کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپ‌ها، شرکتهای دانش‌بنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخش‌های مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخش‌های اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانه‌ای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
گفت‌وگو با شرکت‌کنندگان در اولین نمایشگاه صنعت پست کشور / رگولاتوری همچنان مهمترین چالش صنعت پست است
رضا امیرزاده/ امروز یازدهم خرداد آخرین روز برگزاری اولین نمایشگاه صنعت پست، تجارت الکترونیک، لجستیک هوشمند و صنایع وابسته است. برگزاری نمایشگاه صنعت پست، اولین رویداد لجستیک در بخش خرده‌فروشی است که با حضور شرکتهای فعال در این حوزه برگزار شد تا آخرین دستاوردها و فعالیت‌های خود را در معرض نمایش بگذارند.
اکثر صاحبان کسبوکارهای حوزه پستی کشور که در این رویداد حاضر شده بودند، به‌طور کلی برگزاری آن را برای بهبود شرایط این صنعت ضروری ارزیابی کرده و یکی از مهمترین مزیت‌های اولین دوره را ارتباط بازیگران این عرصه با یکدیگر و مذاکراتی که در راستای همکاری و هم‌افزایی در فضای نمایشگاه اتفاق افتاده، برشمردند. همچنین این کسبوکارها نبود سیستم لجستیک قوی در کشور و رگولاتوری نظام‌مند در صنعت پست را مهمترین چالش این صنعت نام بردند.
همچنین حضور پررنگ و گسترده شرکتهای استارتاپی و نوآور در این نمایشگاه یکی از نکات قابل توجه آن بود، اما در این میان جای خالی صاحبان کسب‌وکارهایی مانند فروشگاه‌های خرد اینترنتی از جمله اینستاگرامی در میان بازدیدکنندگان این نمایشگاه به چشم می‌خورد.
این موضوع از آنجا اهمیت دارد که آشنایی با شرکتهای حاضر در این نمایشگاه می‌توانست برای بهبود بخش لجستیک این کسبوکارها بسیار جذاب و مؤثر باشد. شاید شرکت ملی پست که بانی برگزاری این رویداد است، با کار رسانه‌ای بهتر و تبلیغاتی گسترده‌تر در سال‌های آتی بتواند این جای خالی را پر کند. در ادامه با برخی کسبوکارهای حاضر در این نمایشگاه و مدیران پستی گفت‌وگو کردیم که می‌خوانید:
سنگ‌اندازی در مسیر کسبوکارها یکی از عوامل افزایش مهاجرت است
امین نظری، رئیس هیئت‌مدیره شرکت آریاپسند گلستان: ما در مجموعه خود نرم‌افزاری را تولید کرده‌ایم که ارتباط مردم با پست را تسهیل می‌کند، به این صورت که دیگر نیاز نیست افراد برای ارسال بسته‌های پستی‌شان در اداره پست یا دفاتر پیشخوان دولت حضور داشته باشند. کافی است افراد آدرس مبداء خود را در اپلیکیشن ما ثبت کنند، پیک ما به آدرس مشتری می‌رود و بسته آنها را تحویل گرفته و به اداره پست می‌برد تا به مقصد مورد نظر ارسال شود. همچنین اگر بسته پستی به نشانی مشتریان فرستاده شده، اما منزل نبودند یا به هر دلیل دیگری این بسته به اداره پست برگشت بخورد، با وارد کردن کد رهگیری مرسوله در اپلیکیشن، نیروهای ما بسته مذکور را از باجه معطله پست دریافت کرده و به دست مشتری می‌رسانند.
در حال حاضر محدوده فعالیت ما شهر گرگان است و ۲۰ پیک موتوری و ۱۲ خودرو داریم که مشغول خدمت‌رسانی هستند. در حال توسعه خدمات و کسب‌وکار خود هستیم و در این نمایشگاه هم حضور پیدا کردیم تا بتوانیم با مدیران کشوری ارتباط برقرار کرده و مجوزهایمان را کمی قوی‌تر کنیم تا بتوانیم در مرحله اول تمامی استان گلستان و بعد از آن استان‌های همجوار را نیز پوشش دهیم. در حال حاضر با مدیرکل استان‌های مازندران و سمنان صحبت‌هایی داشتیم و موفق شدیم موافقت اولیه آنها را برای همکاری جلب کنیم و به دنبال کسب مجوزهای مورد نیاز برای عملیاتی‌کردن این همکاری هستیم.
