یکی از وجوه تمایز بنیادین کشاورزی سنتی و نوین، در دقیق بودن آن‌هاست. به مدد ابزارهای ماهواره‌ای و هوش مصنوعی، دقت کشاورزی در سال‌های اخیر پیشرفت زیادی داشته و توانسته بهره‌وری کشاورزی را به شکل قابل توجهی افزایش دهد. در ایران نیز چند کسب‌وکار نوآور از این فناوری‌ها برای هوشمندسازی کشاورزی بهره می‌گیرند. شرکت «ست‌پلت» یکی از این کسب‌وکارهاست که علیرضا حاجی‌تبار، مدیرعامل و هم‌بنیان‌گذار آن، در گفت‌وگو با کارنگ، به معرفی آن می‌پردازد.
ست‌پلت چه خدماتی به کاربرانش ارائه می‌کند؟
ست‌پلت اولین پلتفرم پردازش تصاویر ماهواره‌ای است که در کشور شکل گرفته است. ما فعالیتمان را در سال ۱۳۹۷ و در شتابدهنده شریف شروع کردیم که زیرمجموعه پارک علم و فناوری شریف بود. بعد از ۹ ماه دوره شتابدهی، محصول اولیه در سال ۹۸ وارد بازار شد و شرکتمان را ثبت کردیم. در سال ۹۹ هم محصولمان دانش‌بنیان شد و فعالیتمان را به صورت جدی آغاز کردیم. در حال حاضر توانایی خدمت‌رسانی به کشاورزها، کشت‌وصنعت‌ها و سازمان‌های دولتی را داریم. ما محصولاتی تولید می‌کنیم که کشاورزان از هر نقطه ایران که باشند، با استفاده از آن‌ها می‌توانند در کوتاه‌ترین زمان نقشه‌های زمینشان را مشاهده کنند. این نقشه‌ها به کشاورز می‌گوید که شرایط سبزینگی، شرایط آبی و کودی و… چگونه است.
کشاورزی ایران چقدر آماده پذیرش این نوآوری‌هاست؟
کشاورزی ایران نسبت به دنیا مقداری عقب‌تر است اما تکنولوژی ماهواره‌ای را در ایران خیلی زود شروع کردیم. شرکت‌های خصوصی دنیا در این حوزه حدود شش، هفت سال است که فعالیت می‌کنند و ست‌پلت هم تقریبا سه سال است که در این حوزه فعال است. پس در این حوزه شاید چندان از دنیا عقب نبوده‌ایم.
در این فضا چه مشکلاتی را تجربه کرده‌اید؟
در حال حاضر وزارت جهاد کشاورزی و سازمان‌هایی مثل سازمان فضایی که کشاورزان و خدمات ماهواره‌ای وابسته به آن‌ها هستند، سیاست‌گذاری ضعیفی دارند و کشاورزی ما بیشتر از اینجا ضربه می‌خورد. کشاورزی و کشت‌وصنعت بنگاه‌های تجاری هستند و به‌شدت علاقه دارند که بتوانند بهره‌وری محصولات را بالا ببرند اما باید سیاست‌گذاری درستی باشد که به آنجا برسیم. وقتی سه سال پیش مجموعه ست‌پلت فعالیتش را شروع کرد، ما تنها سامانه‌ای بودیم که می‌توانستیم کل کشور را پایش کنیم اما به جای اینکه از سامانه ما استفاده و حمایت شود، خود سازمان‌های دولتی به شکل‌های مختلف این کار را انجام دادند.
بزرگ‌ترین چالشی که ما داشته‌ایم و داریم، این است که وزارت جهاد و سازمان فضایی سنتی هستند. این سازمان‌ها باید خودشان را با بخش خصوصی رشد بدهند، نه اینکه تلاش کنند خودشان بخش خصوصی بشوند. البته بسیاری از سازمان‌ها هم از ما حمایت کردند و به این دانش رسیدند. هنوز کشورهای همسایه ما در حوزه منا وارد این فضا نشده‌اند و ظرفیت آن در ایران وجود دارد که با حمایت‌های درست حتی بتوانیم به هدف ارزآوری برسیم.
