سیدمحسن حسینی، هم‌بنیان‌گذار کسب‌وکار نوآور کشتیار، با ثبت اختراع فرمولاسیون کودی سیلیکات فسفیت پتاسیم نشان طلای فدراسیون مخترعان سوئیس (IFIA) را کسب کرد. نخستین رقابت بین‌المللی ابداع و نوآوری این فدراسیون هجدهم تا بیستم ژوئیه ۲۰۲۱ با حضور ۶۵۰ شرکت‌کننده از ۳۵ کشور برگزار شده بود.
حسینی که اصالتا یزدی است، لیسانس کشاورزی گرایش خاک‌شناسی از دانشگاه صنعتی اصفهان و فوق‌لیسانس شیمی حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاهان از دانشگاه تهران دارد و از دوره لیسانس تمرکز خود را معطوف به مباحث مربوط به فرمولاسیون کودهای شیمیایی و فرمولاسیون تغذیه گیاهان روی بسترهای هیدروپونیک کرده است. او درباره محصولی که اختراع کرده، به «کارنگ» می‌گوید: «این محصول کودی شیمیایی است که اثرات چندگانه‌ای بر گیاه دارد و علاوه بر ارزش غذایی و غنی‌سازی‌ای که در گیاه ایجاد می‌کند، می‌تواند باعث کنترل آفت‌ها، بیماری‌ها و قارچ‌ها و افزایش عمر پس از برداشت محصولات بشود؛ مخصوصا محصولاتی مثل توت فرنگی و صیفی‌جات که مصرف تازه‌خوری دارند. این کود می‌تواند به شکلی باعث افزایش مقاومت گیاه شود که ما اصلا نخواهیم سمی را به منظور خراب نشدن محصول در انبار یا در مسیر رسیدن به مغازه‌ها استفاده کنیم.»
حسینی اشاره می‌کند که چنین کودهایی به شکل تک‌عنصری یا دو عنصری در بازار وجود دارد اما این کم‌بودن عناصر، باعث محدودیت‌هایی در اثرگذاری کودها می‌شود. وی می‌افزاید: «ابتکار ما در این محصول این بود که تعداد زیادی از عناصری را که به شکل عادی نمی‌توانستند در حالت مایع کنار هم باشند، با این فرمولاسیون کنار هم گذاشتیم. این عناصر در کنار هم ارزش افزوده‌ای را در گیاه ایجاد می‌کنند و مصرف سم را به‌شدت کاهش می‌دهند و از طرفی هم محصول تولیدشده بسیار غنی می‌شود و ارزش غذایی آن افزایش می‌یابد. همچنین این محصول باعث شده که حتی میوه‌دهی نیز افزایش پیدا کند.»
رفع چالش‌ها اولویت نظام آموزشی نیست
حسینی می‌گوید در این مسیر دشواری‌هایی هم داشته است و یکی از این دشواری‌ها را ممانعت‌های برخی اساتید از انجام چنین کاری برمی‌شمارد و می‌گوید: «این اساتید می‌گفتند این کار بزرگی است و تا به حال در دانشگاه انجام نشده و دانشجوی کارشناسی ارشد نمی‌تواند از پس آن بربیاید.»
در دسترس نبودن منابع و امکانات لازم برای چنین کاری، از دشواری‌های دیگر وی در مسیر این نوآوری بوده است. او اشاره می‌کند که «این نبود امکانات به حدی بود که من شاید دو ماه فقط دنبال یک ماده شیمایی به اندازه نیم گرم بودم و هیچ‌جا پیدایش نمی‌کردم و نهایتا سفارش دادیم از خارج از کشور برایمان آوردند.» حسینی علاوه بر تحریم، سیاست‌های آموزشی را هم از دلایل دسترسی نداشتن به منابع و امکانات عنوان می‌کند و توضیح می‌دهد: «حمایت مالی چندانی در رابطه با پژوهش‌های دانشگاهی، مخصوصا در مقطع کارشناسی ارشد، انجام نمی‌شود و دانشجو مجبور است کارش را ترک کند، چون این اعتقاد وجود ندارد که ما می‌توانیم کاری را انجام بدهیم که بتواند گرهی از مشکلات باز کند. به همین دلیل احساس می‌کنم رفع چالش‌ها کمتر در اولویت سیستم است.»