در زمینه رگولاتوری ما برای دریافت مجوزها از استان خودمان مشکلی نداریم، اما مسئله‌ای که وجود دارد این است که استان این مجوزها را منوط به تأیید پایتخت کرده که هنوز این اتفاق نیفتاده است.
در مجموع ارتباط و تعاملی که بین شرکت‌ها در این نمایشگاه اتفاق افتاد، بسیار خوب بوده و ما در حال مذاکره با بعضی از شرکت‌ها هستیم تا بتوانیم با همکاری یکدیگر در شهر گرگان به مردم خدمات باکیفیتی ارائه دهیم.
شاید یکی از نکاتی که در زمینه نمایشگاه بتوان به آن اشاره کرد، حضور غرفه‌هایی است که اغلب از شهرستان‌ها آمده‌اند، اما حوزه کسب‌وکاری‌شان خیلی مرتبط با پست نیست. بهتر بود به جای این غرفه‌ها از کسبوکارهای مرتبط با صنعت لجستیک در نمایشگاه بیشتر استفاده می‌شد یا این بخش از نمایشگاه را در بخش مشخصی از نمایشگاه سامان‌دهی می‌کردند. اگر برای دوره‌های بعد شرایط به گونه‌ای فراهم شود که شاهد حضور بیشتر شرکت‌ها به‌ویژه از استان‌ها و شهرستان‌های مختلف ایران باشیم، به نظرم این موضوع کیفیت نمایشگاه را افزایش خواهد داد.
در حال حاضر در شهر گرگان هم شبیه بسیاری از نقاط ایران با هر کسی از بچه‌های اکوسیستم که صحبت می‌کنیم، موضوع مهاجرت یکی از دغدغه‌های اصلی آنهاست که البته شرایط اقتصادی و تورم یکی از دلایل این مسئله است. از سویی دیگر وقتی فردی قصد دارد در کشور کاری انجام دهد و کسب‌وکاری راه بیندازد، اما جلوی پایش کلی سنگ می‌اندازند، باعث سرخوردگی می‌شود و نتیجه آن افزایش آمار افرادی است که از ایران مهاجرت می‌کنند. برای مثال در حال حاضر سامانه‌ای برای مجوزها راه‌اندازی شده، اما در این سامانه نیز برای ثبت مجوز کلی مشکل وجود دارد و برخی مجوزهایی که ما به آن نیاز داریم، در آن تعریف نشده است. در حال حاضر به‌جز ما پنج، شش شرکت دیگر از استان گلستان در این نمایشگاه حضور دارند و به‌جز آن چهار، پنج شرکت دیگر هم هستند که در حوزه پست کار می‌کنند، اما در این جشنواره حضور ندارند.
۱۳ درصد درآمد خود را بدهید تا مجوز بگیرید
بابک عقیلی‌نسب، هم‌بنیان‌گذار و مدیرعامل پستکس: برگزاری نمایشگاه صنعت پست برای این بخش لجستیک کشور که بیشتر در حوزه خرده‌فروشی فعالیت می‌کند، لازم بود. در چنین رویدادهایی جامعه تجارت الکترونیک کشور بهتر می‌تواند بفهمد چه کسانی با چه امکانات و ظرفیتی می‌توانند در این حوزه سرویس‌دهی داشته باشند. سطح برگزاری نمایشگاه را در مجموع خوب ارزیابی می‌کنم و حمایت خوبی هم در جریان آن از شرکتهای دانش‌بنیان صورت گرفت، اما نکته‌ای که وجود دارد حضور کمرنگ کسانی است که در واقع از خدمات این حوزه استفاده می‌کنند و می‌بینیم بیشتر، خود غرفه‌داران هستند که از دیگر غرفه‌ها بازدید می‌کنند.
