حوزه سلامت از جمله حوزه‌های پرسروصدا در سال‌های اخیر بوده است. پاندمی کرونا و چالش‌هایی که برای سلامت افراد به وجود آورد، فرصت‌های مناسبی را برای اقتصاد سلامت رقم زد. سرمایه‌گذاری‌های خوبی هم به واسطه افزایش تقاضا در بازار سلامت آنلاین انجام شد. پس از واکسیناسیون عمومی و فروکش‌کردن تب‌و‌تاب کرونا، نگاه سرمایه‌گذاران به حوزه سلامت، خصوصاً حوزه‌های نوآور سلامت مثبت شد.
پیوند سلامت با دیگر حوزه‌های اقتصادی گفتمان جدیدی از خلق محصول و برآوردن نیازهای چندگانه مرتبط با سلامت ایجاد کرد. همین موضوع باعث شد ایده‌های نوآورانه‌ای در فضای اقتصاد سلامت شکل بگیرد و مفهومی به نام سلامت دیجیتال را با اقتصاد پیوند بزند؛ از استارتاپ‌های ساده که صرفاً می‌توان با آنها نوبت آنلاین دریافت کرد تا کسبوکارهای بلاکچینی و مبتنی بر وب3 که رؤیاهای بزرگی در سر دارند. اما عقب‌ماندگی رگولاتوری و لَختی و سنگینی قانون‌گذار، پای دویدنِ پایاپای با این ایده‌ها و کسبوکارها را هرگز نداشته و چوب لای چرخ نوآوران حوزه سلامت شده است.
فارغ از تمام آنچه دست‌انداز و سد راه این کسبوکارها بوده، این روزها به واسطه اتفاقات و حوادث ناگوار هفته‌های گذشته و محدودیت‌های گسترده و اختلالات مداوم در بستر اینترنت، باری اضافه بر دوش کسبوکارها افتاده و مشکلات و چالش‌های زیادی برای کسبوکارهای حوزه سلامت به وجود آورده است؛ از اختلال در سرویس‌ها گرفته تا از دست دادن ارتباط با مخاطبان در صفحات اینستاگرام، از تزریق ناامیدی گرفته تا بازار داغ مهاجرت. به همین بهانه به سراغ چند کسبوکار آنلاین حوزه سلامت رفتیم و از وضعیت آنها در این روزها پرسیدیم.
مهم‌ترین اتفاق تغییر رفتار کاربر است
وقتی شما فضای اینترنت را محدود می‌کنید، مهم‌ترین اتفاقی که می‌افتد «تغییر رفتار کاربر» است. چه از نظر روانی، چه از منظر کاربری و چه از لحاظ زمانی، یعنی مقدار زمانی که کاربر در فضای مجازی مشغول فعالیت است. در کسبوکار خودمان ما شاهد این تغییر رفتار هم از سمت بیمار و هم از سمت پزشک هستیم. این تغییر رفتار می‌تواند به‌دلیل کندی زیرساخت اینترنت باشد، می‌تواند به‌دلیل ترس و ابهام وضع موجود باشد، ممکن است به خاطر ناامیدی و بی‌انگیزگی یا به‌دلیل کاهش زمان حضور در فضای مجازی باشد یا می‌تواند هزاران دلیل دیگر داشته باشد. هرچه هست، مجموع این دلایل تغییر رفتار کاربر را به همراه داشته و نمودارها نزولی شده است.
موضوع محدودیت اینترنت فقط محدودیت اینترنت بین‌الملل را شامل نمی‌شود. بسیاری از سرویس‌ها وجود دارند که روی همین سرور‌های داخلی مشغول به کارند، اما با ابزارهای مهمی از جمله آنالیتیکس و ابزارهای رصد مارکتینگ و APIهای مختلف در ارتباط‌اند.