چالش دیگر ما، زیرساخت است. متأسفانه در ایران زیرساخت‌های سخت‌افزاری خوبی برای کار در حوزه‌های بسیار بزرگ نداریم. ما برخی از این زیرساخت‌ها را خودمان و به‌سختی فراهم کرده‌ایم.
تا به حال چند کاربر داشته‌اید و چند هکتار زمین را پایش کرده‌اید؟
ما از سال ۹۹ همکاری با چهار سازمان دولتی را آغاز کرده‌ایم. در بخش کشاورزان هدف ما که کشت‌وصنعت‌ها و زمین‌داران بالای ۵۰ هکتار هستند، تقریبا با چهار مجموعه کشت‌وصنعت بزرگ کشور در حال مذاکره و عقد قرارداد هستیم و با چهار، پنج کشت‌وصنعت زیر هزار هکتار کشور هم قرارداد بسته‌ایم. کشاورزان خرد را نیز هکتاری محاسبه می‌کنیم و به حدود پنج هزار هکتار کشاورز خرد و زیر ۵۰ هکتار سرویس می‌دهیم.
چند نفر در تیم ست‌پلت مشغول به فعالیت هستند؟
ما سال ۹۷ با مجموعه‌ای پنج‌نفری شروع کردیم و در حال حاضر ۲۰ نفر به صورت مستقیم در ست‌پلت مشغول به کار هستند و به صورت غیرمستقیم هم با پنج، شش نفر دیگر همکاری داریم. همین رشد برای ما در یک سال قابل قبول بوده است. تمام افرادی که استخدام کرده‌ایم از دانشگاه‌های برتر کشور هستند و امیدواریم بیشتر بتوانیم کارآفرینی کنیم.
چرا مدل فروش اشتراک را برای درآمدزایی انتخاب کردید؟
این انتخاب فقط به این دلیل بوده که هزینه‌ها را، مخصوصا برای کشت‌وصنعت‌ها و کشاورزان خرد، به‌شدت کاهش بدهیم. شش هزار تومان در هکتار عدد بسیار پایین و ارزانی است و همه کشاورزان توان پرداخت این مبلغ را دارند. ایده ما این بود که بتوانیم با این رقم پایین، بازار بزرگی را در دست بگیریم و همه کشاورزان توان پرداخت را داشته باشند. با سازمان‌ها و کشت‌وصنعت‌های بزرگ هم به صورت قراردادی کار می‌کنیم، چون سطح زیر کشتشان بالا می‌رود. مثلا برای یکی از سازمان‌ها، پایش ۹ میلیون هکتار زمین را انجام می‌دهیم و مشخصا قیمت پایش این مقدار زمین به‌شدت کمتر است.
وضعیت کشاورزی ایران را در آینده چگونه می‌بینید؟
اگر درست برنامه‌ریزی کنیم، ایران به‌شدت در حوزه کشاورزی توانمند است. ایران بیش از ۱۴ میلیون هکتار زمین دارد که می‌توانیم در آن کشاورزی کنیم و توانایی تأمین زنجیره غذایی کشور و صادرات را هم خواهیم داشت. پس اوضاع کشاورزی به‌شدت خوب است اما مهم‌ترین بحث، سیاست‌گذاری درست و حمایت‌های صحیح از کشاورزان و بخش خصوصی است. اگر ست‌پلت و امثال آن از بین بروند، برای جایگزینی‌شان باید چندین سال صبر کنیم. سرمایه‌هایی که در شرکت‌های دانش‌بنیان هستند باید خیلی جدی‌تر دیده شوند. شرکت‌های دانش‌بنیان هستند که آینده کشاورزی را تعیین می‌کنند. باید این دانش در سازمان‌های دولتی شکل بگیرد که بدانند به کدام شرکت اعتماد کنند.
ست‌پلت چه برنامه‌هایی برای آینده خود دارد؟
ما برنامه پنج‌ساله‌ای داریم که از پارسال شروع شده است. هدف اصلی ما این است که در سه سال بتوانیم حدود ۷۰۰ هزار هکتار از زمین‌های کشاورزی ایران را تحت پوشش خودمان قرار بدهیم و کمک کنیم که این هوشمندسازی در آن‌ها انجام شود. هدف بعدی ما این است که در سال‌های سوم تا پنجم، اگر دیر نشده باشد، بتوانیم وارد بازارهای خارجی شویم.
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/zdoq