می‌توان برجسته‌ترین جنبه نمایشگاه نوآوری را شرکت‌هایی دانست که سعی می‌کنند خودشان را به صنعت لجستیک و پست مرتبط کنند و در این رویداد دستاوردهایشان را در این عرصه به نمایش گذاشته‌اند. همچنین شبکه‌سازی و ارتباطی که اینجا بین شرکت‌ها شکل می‌گیرد، از نکات خوب دیگر این رویداد است، زیرا بیشترین فروش را همین شرکت‌ها برای یکدیگر دارند.
در کشور ما همچنان مهمترین چالش در این حوزه موضوع رگولاتوری و همچنین مشکلاتی است که از آنها می‌توان با عنوان ریسک‌های خارجی یاد کرد. اگر این صنعت را از مشکلات رگولاتوری رها کنیم، به بهترین شکل قابلیت رشد و شکوفایی خواهد داشت. برای مثال کالای قاچاق در کشور وجود دارد و مؤثرترین عامل حملونقل کالای قاچاق مرزهایی است که بسته نیستند.
وقتی بار وارد سرزمین می‌شود، در زمینه ورود آن به شبکه توزیع و جابه‌جایی آن داخل کشور، مقصر شرکت پستی یا واسط پستی نیست که ندانسته درگیر این مسئله شده است. همه این موضوع را قبول دارند، اما وقتی کالای قاچاقی که وارد شبکه توزیع شده، کشف می‌شود، یقه شرکتهای پستی را می‌گیرند و می‌گویند که تو این کالا را حمل کرده‌ای. شرکت پستی از کجا می‌تواند تشخیص دهد که یک بار قاچاق است یا خیر؟ مگر آن فردی که بار را به من تحویل می‌دهد برگ سبز گمرکی به من نشان می‌دهد که من بتوانم تشخیص دهم؟ من به آن بار به چشم کالایی نگاه می‌کنم که در کف بازار موجود است. اگر قرار است به این موضوع رسیدگی شود، نمی‌توان این کار را از طریق شرکتهای پستی انجام داد.
همچنین اگر قرار است فناوری‌های نوین و نوآور در صنعت پست نفوذ کند و استفاده از صنعت پست را برای مردم راحت کند، نمی‌توان با بگیر و ببندهای سازمان تنظیم مقررات این موضوع را حل کرد. بر چه اساس در سازمان تنظیم مقررات تصمیم گرفته می‌شود که یک شرکت پستی که قرار است در صنعت پست فعالیت کند، باید ۱۳ درصد درآمدش را همراه با دو میلیارد تومان به سازمان تنظیم مقررات بدهد تا برایش مجوز صادر شود.
آن هم در حالی که اداره مالیاتی کشور می‌گوید صنعت پست در این کشور ۱۱ درصد سودآوری دارد. این در شرایطی است که علاوه بر سازمان تنظیم مقررات نهادهایی مانند وزارت صمت، سازمان هواپیمایی کشوری و شهرداری هم برای شما مجوز صادر می‌کنند و مشخص نیست در نهایت متولی این امر چه ارگانی است؟ چرا باید این همه سازمان در کشور خود را متولی این حوزه بدانند؟ در واقع شرکت ملی پست به‌عنوان شرکت مادر صنعت باید متولی این امر باشد. وقتی در کشور شرکت ملی پست ۸۷ درصد بازار را در اختیار دارد، باید همین شرکت قانون‌گذار و تعیین‌کننده باشد. ما در ایران با جنگلی از قوانین روبه‌رو هستیم و هزاران تبصره و ماده داریم که گاهی یکدیگر را نفی می‌کنند.
خود رگولاتور یعنی سازمان تنظیم مقررات می‌بایست با توجه به چالش‌هایی که در این حوزه وجود دارد، در این نمایشگاه غرفه می‌داشت و با فعالان این حوزه برای رفع چالش‌هایی که در حوزه رگولاتوری وجود دارد، نشست و کارگاه برگزار می‌کرد. از سویی شرکت پست که هیچ ادعایی در حوزه رگولاتوری ندارد، در حال ایجاد تعامل خوبی بین بخش‌های مختلف است و بسیار فعال ظاهر شده، به ویژه مرکز نوآوری پست که در حال معرفی تدریجی این صنعت گسترده و متنوع به بدنه تجارت الکترونیک کشور است.
