانه‌ای یا مخابراتی جرم‌انگاری شده و مجازات آن حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جزای نقدی از پنج تا چهل میلیون ریال یا هردو تعیین شده است.
مجلس وارد میدان می‌شود
با تمام این‌ها حالا مجلس هم وارد این میدان شده و در تلاش است تا نشر اخبار کذب در فضای مجازی را سخت‌تر کند. کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس به تازگی طرحی تهیه کرده که براساس آن منتشرکنندگان اخبار کذب در فضای مجازی با مجازات سنگین روبه‌رو خواهند شد.
کاظم دلخوش، سخنگوی کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم درمورد این طرح گفت: «کمیسیون قضایی مجلس طرحی را تهیه و تدوین کرده است که هرکسی در فضای مجازی اخبار نادرستی را نشر دهد یا آن را بزرگنمایی کند باید پاسخگوی عملکرد خود در دادگاه باشد و این موضوع برای فرد یا رسانه‌ای تفکیک قائل نیست و همه را در برمی‌گیرد.»
او ادامه داد: «در این طرح برای افراد و رسانه‌هایی که اخبار کذب منتشر یا شایعه‌سازی می‌کنند و باعث تشویش اذهان عمومی می‌شوند، مجازات‌های سنگین در نظر گرفته شده است که دیگر مرتکب این عمل نشوند، زیرا این درست نیست که هرکسی با خبرسازی کاذب فضای جامعه را ملتهب کند و سپس بدون پرداخت تاوان پای خود را از ماجرا بیرون بکشد.»
کاظم دلخوش، سخنگوی کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس
به گفته دلخوش این طرح در کمیسیون حقوقی تصویب شده و به زودی در دستور کار صحن قرار خواهد گرفت و این احتمال وجود دارد که این طرح با فوریت به صحن مجلس بیاید.
به اعتقاد سخنگوی کمیسیون اقتصادی، امروزه فضای مجازی تبدیل به یک بستری شده که هر شخصی در هر عنوانی و بدون اطلاع از درست بودن یا نبودن خبری آن را نشر می‌دهد یا کسانی هستند که برای اهداف خود دست به خبرسازی و شایعه‌سازی می‌زنند که باید پاسخگوی این حرکتشان باشند.
آنطور که دلخوش می‌گوید این دست قوانین در همه کشورهای دنیا وجود دارد و کشور ما نیز باید از این دست قوانین وضع کند تا بتوانیم از نشر اخبار کذب در فضای مجازی جلوگیری کنیم.