پارادایم کشاورزی باید تغییر کند
حسینی به این اشاره می‌کند که در مجموع شاید ۱۰۰ تا ۱۵۰ هکتار از ۱۲ میلیون هکتار زیر کشت در ایران از ابزارها و شیوه‌های دقیق استفاده می‌کنند و هشدار می‌دهد که اگر پای نوآوری در کشاورزی به میان نیاید، نسلی که در حال حاضر روی زمین‌های کشاورزی فعالند، آخرین نسل کشاورز خواهند بود. او معتقد است: «ما باید این پارادایم را عوض کنیم تا فرزندان کشاورزان هم بتوانند روی این زمین‌ها با همین بهره‌وری کار کنند و تنها راه آن هم نوآوری و خلق ایده‌های جدید در راستای کشاورزی پایدار و مقاومتی است.»
حسینی هم‌بنیان‌گذار کسب‌وکار فضاپایه کشتیار هم هست؛ سامانه‌ای برای مدیریت هوشمند کشاورزی بر اساس اطلاعات ماهواره‌ای. او درباره فعالیتش در این بخش می‌گوید: «به این دلیل که خرده‌مالکی در سیستم کشاورزی ایران غالب است، وضعیت اقتصادی کشاورزان خوب نیست و از آنجا که کشاورزی دقیق، کشاورزی پرهزینه‌ای است، برای کشاورزان صرفه اقتصادی ندارد که در این کار سرمایه‌گذاری بلندمدت کنند. از این رو استفاده از تصاویر ماهواره‌ای می‌تواند راهکاری بسیار مقرون‌به‌صرفه و کارا برای کشاورز باشد و با مدیریت دقیق مزارع می‌توانیم هم هزینه‌های کشاورز را کاهش بدهیم و هم جلو تخریب‌های محیط زیستی را بگیریم و کشاورزی پایدار را به معنای دقیق کلمه محقق کنیم.»
در انتظار جذب سرمایه
او تصریح می‌کند که تجاری‌سازی اختراع جدیدش به دلیل ماهیت متفاوتی که با کار در کشتیار دارد، خارج از این مجموعه اتفاق می‌افتد. حسینی که هنوز برای این محصول سرمایه‌گذار مناسبی نیافته و به دنبال جذب سرمایه برای تولید انبوه است، درباره اهمیت تجاری‌سازی محصولش می‌گوید: «این فرمولاسیون بابی برای ورود به این عرصه است و ما می‌توانیم فرمولاسیون‌های زیاد دیگری را متناسب با شرایط کشور درست کنیم که ارزش افزوده بسیار بیشتری نسبت به موارد خارجی برایمان دارند. اگر بتوانیم تولید اقتصادی این کود را شروع کنیم، صددرصد فرمولاسیون‌های دیگری را در رابطه با افزایش مقاومت گیاهان به خشکسالی و کاهش مصرف سموم پیش خواهم برد.»
حسینی هدف شخصی خود را در زندگی حرفه‌ای، خلق بیشترین ارزش افزوده ممکن در زمینه تخصصی‌اش، تغذیه گیاهان، عنوان می‌کند و می‌گوید: «من این موضوع را در کشتیار هم مطرح کرده‌ام و تیم تحقیق و توسعه کشتیار به سمتی رفته که ما بتوانیم مدیریت تلفیقی مزارع را پیاده‌سازی کنیم که طی آن هم مصرف سموم کاهش می‌یابد و هم عملکرد مزارع با برنامه‌های درست مدیریت افزایش پیدا می‌کند. این یکی از اهداف اصلی من در زندگی حرفه‌ای بوده و کودی هم که ثبت اختراع کرده‌ام در همین راستاست.»
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/nci9