لجستیک، مهمترین چالش فروشگاه‌های اینترنتی است
علیشاد اعتضادی، مدیرعامل شرکت دیجی‌اکسپرس: دیجی‌اکسپرس یک شرکت لجستیکی مبتنی بر فناوری هوشمند است که به‌عنوان بازوی لجستیکی دیجی‌کالا، کارش را شروع کرده و قصد دارد در آینده‌ای نزدیک این خدمات را به همه بازیگران فعال در زمینه تجارت الکترونیک در ایران ارائه دهد.
رویدادی مانند نمایشگاه صنعت پست باعث می‌شود کسب‌وکارهایی که در این حوزه فعالیت دارند و با هم ارتباط نداشتند، یکدیگر را بشناسند. در این نمایشگاه به‌ویژه کسانی که تازه وارد این حوزه شده‌اند، می‌توانند دستاوردهایشان را به نمایش بگذارند. از سویی سایر شرکت‌ها نیز می‌توانند با بخش‌های دیگر صنعت از جمله صنایعی که پشتیبانی این حوزه را بر عهده دارند و در زمینه فناوری و تجهیزات لجستیکی فعالیت می‌کنند، آشنا شده و در صورت نیاز از خدمات آنها استفاده کنند. در مجموع حضور فعالان این حوزه در این نمایشگاه و ارتباطات و تبادل اطلاعاتی که در این سه، چهار روز اتفاق می‌افتد، مفید است. از سویی دیگر این نمایشگاه باعث پرداختن رسانه‌ها به این صنعت می‌شود و از این طریق این حوزه و شرکت‌هایی که در آن فعالیت می‌کنند، به مصرف‌کنندگان معرفی می‌شوند.
امروز یکی از مهمترین چالش‌های فروشگاه‌های اینترنتی نداشتن یک لجستیک مناسب است. شما می‌توانید در پلتفرمی مانند اینستاگرام، یک فروشگاه اینترنتی راه‌اندازی کنید و کالای خود را بفروشید، اما اینکه چطور این کالا را به دست مشتری برسانید، یکی از دغدغه‌های مهم فعالان این عرصه است. ما برای رفع این چالش به شرکتهای لجستیکی مبتنی بر فناوری دیجیتال نیاز داریم که بتوانند در گستره ایران سرویس دهند و این تعهد را داشته باشند که در زمان مورد نظر، کالا را از فروشنده تحویل گرفته و به مشتری تحویل دهند. حل این چالش نیز به یک برنامه‌ریزی دقیق و مبتنی بر فناوری‌های روز نیاز دارد و دیگر روش‌های سنتی گذشته جوابگوی نیاز فعلی نیست.
لجستیک مبتنی بر فناوری امروزه یکی از مهمترین حوزه‌هایی است که می‌تواند آینده درخشانی داشته باشد و علت آن هم بسیار واضح است؛ صنعت تجارت الکترونیک هنوز در ایران نوپا بوده و در مقایسه با کشورهای همسایه چندان گسترش پیدا نکرده است. مردم هنوز خیلی به خرید اینترنتی عادت نکرده‌اند و شاید هنوز آن اعتماد لازم را ندارند. درصد بازار خرده‌فروشی ما در این حوزه نسبت به برخی کشورهای همسایه هم خیلی کوچک‌تر است و با کشورهایی مانند چین اصلاً قابل مقایسه نیست. واضح است که تجارت الکترونیکی در آینده رشد قابل توجهی خواهد داشت و در نتیجه همراه با آن برای صنعت لجستیک مبتنی بر فناوری هم می‌توان آینده درخشانی را متصور بود. شرکت‌هایی که بتوانند خود را با فناوری روز دنیا تنظیم کنند، خواهند توانست سهم خوبی از این بازار به دست بیاورند.
