کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
محمدصادق خیاطیان، رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی، امروز سهشنبه، دوم اردیبهشتماه ۱۴۰۴، در نشست خبری با محوریت «بستههای حمایتی صندوق نوآوری در راستای تحقق شعار سال ۱۴۰۴» با اشاره به جایگاه اقتصاد دانشبنیان اظهار داشت: «این حوزه به گفتمان اصلی کشور تبدیل شده و با دو قانون مصوب در سالهای ۱۳۸۹ و ۱۴۰۱، ظرفیتهای قانونی برای حمایت از شرکتهای دانشبنیان فراهم شده است. صندوق نوآوری تنها نهاد تأمین مالی این حوزه محسوب میشود.»
دستاوردهای شرکتهای دانشبنیان
او با اشاره به رشد این بخش گفت: «زیستبوم نوآوری کشور به مرحله بلوغ رسیده و هماکنون بیش از ۱۰ هزار شرکت دانشبنیان در حوزههای مختلف فعالیت میکنند. پیشبینی میشود که در سال ۱۴۰۳، مجموع فروش این شرکتها از ۲ هزار همت فراتر رود و بیش از ۵۰۰ هزار شغل مستقیم برای فارغالتحصیلان دانشگاهی ایجاد شود. همچنین صادرات این شرکتها به ۶۰۰ میلیون دلار رسیده که بیانگر توان رقابتی آنها در سطح جهانی است.»
خیاطیان با تأکید بر نیازهای این شرکتها افزود: «۶۰ درصد از شرکتهای دانشبنیان در مرحله نوپا قرار دارند و برای توسعه، به حمایتهای مالی و زیرساختی نیازمندند. افزایش روزافزون این نیازها، ضرورت برنامهریزی برای تقویت منابع صندوق را دوچندان میکند.»
نقش کلیدی صندوق نوآوری و شکوفایی
او با اشاره به تاریخچه صندوق تأکید کرد: «صندوق نوآوری و شکوفایی فعالیت خود را از سال ۱۳۹۲ با سرمایه اولیه ۳ همت و با هدف حمایت از ۵۰ شرکت دانشبنیان آغاز کرد. در ابتدا، پیشبینی شده بود که بخشی از بودجه عمومی دولت به صندوق اختصاص یابد. اما نقطه عطف تأمین منابع، سال ۱۴۰۱ و تصویب قانون جهش تولید دانشبنیان بود که منابعی پایدار و قابلاتکا را در اختیار صندوق قرار داد.»
خیاطیان با اشاره به نیازهای مالی گفت: «اگرچه این منابع هنوز با وضعیت ایدهآل فاصله دارد، اما رویکرد دولت مثبت است و ما در تعامل مستمر با سازمان برنامه و بودجه برای افزایش منابع مالی صندوق هستیم. آیندهنگری در تخصیص بودجه عمومی در سالهای نخست، نقش مهمی در دستیابی به وضعیت کنونی ایفا کرده است.»
او با بیان خدمات ارائهشده صندوق گفت: «از سال ۱۳۹۲ تاکنون، با تنها ۱۰ همت سرمایه، بیش از ۹۴ همت خدمت ارائه کردهایم. در سال ۱۴۰۳، ارزش خدمات ارائهشده به ۳۶ همت رسید که نسبت به سال ۱۴۰۲ رشد ۸۵ درصدی داشته است. این خدمات شامل ۲۰ همت تسهیلات، ۱۱.۲ همت ضمانتنامه، ۴.۸ همت سرمایهگذاری و ۲۰۰ میلیارد تومان توانمندسازی است. در مجموع، بیش از ۹۰ خدمت در چهار حوزه تسهیلات، ضمانتنامه، سرمایهگذاری و توانمندسازی ارائه میشود که در این میان، تسهیلات بیشترین سهم را دارد.»
خیاطیان با اشاره به توزیع خدمات در سطح کشور اظهار داشت: «ضریب نفوذ خدمات صندوق ۶۲ درصد است. استان کردستان با ۹۶ درصد و لرستان با ۶۱ درصد، به ترتیب بیشترین و کمترین میزان بهرهمندی را دارند. در قالب ۸ سفر استانی سال گذشته، یکهزار میلیارد تومان تسهیلات برای شرکتها مصوب شد تا توزیع عادلانه خدمات در سراسر کشور محقق شود.»
حمایت از شرکتهای نوپا و کوچک
او با اشاره به حمایت از شرکتهای کوچک عنوان کرد: «در سال گذشته، ۷۶۲ شرکت برای اولینبار و ۱۳۰۰ شرکت نوپا با فروش زیر ۵ میلیارد تومان از خدمات صندوق بهرهمند شدند. این میزان کافی نیست و ما برنامه داریم تمرکز بیشتری بر خدماترسانی به شرکتهای نوپا داشته باشیم.»