با وجود اینکه گفته می‌شود زیرساخت‌های داخلی آسیبی نمی‌بینند، می‌بینیم که بسیاری از آنها دچار اختلال‌اند. در موارد بسیاری آی‌پی‌های داخلی بلاک و زیرساخت‌ها دچار اختلالات گسترده می‌شوند.
ما از ابتدا با توجه به حساسیت موضوع فعالیت‌مان، یعنی پرونده الکترونیک سلامت، فعالیت‌مان را روی سرور‌های داخلی آغاز کردیم، اما اختلالات و ناپایداری‌ها به ما هم سرایت کرده و باعث نارضایتی شده است.
عدم پایداری و دسترسی باکیفیت به سرویس، آسیب کانال‌های مارکتینگی و به تبع آن کاهش ورودی کاربران و کاهش درآمد از جمله آسیب‌های محدودیت و اختلال اینترنت در هفته‌های اخیر بوده است. نه‌تنها ما، بلکه کسبوکارهای آنلاین، قریب‌به‌اتفاق، قربانی محدودیت‌های به‌وجودآمده شده‌اند. حالا چه کسی پاسخگوی شرکت‌های خصوصی است که در این مدت دچار ضررهای سنگین شده‌اند؟ نه‌فقط در این مدت، بلکه مسیر رشد آینده آنها نیز دچار آسیب شده است.
تجربه به من ثابت کرده هر جا انحصار به وجود بیاید، جلوی رشد و توسعه گرفته می‌شود. ما این تجربه را در صنعت خودروسازی‌مان می‌بینیم. تجربه فیلترینگ تلگرام را هم داشتیم. برای پیام‌رسان‌های داخلی چه اتفاقی افتاد؟ آیا توانستند از نظر دقت، سرعت، کیفیت و اعتماد‌سازی نیاز مخاطب را برآورده کنند؟
پلتفرمی مانند اینستاگرام برای کسبوکارها موجودیت دیگری دارد. ابزارهای مارکتینگی، متریک‌ها و گزارش‌ها، الگوریتم‌ها و مسیرهای شناخته‌شده‌ای که در اینستاگرام وجود دارد، در کنار کامیونیتی و اقبال عمومی، در هیچ پلتفرم داخلی وجود ندارد.
ابزارهای مارکتینگی، متریک‌ها و گزارش‌ها، الگوریتم‌ها و مسیرهای شناخته‌شده‌ای که در اینستاگرام وجود دارد، در کنار کامیونیتی و اقبال عمومی، در هیچ پلتفرم داخلی وجود ندارد
چطور می‌شود به کسب‌وکاری که هزاران فالوور دارد، بگوییم بیا در پلتفرم داخلی و از صفر شروع کن؟ این حرف ابلهانه است. مگر مسئله به این سادگی‌هاست؟
ولی ما یاد گرفته‌ایم که پوست‌کلفت باشیم. طی دو سال گذشته به انحای مختلف از ارگان‌ها و رگولاتور آزار دیده‌ایم؛ اما دوام آوردیم و جلو رفتیم و خواهیم رفت. اگر بگویند همین آش است و همین کاسه، باز هم ادامه می‌دهیم. به قول معروف یا راهی خواهم یافت یا راهی خواهم ساخت.
کسانی که یاد گرفته‌اند بجنگند و پوست‌کلفت باشند، در این مسیر دوام می‌آورند، ولی متأسفانه خیلی‌ها ترجیح می‌دهند این انرژی را در جای دیگری صرف کنند و همین امر باعث می‌شود نخبگان مهاجرت کنند. خروج نخبه یعنی خروج DNA افراد دارای آی‌کیو بالا که از ایران مهاجرت و در جای دیگری زادوولد می‌کنند. اکنون اگر در منطقه از لحاظ بهره هوشی رتبه خوبی داریم، به شما قول می‌دهم در صورت ادامه این روند، 30 سال دیگر در کشور کودن‌ها زندگی خواهیم کرد.