ما در دیجی‌اکسپرس این هدف را دنبال می‌کنیم که تمامی خدمات‌مان مبتنی بر فناوری باشد و بتواند منافع مشتری و فروشنده را همزمان تأمین کند. یکی از سرویس‌هایی که ما اکنون در دیجی‌کالا ارائه می‌دهیم، «تحویل فوری» در تهران است که در آن اگر مشتری تا ساعت ۱۵ الی۱۷ (به منطقه شهری بستگی دارد) سفارشی را ثبت کند، در همان روز کالا به او تحویل داده می‌شود. «اکسپرس‌پوینت» یا «گنجه» از دیگر سرویس‌های ماست که در آن کالا را در مکانی نزدیک به مشتری که از قبل تعیین شده، مانند یک فروشگاه، تحویل می‌دهیم و مشتری هر زمان که توانست، می‌تواند کالای خود را از آنجا تحویل بگیرد. این سرویس انعطاف بالایی برای مشتری ایجاد می‌کند، زیرا به حضور مشتری هنگام تحویل کالا نیازی نیست.
همچنین برای فروشگاه‌هایی که کالای مصرفی (FMCG) عرضه می‌کنند، سرویس «آندیمند» را در نظر گرفته‌ایم که کالا را از زمان ثبت سفارش ظرف ۴۵ دقیقه تحویل مشتری خواهد داد.
ما در این نمایشگاه سعی کردیم به‌عنوان شرکتی که زیرمجموعه دیجی‌کالاست و در حال حاضر خدمات لجستیکی‌اش را به این شرکت ارائه می‌دهد، حضور داشته باشیم تا در آینده نزدیک بتوانیم به همه فروشگاه‌های آنلاین در ایران سرویس لجستیکی خود را ارائه دهیم.
برای حملونقل به خودروهای سبز نیاز داریم
مهرداد خرازچی، مدیر بخش خدمات مشتریان شرکت پست بین‌‌الملل تی‌ان‌تی: حوزه فعالیت شرکت «تی‌ان‌تی»، پست سریع بین‌المللی و داخلی است. مجموعه ما بسته‌ها‌یی را که شامل اوراق و کالاست، از مشتریان در ایران دریافت می‌کند و ظرف مدت سه الی هفت روز کاری در مقصد، به گیرندگان تحویل می‌دهد. تحویل بسته‌ها در منزل یا شرکت مورد نظر انجام می‌گیرد و خدمات ما شامل دورترین مقاصد جهان نیز می‌شود. به همین ترتیب بارها و اوراقی که مشتریان ما از کشورهای دیگر می‌خواهند به ایران منتقل کنند نیز بخشی از خدمات ماست.
ما از نمایشگاه پست که اولین رویداد در این حوزه به این شکل بود، استقبال می‌کنیم و خوشحالیم که پس از مدت‌ها چنین توجهی به صنعت پست کشور صورت گرفته است. از آنجا که حملونقل و پست زیربنای توسعه اقتصادی هر کشوری هستند، برگزاری این رویداد می‌تواند بازخورد بسیار خوبی داشته باشد و حتماً شاهد اثرات و ثمرات چشم‌گیر آن در آینده خواهیم بود.
هرچند با توجه به اینکه این رویداد اولین حرکت در این راستا بود، نقایصی را می‌توان در آن دید، اما یکی از بهترین اتفاقاتی که در این نمایشگاه صورت گرفت، هماهنگی و ارتباط شرکتهای این حوزه با یکدیگر بود. از سویی انتخاب مصلی برای برگزاری این نمایشگاه هم از نکات مثبت آن به لحاظ دسترسی راحت مردم به این مکان است. البته سازمان‌دهی سالن می‌توانست با شرایط بهتری صورت گیرد. همچنین انتظار می‌رفت با توجه به اینکه بانی برگزاری این نمایشگاه شرکت پست است، جابه‌جایی اقلامی که غرفه‌داران به آن نیاز دارند، با شرایط بهتری انجام می‌شد.
اگر از بحث رگولاتوری، قوانین و مقررات بگذریم، مهمترین چالش طرز فکر و نگرش به پست و آن نقش مؤثری است که پست می‌تواند در توسعه کشور داشته باشد. متأسفانه هنوز اهمیتی که پست دارد و نقشی که می‌تواند در توسعه اقتصاد ایفا کند، در ذهن مسئولان ما شکل نگرفته است؛ ما به وسایل و تجهیزات حملونقل پیشرفته، راه، پرواز و تسهیلات گمرکی وسیع‌تری نیاز داریم. متأسفانه کشور فاقد این زیرساخت‌هاست و همتی هم نمی‌بینم که بخواهد به این مسائل در کوتاه‌مدت و حتی میان‌مدت توجهی داشته باشد.