بستههای حمایتی برای سال ۱۴۰۴
خیاطیان با اشاره به برنامههای سال ۱۴۰۴ اظهار داشت: «برنامه «سرمایهگذاری برای تولید دانشبنیان» با توجه به شعار سال «تولید برای سرمایهگذاری» طراحی شده و شامل هفت بسته حمایتی با ۲۲ خدمت جدید در سه محور معرفی فرصتهای سرمایهگذاری، توسعه سرمایهگذاری و تضمین سرمایههای مردمی است. هدف این برنامه، رشد و شکوفایی اقتصاد دانشبنیان است.»
او با اشاره به جزئیات این بستهها گفت: «بسته «پیوند» برای معرفی فرصتهای دانشبنیان جهت جذب سرمایه، «نوآفرین» برای ایجاد شرکتهای دانشبنیان جدید، «نوپا» برای شکوفایی سرمایهگذاری بخش خصوصی در شرکتهای نوپا، «توانا» برای تکمیل سرمایهگذاریهای بخش خصوصی، «راهبرد» و «ضامن» برای تضمین سرمایهگذاری مردمی، و «رشد» برای افزایش تولید دانشبنیان با تقویت سرمایهگذاری بخش خصوصی طراحی شدهاند.»
خیاطیان با اشاره به رونمایی خدمات جدید افزود: «امروز فراخوان چهار خدمت جدید برای دانشبنیانها اعلام شد. پیشبینی میکنیم با اجرای این هفت بسته، ۵۰۰ شرکت دانشبنیان جدید راهاندازی شود، فروش این شرکتها ۱۰۰ همت افزایش یابد و صادرات آنها ۱۰۰ میلیون دلار رشد کند.»
حل چالشهای ملی با فناوری
خیاطیان با اشاره به ناترازی انرژی گفت: «یکی از فناوریهای کلیدی، موتورهای فوق کممصرف BLDC است. با حمایت از ۹ شرکت و ارائه هزار میلیارد تومان خدمات، ظرفیت تولید این موتورها از ۲۰ هزار به ۲ میلیون موتور در سال افزایش یافت. استفاده از این موتورها در ۲۰ میلیون کولر آبی، مصرف برق را ۵ هزار مگاوات کاهش میدهد.»
او با اشاره به حوزه سلامت خاطرنشان کرد: «در همکاری با سازمان برنامه و بودجه، سازمان غذا و دارو و معاونت علمی، روی تولید انسولین و پلاسما تمرکز کردیم. این دو حوزه سالانه ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون دلار ارزبری دارند و گاه با کمبود انسولین مواجه بودیم. پلاسما نیز به دلیل انتقال فرآوردههای خونی به خارج، چالش امنیت ملی ایجاد میکرد. با فراخوان و حمایت از شرکتهای توانمند، امیدواریم تا دو سال آینده ۶۰ درصد انسولین مورد نیاز در داخل تولید شود.»
همکاری با شبکه مالی
خیاطیان با اشاره به شبکه همکاران صندوق بیان کرد: «ما از ۷۰ صندوق پژوهش و فناوری، ۱۷ بانک و بازار سرمایه برای اهرمی کردن منابع استفاده میکنیم. در بورس، ضامن شرکتهای دانشبنیان میشویم تا اصل و سود سرمایه مردم تضمین شود. این همکاریها بهویژه برای حمایت از شرکتهای بزرگ فناور و سرمایهگذاری خطرپذیر حیاتی است.»
جزئیات تسهیلات و ضمانتنامهها
او در پاسخ به خبرنگار راه پرداخت مبنی بر اینکه بیشترین میزان تسهیلاتی که سال گذشته به شرکتهای دانشبنیان پرداخت شده چه میزان بوده، گفت: «به دلیل محدودیت منابع، سقف تسهیلات ۱۰۰ میلیارد تومان تعیین شد. این مبلغ در دو بخش ارائه شد: شرکتهایی که برای خرید مواد اولیه، افزایش تولید یا تأمین مالی قراردادها نیاز به حمایت داشتند، تسهیلاتی با بازپرداخت یکساله تا ۱۸ ماهه دریافت کردند. دسته دوم، شرکتهایی بودند که برای ایجاد یا توسعه زیرساخت نیاز به حمایت داشتند و تا ۱۰۰ میلیارد تومان تسهیلات گرفتند. این تسهیلات از منابع داخلی صندوق و منابع اهرمی شبکه بانکی تأمین شد.»
خیاطیان با اشاره به ضمانتنامهها افزود: «برای شرکتهای بزرگتر، ضمانت انتشار اوراق در بورس را بر عهده گرفتیم. سال گذشته تا سقف ۳۰۰ میلیارد تومان ضمانت کردیم و چهار شرکت توانستند اوراق منتشر کنند. این برنامه در سال جاری گسترش خواهد یافت.»