این کرکره را بدهید پایین و بروید سراغ یک شغل آبرومند دیگر!
هومکا به‌عنوان یک کسبوکار آنلاین از شرایط اخیر مستثنی نبوده و با چالش‌های زیادی روبه‌رو شده است. برنامه‌هایی که از قبل داشتیم که عمدتاً آنلاین بوده، لغو یا متوقف شده‌اند یا با سرعت بسیار کمتری به آنها پرداخته می‌شود. همچنین به‌دلیل طولانی‌شدن محدودیت‌ها، استراتژی‌های بلند‌مدت ما هم تحت تأثیر قرار گرفته است. مجبور شدیم یک بازنگری کلی در استراتژی‌ها و برنامه‌های کسب‌وکاری‌مان داشته باشیم که اصلاً قابل پیش‌بینی نبود.
تکرار این اتفاقات که از سال 13۹۶ شروع شد، باعث می‌شود اوضاع بغرنج شود. هم کارآفرینان از این وضعیت آزرده می‌شوند و هم سرمایه‌گذاران عقب‌نشینی می‌کنند. کارآفرینان به‌دلیل صرف انرژی و وقت و استفاده حداکثری از پتانسیل‌ها و ظرفیت‌هایشان استراتژی برنامه‌های کسبوکار میان‌مدت و بلند‌مدت خود را طراحی می‌کنند، اما تکرار این محدودیت‌ها تمام نقشه‌های آنها را نقش بر آب می‌کند.
این تصمیم‌گیری‌های یکباره باعث می‌شود تمام رؤیاها و اهداف کارآفرینان یک‌شبه نابود شود. وقتی هم که این مسئله تکرار می‌شود، دیگر انگیزه‌ای برای کارآفرینان باقی نمی‌ماند. سرمایه‌گذاران هم به‌عنوان بازیگران مهم فضای کسب‌وکاری در این شرایط سرمایه‌هایشان را به جاهای دیگر کوچ می‌دهند. برای هیچ‌کس باور‌پذیر نبود که اینستاگرامی که میلیون‌ها نفر از آن ارتزاق می‌کنند، بسته شود، ولی دیدید که این کار به‌سادگی اتفاق افتاد؛ تصمیم عجیبی که حاصل آن عدم اطمینان کارآفرینان و سرمایه‌گذاران به فضای کسب‌وکاری خصوصاً کسبوکارهای آنلاین است.
رشد فضای آنلاین مهارت‌های مختلفی را به بازار عرضه می‌کند، همچنین اشکال مختلف کار را. طی این مدت افراد زیادی در تخصص‌های مرتبط با حوزه سئو، طراحی گرافیک، طراحی سایت، تولید محتوا، دیجیتال‌مارکتینگ و تبلیغات مهارت کسب کرده و مشغول کار بودند. حالا با این تصمیمات غیر‌معقول عملاً این فضا را خاموش می‌کنیم. این افراد حالا باید چه کار کنند، باید به آنها بگوییم این کرکره را بدهید پایین و بروید سراغ یک شغل آبرومند دیگر؟
مخاطبان ما در اینستاگرام از محتوای ما استفاده می‌کردند، اخبار ما را رصد می‌کردند و با ما در تعامل بودند. این ارتباط به‌طور کلی قطع شد. در کانال‌های دیگر هم در مجموع دچار 50 درصد ریزش مخاطب شدیم.
تصمیمات اخیر ما را شوکه کرده؛ چراکه این مسئله با معیشت بسیاری از مردم به‌طور مستقیم در ارتباط است، اما ظاهراً برای بسیاری از مسئولان معیشت، رفاه، شغل و آرامش مردم اهمیت ندارد. امیدوارم صدای اعتراض ما کسبوکارها در کنار هم جمع شود تا صدای بلندتری باشد، بلکه بشنوند و دوستان در بندمان را آزاد کنند.
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/xd36
