کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسب‌وکارهای نوآور ایرانی، استارتاپ‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و دیگر کسب‌وکارها کوچک و بزرگی که در بخش‌های مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخش‌های اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانه‌ای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
گلناز فائقی، قائم‌مقام شرکت ایده‌پردازان نوین آرشام/ بر خلاف بسیاری از افراد من با اینکه زنان کشورمان نقش چندانی در اقتصاد دیجیتال و اکوسیستم نوآوری نداشته‌اند، خیلی موافق نیستم. اتفاقاً بانوان موفق بسیاری در عرصه‌های مختلف اکوسیستم فناوری و نوآوری کشور داریم که با غلبه بر موانع فرهنگی و اجتماعی موجود، توانسته‌اند به جایگاه مناسبی در اقتصاد دیجیتال و کسب‌وکارهای فناورانه دست یابند.
در واقع به قول سهراب سپهری، چشم‌ها را باید شست، جور دیگر باید دید. اگر نگاه‌مان را به تلاش‌ها و موفقیت‌های زنان عوض کنیم و نیمه پر لیوان را ببینیم، برای نسل جدید بانوان فعال در اکوسیستم، انگیزه بیشتری ایجاد می‌شود و در نتیجه راه روشن‌تری پیش پای آنان قرار خواهد گرفت.
درست است که موانع و مشکلات پیش پای زنان بیشتر از مردان بوده، ولی زنان ایرانی برای رسیدن به جایگاهی که درخور تلاش‌هایشان باشد، خیلی تلاش کرده‌اند و با غلبه بر چالش‌ها، در حال کاهش فاصله موجود بین مردان و زنان در فضای کسب‌وکاری هستند. به بیان دیگر بانوان ما در اکوسیستم نوآور از فرصت‌ها استفاده و حضور خود را تثبیت کرده‌اند.
باید از نگاه جنسیتی دوری کرد
مهم‌ترین مانع پیشروی زنان در این اکوسیستم، مسائل فرهنگی و اجتماعی است که البته به مرور زمان کمتر شده‌اند. شاید این چالش‌های فرهنگی و اجتماعی در زمان و شرایطی به وجود آمده‌اند که اتکای اقتصادی جامعه و خانواده به مردان بود.
زمانی تکیه به مردان برای اداره جامعه و اقتصاد کفایت می‌کرد و مؤثر بود، ولی با تغییر جامعه و تحولات دیجیتالی و افزایش بحران‌های اقتصادی در ایران و جهان، مردان هم به این نتیجه رسیده‌اند که نگاه جنسیتی به مدیریت اقتصادی جامعه، پاسخگوی حل مشکلات نیست و باید فارغ از نگاه جنسیتی به ایده‌های جدید و رویکردهای نو در مدیریت کسب‌وکارها میدان داد.
به عبارت دیگر باید از پتانسیل بانوان برای تملک و مدیریت موفق بنگاه‌های کسب‌وکار به نفع رشد اقتصادی جامعه بهره‌مند شد. این موضوع به کشورهای توسعه‌یافته محدود نمی‌شود و در کشورهای در حال توسعه و اقتصادهای نوظهور در آسیا و آفریقا نیز قابل مشاهده است.
مقررات و قوانین نتیجه عکس داشته‌اند
یکی از مؤلفه‌های مهم بازدارنده در ارتقای جایگاه زنان در کسب‌وکارهای مختلف، نرخ تحصیلات عالی آنان بود که خوشبختانه در سال‌های اخیر رشد داشته و حتی در برخی حوزه‌ها از مردان هم پیشی گرفته است. همین عامل باعث شده بانوان ایرانی انگیزه و اعتمادبه‌نفس لازم برای رسیدن به جایگاه مناسب در اقتصاد کشور را، مخصوصاً در بخش‌های نوظهور اقتصاد مثل اقتصاد دیجیتال و حوزه‌های بکر و نوآورانه داشته باشند.
عامل تأثیرگذار دیگر در این امر مقررات و قوانینی است که در اصل با هدف حمایت از بانوان طراحی و اجرا شده، ولی در عمل به نتیجه دیگری منتج شده است. این قوانین و مقررات باعث شده‌اند کارفرمایان و سرمایه‌گذاران کسب‌وکارها همیشه به نیروی کار بانوان به‌عنوان یک نیروی موقت و غیر قابل اتکا نگاه و از سپردن امور مهم و ضروری به آنان خودداری کنند.
نقش شبکه‌های اجتماعی در ایجاد مشاغل خانگی
شبکه‌های اجتماعی راهکاری بسیار عالی پیش پای فعالان زن قرار داد و باعث شد آن دسته از بانوان که امکان حضور مستمر در جامعه را ندارند، از این فرصت استفاده کرده و توانایی‌های خود را در ایجاد شبکه تولید، تأمین و توزیع کالاها نشان دهند و بخش مهمی از بار مسئولیت اقتصادی جامعه را به دوش بکشند.
این راهکار نه‌تنها مشاغل خانگی ایجاد کرد، بلکه باعث درگیر شدن شبکه‌ای از مشاغل غیرخانگی هم شد. در واقع شبکه‌های اجتماعی نقش خود را در ایجاد اشتغال هم برای زنان و هم برای مردان به‌خوبی ایفا کرده‌اند.
امیدوارم با توجه به منافع اجتماعی و اقتصادی که این شبکه‌ها برای مشاغل خانگی و غیرخانگی داشته، محدودیت‌ها و فیلترینگ برطرف شوند تا فعالان اقتصادی بتوانند از سرمایه‌گذاری‌های مالی و تخصصی خود در این حوزه که سال‌ها زمان برده تا به ثمر بنشیند، به‌خوبی استفاده کنند و جامعه را هم از منافع آن بهره‌مند کنند.
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/33q4
جالب بود