برای مثال کشور ما در حوزه حملونقل به خودروهای سبز نیاز دارد. در حال حاضر ما اولین شرکتی در ایران هستیم که برای سبز بودن گام‌هایی را برداشته‌ایم تا از این طریق بتوانیم در کاهش تولید دی‌اکسید کربن حاصل از حملونقل و همچنین کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی نقشی داشته باشیم. در مجموعه تی‌ان‌تی همچنین در راستای حفظ منابع محیط زیست، کاغذ را به‌صورت کلی از مکاتبات خود حذف کرده‌ایم و بسته‌بندی‌هایی که در کار خود استفاده می‌کنیم، همگی بدون استثنا قابل بازیافت هستند، اما باید زمینه توسعه چنین اقداماتی فراهم شود. چنین اقداماتی باید برای ما هزینه مؤثر باشد و بتوانیم در این مسیر گام‌های بیشتری برداریم. متأسفانه بستر مناسبی در کشور ما فراهم نیست و مسئولان نیز به جای تمرکز بر حل چنین مسائلی بیشتر شعار می‌دهند.
من درخواستم این است که مردم نیز در این مسیر با کسبوکارها همراه شوند و توسعه کشور را از مسئولان مطالبه کنند. تا زمانی که این موضوع به خواست همگانی مردم تبدیل نشود، شاهد اتفاق قابل توجهی نخواهیم بود. بنابراین برای توسعه کشور یک هم‌صدایی و هم‌آوایی جمعی نیاز است. اگر چنین اتفاقی بیفتد و کشور در مسیر توسعه قرار گیرد، می‌توان منافع آن را برای عموم مردم و کسبوکارها در حوزه‌های مختلف از جمله صنعت لجستیک متصور بود.
تأثیر لجستیک بر قیمت نهایی در ایران دو برابر میانگین جهانی است
محمد احمدی، معاون فنی و بازرگانی شرکت ملی پست: در اولین دوره نمایشگاه صنعت پست نزدیک به ۸۰ شرکت دانش‌بنیان و خلاق و نوآور را که در مرکز نوآوری پست فعالیت می‌کردند، در پاویون دانش‌بنیان‌ها داریم و می‌توان گفت در مجموع بیش از ۱۴۰ شرکت در این نمایشگاه حضور یافته‌اند. هنگامی که نمایشگاهی برای اولین‌بار برگزار می‌شود، این فکر میان کسبوکارها وجود دارد که اگر قرار است فلان مقدار در این مکانیسم هزینه کنم، چه مقدار از آن برمیگردد و به همین دلیل اعتماد برای حضور در اولین نمایشگاه‌ها کمی سخت اتفاق می‌افتد، اما خوشبختانه از این منظر سطح نمایشگاه صنعت پست بالاتر از آن چیزی که خود ما انتظار داشتیم، بود و بر اساس بازخورد‌های شرکتهای حاضر در این رویداد، آنها نیز از سطح برگزاری نمایشگاه رضایت داشتند.
البته این نمایشگاه حتماً می‌تواند بهتر از این برگزار شود و امیدواریم در سنوات آتی کارکرد خود را پیدا کند و شاهد حضور بیشتر علاقه‌مندان و فعالان این حوزه باشیم. به‌دلیل بین‌رشته‌ای بودن صنعت پست که در واقع یک زیرساخت توسعه مؤثر برای همه کسبوکارهای مختلف است، دامنه افرادی که به این صنعت متصل و مرتبط هستند، بسیار گسترده است و این نمایشگاه فرصتی است که هر کسی از هر کسب‌وکاری که به این صنعت مرتبط است، بیاید و آن هم‌افزایی که از اهداف این رویداد است، اتفاق بیفتد.
