مبنای کار شما چیست اگر کسب‌وکارتان به زمین بخورد؟ اگر سودها سریعا کاهش یابد یا بازارهایی که هدف گرفته بودید به یکباره با چیزی از جنس تحریم به هم بریزند، اولویت شما برای ادامه مسیر چیست؟ تجربه پارسآریان در این زمینه راهگشاست؛ هلدینگی مالی با دامنه متنوعی از شرکت‌ها و خدمات که در حوزه‌های بانکداری، موزه، ساختمان، سلامت، نفت و گاز، مخابرات و فناوری ارتباطات، پتروشیمی و معدن فعال است و از زمین اقتصاد ایران، خلق ثروت می‌کند.
نتیجه یک تحقیق جالب از این هلدینگ که بر مبنای مدل پورتر نگاشته شده و از طریق مصاحبه با مدیرعامل این شرکت به دست آمده، نشان می‌دهد رازی بزرگ در فعالیت به شیوه هلدینگ‌ها هست که آن‌ها را از آسیب مصون می‌دارد؛ اینکه سازمان خود را به شکلی بسازیم که الزاما در وضعیت‌های پیچیده یا غیرمنتظره بتواند پس از تکانه‌ها به تعادل برگردد.
طبیعتا عمر یک دهه اقتصاد ایران با تحریم تلف شده است و برای یک بازیگر عرصه اقتصاد چیزی بدتر از تحریم نیست. این نوشتار در پی بی‌اعتبار کردن اثر تحریم بر اقتصاد کشور نیست.
بالعکس سعی شده روحیه نوآوری در سازمان را که عامل خلق نوآوری و شکل دادن به تحولات تازه است، زنده نگه دارد. در این راستا تلاش هلدینگ پارسآریان را مبنا قرار داده‌ایم تا ببینیم این مجموعه چطور توانسته در دهه گذشته تصویر خود را در پازل اقتصاد ایران جای دهد.
چند محصول، چند خدمت، چند حوزه
یک هلدینگ مالی برای این تشکیل می‌شود که در دامنه متکثری از تولید و صنعت و اقتصاد ریسک کند و سود ببرد.
برداشتی غلط در بین اهالی بازار مالی باب شده که هلدینگ‌ها عامل تشویش بازارهای مالی و کل اقتصاد هستند و با انحصارگری فرصت را از بازیگران کوچک می‌گیرند.
شواهد کافی برای تأیید چنین موضوعی وجود ندارد و حتی اگر وجود داشته باشد، ارزش بحث ندارد. تجربه پارسآریان گویای این موضوع است. شرکتی که از سال 1384 تا امروز به دامنه جالبی از صنایع ورود کرده و برندهایی مثل بانک پاسارگاد، میدکو، فناپ و مجموعه‌ای از بیمارستان‌های مجهز را در برخی نقاط کشور تأسیس کرده است. تمرکز روی این دامنه متنوع از فعالیت اقتصادی جز به مدد سازمانی چابک به دست نمی‌آید.
علی‌اکبر امین تفرشی، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری پارسآریان، دلیل موفقیت مجموعه خود را هوشمندی این هلدینگ در پاسخ به اقتضائاتی مثل تحریم می‌داند.این هوشمندی هم به نیروهایی برمی‌گردد که در متن شرکت به فعالیت مشغولند.
در میان صحبت‌های امین تفرشی البته یک نکته مغفول مانده است. اینکه شفافیت باید با مدیریت تنوع خدمات، تولیدات و دارایی‌ها تلفیق شود تا هلدینگ‌های بزرگی همچون پارسآریان اسیر شایعاتی نظیر ماجرای موزه هنرهای تجسمی بانک پاسارگاد نشوند.
صادرات‌محوری و نگاه جهانی
اغلب مجموعه‌های تولیدکننده پارسآریان صادرات‌محوری را جزء لاینفک خود قرار داده‌اند. در صدر این مجموعه‌ها برند «میدکو» قرار دارد که سال 98 حدود 200 میلیون دلار صادرات داشته است.
در عین حال واردات تکنولوژی، بومی‌سازی آن و استفاده از دانش فنی روز جهان که از طریق همکاری با برندهای خارجی و نیروهای متخصص داخلی ممکن شده، در مجموعه پارسآریان یک چارچوب جدی دارد. چارچوبی که تلاش دارد آن‌قدر بزرگ و مجهز باشد که تحریم تأثیری در کیفیت و کمیت کارش نگذارد.
تجربه تولید از صفر تا 100 زنجیره تأمین
هلدینگ میدکو تجربه موفق شرکت سرمایه‌گذاری پارسآریان است که در بخش فولاد، از صفر تا 100 محصول را استخراج، فرآوری و تولید می‌کند. گفته‌های امین تفرشی در مجلد سازمان مدیریت صنعتی با عنوان «کندوکاو عوامل برتری» نشان می‌دهد قبضه کل زنجیره تأمین، محصول تفکری استراتژیک در گروه مالی پارسآریان است که در اغلب بخش‌ها اجرایی شده است.
کارنگ البته تصور می‌کند با توجه به مسئله تحریم این موضوع در دستور کار مجموعه پارسآریان قرار گرفته، هر چند در بخش فولاد مجموعه‌هایی نظیر فولاد مبارکه یا چادرملو وضعیتی شبیه به میدکو دارند.
درست است که این موضوع از منظر کنترل مجموعه پارسآریان بر محصول تولیدی خود اهمیت دارد، اما بعضا ممکن است ناشی از دریافت برخی امتیازات از مجرای اعتبار ارزان ارزی و ریالی یا انحصار باشد. وگرنه در جهان تخصصی‌شده امروز، بهترین گزینه تمرکز بر طراحی و فروش محصول در کنار تحقیق و توسعه است. مواردی که بیشتر ارزش افزوده را در بخش تولید دارند.
شواهد موجود نیز نشان می‌دهد با وجود شایستگی هلدینگ پارسآریان در مدیریت حجم متنوعی از کسب‌وکارها، انواع و اقسام وام‌های ارزی و ریالی از صندوق توسعه مالی یا بانک صنعت و معدن به سمت شرکت‌های تابعه سرازیر شده است. روندی که بر مبنای استراتژی صنعتی کشور سال‌هاست بهای تولید را در بسیاری از صنایع به سطحی پایین‌تر از رِنج جهانی می‌رساند.
این موضوع هرچقدر کمتر شود و مثلا سیاستگذار تأمین مالی شرکت‌های تولیدی را به بازار سرمایه بسپارد، شائبه هدایت اعتبار به سمت و سویی خاص را کمرنگ می‌کند. پارسآریان البته در این زمینه گام‌های خوبی برداشته و برای نمونه، بخشی از تأمین مالی توسعه میدکو را از این بازار جذب کرده است.
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/0kzc
