یکی از اصلی‌ترین محورهای رشد علم و فناوری، انتشار، مطالعه و فراگیری مقالات آکادمیکی است که سالانه توسط دانشجویان ارشد در دوره تحصیلی آن‌ها و به عنوان پایان‌نامه منتشر می‌شود. هر چند در دهه‌های اخیر سرعت رشد فناوری به واسطه اکتشافات رشدی سرسام‌آور یافته، اما یکی از اصلی‌ترین موانع بر سر راه شتاب بیشتر رشد علمی، سرعت پایین مطالعه، پردازش و پیاده‌سازی مقالات علمی است.
سالانه میلیون‌ها مقاله علمی آکادمیک منتشر می‌شود که از این تعداد دو میلیون توسط هیئت‌های علمی به عنوان مقالات نوآور ارزیابی و انتخاب می‌شوند. هر چند در نگاه اول این آمار می‌تواند به عنوان یکی از عوامل افزایش سرعت رشد علم دیده شود، واقعیت امر این است که توانایی مطالعه توسط افراد، حتی در میان پرمطالعه‌ترین اقشار مسئول مانند دانشمندان نیز محدود است.
برای مثال، هر دانشمند در حوزه خود بسته به کشور، محیط آکادمیک و طول عمرش به طور متوسط کمتر از صد مقاله آکادمیک را مطالعه میکند. این به معنی آن است که یک دانشمند حوزه پزشکی به شکل میانگین در عمر کاری خود تنها یک‌صدهزارم اطلاعات موجود را مطالعه میکند و حتی تعداد کمتری از این تعداد منجر به دستاوردهای جدید می‌شوند.
در سالیان اخیر کنار رفتن انسان‌ها و جایگزین شدن هوش مصنوعی در بسیاری مشاغل به یکی از نگرانی‌های اصلی علم تبدیل شده است، تا حدی که در کشورهای توسعه‌یافته‌تر نسخه‌های هیستریایی این روایت را در فیلم‌ها و رسانه‌ها شاهد هستیم. با این حال، ناتوانی هوش مصنوعی در مهارت‌های استنتاجی و تحلیلی کاملا شناخته‌شده است. این اما به این معنی نیست که هوش مصنوعی نمی‌تواند نقش تکمیلی خود را در سطوح پایین‌تر مهارت‌ها ایفا کند. برای مثال هوش مصنوعی به‌خوبی توانایی خلاصه و فشرده‌سازی متون مختلف را داراست. اولین نمونه عملیاتی هوش مصنوعی یا هوش ماشین در این زمینه در سال ۲۰۱۲ و توسط اپلیکیشن بلینکیست (Blinkist) به کار گرفته شد. این اپ را تیمی آلمانی در شهر برلین طراحی کردند.
بلینکیست در ازای دریافت مبلغی به عنوان اشتراک ماهانه، با استفاده از هوش ماشین در حوزه‌های مختلف، بنیادی‌ترین و مهم‌ترین بخش‌های کتب و متون مربوطه را خلاصه‌سازی میکند و در اختیار کاربران قرار می‌دهد. موفقیت بلینکیست در حدی است که امروزه بسیاری از پلتفرم‌های آموزشی، از کانال‌های یوتیوب گرفته تا برخی دانشگاه‌ها، از محتوای خلاصه‌سازی‌شده آن برای آموزش بهینه‌تر استفاده میکنند.
اما برنامه بلینکیست تنها کتاب‌ها را خلاصه‌سازی میکند و توانایی تحلیل و استنتاج ندارد. گذشته از آن، همه محصولات نهایی آن از فیلتر بررسی انسانی قبل از انتشار عبور میکنند و آرشیو مطالعاتی‌اش نیز تنها شامل پنج هزار کتاب می‌شود. با وجود این محدودیت‌ها، موفقیت و نوآوری بلینکیست اهمیت بالایی دارد، زیرا این اپلیکیشن بود که برای اولین بار زمینه‌ساز استفاده از هوش مصنوعی برای کمک به افزایش سرعت پردازش اطلاعات توسط انسان شد.
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/a0ed