صنعت پست حاصل تعامل مؤثر سه جریان است؛ یکی جریان حملونقل فیزیکی کالاست، یکی جریان اطلاعات است و دیگری جریان مالی. کسبوکارهای پستی شبکه‌ای از شکل‌دهی این سه جریان برای تولید سرویس‌های مختلف هستند. نقش پست در زنجیره ارزش همه کالاها به‌عنوان سهم هزینه توزیع در قیمت تمام‌شده کالا حائز اهمیت است. میانگین جهانی در این زمینه تقریباً حدود شش درصد است که به شبکه‌های توزیع به‌خصوص حوزه خرده‌فروشی تعلق می‌گیرد. خرده‌فروشی حوزه پیچیده و تأثیرگذاری است. صنعت پست علاوه بر تأثیری که بر قیمت نهایی کالا می‌گذارد، یکسری تأثیر ثانویه نیز برای جامعه به‌دنبال دارد که در این زمینه می‌توان از کاهش ترافیک، آلودگی‌های زیست‌محیطی و مصرف حامل‌های انرژی نام برد.
یکی از مشکلات ما در کشورمان این است که صنعت لجستیک به معنای واقعی قوام و شکل نگرفته و حتی در زمینه آمار و اطلاعات این حوزه هم شرایط خوبی نداریم. چند سال پیش، شهرداری تهران آماری درباره گوشه‌هایی از صنعت لجستیک داده بود و در آن اشاره شده بود که سهم این صنعت در قیمت نهایی محصول در ایران حداقل ۱۲ درصد است. هرچند ارزیابی ما این است که بعضی جاها این آمار به ۲۰ درصد هم می‌رسد که در مقایسه با میانگین جهانی نشان می‌دهد که ما خدمات را گران‌تر تولید می‌کنیم. تازه این آمار در بخشی است که همه‌چیز مدل پستی به خود می‌گیرد و در حوزه‌های باربری شاهدیم که هزینه‌ها گاهی تا پنج الی هفت‌برابر بیشتر از هزینه‌های پستی است.
این نمایشگاه از این جهت که می‌تواند آغازی برای شکل‌گیری واقعی صنعت پست باشد، از اهمیت زیادی برخوردار است. این نمایشگاه می‌تواند فضایی باشد تا فعالان این حوزه از شرکتهای شناسنامه‌دار تا کسبوکارهای اصطلاحاً زیرپله‌‌ای دور هم جمع شوند و این صنعت را قوام دهند. از شرکت پست در فضای عمومی به‌عنوان یک شرکت انحصاری نام برده می‌شود، اما این‌گونه نیست. در خوش‌بینانه‌ترین حالت در برآوردهای غیررسمی، کل بازار حملونقل و توزیع را چیزی حدود ۱۵۰ همت برآورد می‌کنند. از این مقدار نزدیک به حداقل ۷۰ الی ۸۰ همت آن به آن بخشی برمیگردد که ما به‌عنوان مرسوله پستی می‌شناسیم. کل بودجه شرکت پست با همه حکایت‌هایی که دارد، تقریباً چهار همت است. یعنی ما در خوش‌بینانه‌ترین حالت تنها پنج درصد از کل ارزش بازار هستیم. سهم سایر فعالان شناسنامه‌دار که در این نمایشگاه حضور دارند هم شاید روی هم رفته به اندازه شرکت پست باشد. برای مثال در حال حاضر ترمینال‌ها و برخی زیرمجموعه‌های شهرداری هم در این حوزه کار می‌کنند، اما در واقع کاری که توسط آنها انجام می‌شود، کار پستی نیست، بلکه کار چندلایه‌ای است که هزینه‌ها را بالا می‌برد.
از سویی دیگر رگولاتور تخصصی این صنعت به دلایل مختلفی به لحاظ تاریخی، نتوانسته فعالیت‌ها را رگولیت و مدیریت این موضوع را سامان‌دهی کند.
امید داریم افرادی که در این صنعت به‌صورت جسته‌گریخته در گوشه‌های مختلف کار می‌کنند نیز بیایند تا فعالان این عرصه یکدیگر را بشناسند، با همدیگر ارتباط بگیرند و خدمات‌شان را با هم به اشتراک بگذارند تا از موازی‌کاری‌ها جلوگیری شود و با بهینه‌سازی شبکه، هزینه‌ها کاهش یابد.
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/kphm