کی شنیدستی شتر پرواز کرد؟

ملا احمد بن ‌محمدمهدی فاضل‌ نراقی متخلص به صفایی (۱۱۸۵-۱۲۴۵ ه. ق.) مجتهد، نویسنده و شاعر دوره قاجار، ۱۵ سال از دوران جوانی را نزد پدرش تحصیل کرد. پس از مدتی کوتاه به مقام استادی رسید و مشغول تدریس شد.

پس از سفر به نجف و شرکت در مجالس درس و تدریس و پژوهش به درجه اجتهاد رسید؛ سپس به زادگاهش کاشان بازگشته و به جای پدرش مسئولیت اداره حوزه علمیه و تدریس در آنجا را به عهده گرفت.

نراقی در عهد فتحعلی‌شاه قاجار زندگی می‌کرد که دست‌اندازی قدرت‌های بزرگ حوادث بسیاری در کشور آفرید. او درباره افرادی که برای انجام ندادن کارها بهانه‌تراشی می‌کنند، گفته:

ماند حیران اندر آن صحرا فرید
گشت ناگاهان شترمرغی پدید
مرد حیران نزد آن شد بی‌نیاز
گفت ای اَشتر خدا را چاره ساز
ای تو مهر و این تنت گنج روان
بار من بردار و تا منزل رسان
گفت رو رو ای تو مرد خارکار
دیده‌ای هرگز تو مرغی زیر بار
هیچ مرغی را شنیدی بارکش
بر من از رحمت نما آن باز کش
گفت پس ای مرغ فرخ بال من
رحم کن بهر خدا بر حال من
بر من از رحمت نگاهی باز کن
زود بر سوی وطن پرواز کن
گفتش اَشترمرغ کی بیچاره مرد
کی شنیدستی شتر پرواز کرد
من ندیدم همچو تو کس لک بود
اشتر و پرواز بلکنجک بود
ای بسی از اهل دنیا ای قرین
چون شترمرغند اندر کار دین
گاه در جبرند و گه در اختیار
سود خود بینند در هر کار و بار