کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
بررسی اوضاع اینترنت کشور در صحن علنی مجلس / ۶۴ درصد کاربران اینترنت از فیلترشکن استفاده میکنند
امروز ۳۱ مرداد عیسی زارعپور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات مواردی در خصوص کیفیت اینترنت و ایجاد زیرساختهای آن مطرح کرد.
همچنین در جلسه علنی مجلس گزارش کمیسیون صنایع و معادن در خصوص کیفیت اینترنت قرائت شد. در این گزارش به عدم دسترسی اینترنت با کیفیت خوب برای همه افراد در سرتاسر کشور اشاره شد.
این درحالی است که وزیر ارتباطات اعلام کرد در دو سال گذشته برای زیرساختهای کشور در زمینه اینترنت تلاشهای فراوانی شده است.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در این باره گفت: «در دو سال گذشته وزارت ارتباطات تلاش خود را به کار گرفته تا زیرساختهای ارتباطی کشور در تمام لایهها افزایش پیدا کند و شاخصهای کیفی بینالمللی نیز وضعیت رو به بهبود را نشان میدهد.»
تلاش وزارت ارتباطات برای نوسازی زیرساخت اینترنتی کشور
وزیر ارتباطات در جلسه علنی امروز گفت: «ما در دو سال گذشته تلاش گستردهای برای نوسازی زیرساختهای ارتباطی در لایههای مختلف انجام دادیم. در چهار لایه دسترسی، تجمیع شبکههای استانی و شهری، شبکه مادر مخابراتی و دروازههای ورودی اینترنت به کشور اقدامات زیادی انجام شده است. در لایه ورودی اینترنت کشور در دو سال گذشته ما سعی کردیم منابع ورودی را تنوع دهیم و میزان اینترنت ورودی را بیش از دوبرابر نیاز کشور تأمین کنیم.»
زارعپور در ادامه تأکید کرد: «اکنون بیش از دوبرابر منابع کشور ظرفیت داریم. در لایه هسته مادر از ابتدای دولت تا به امروز ۵۰ درصد به ظرفیت شبکه مادر اینترنت کشور با اتکا به تجهیزات ۱۰۰ درصد ایرانی افزوده شده و تا پایان سال این ظرفیت به دوبرابر و تا پایان دولت به سهبرابر خواهد رسید.»
توسعه در زیرساختهای اینترنت کشور
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در ادامه اظهار کرد: «تعداد قطعیها و تعداد لینکهای اشباع کاهش پیدا کرده و این نشانگر روند توسعه در زیرساختهای اینترنت کشور است. برای ترافیک داخلی نیز ما نقاط تبادل ترافیک داریم که این نقاط تبادلکننده ترافیک داخلی هستند. از ابتدای دولت این نقاط توسعه پیدا کرده و بیش از سهبرابر افزایش یافته است. در لایه تجمیع نیز که در اختیار شرکت مخابرات است تلاشهایی صورت گرفته اما کافی نیست. تعداد لینکهای اشباعشده در شبکه داخل شهرها و استانها افزایشی بوده است. در بخشهایی از استانها مشکل جدی وجود دارد که در تلاش هستیم تا پایان سال مرتفع شود.»
وزیر ارتباطات در جلسه مجلس باز هم به مسئله فیبر نوری اشاره کرد و گفت: «در حوزه ارتباطات ثابت مهمترین پروژهای که دنبال میکنیم پروژه ملی فیبر نوری است که حدود ۱۰ سال پیش باید آغاز میشد، اما ما براساس برنامهریزی در تلاش هستیم ظرف سه سال این امکان را فراهم کنیم.»
زارعپور اضافه کرد: «در بحث شاخصهای کیفی شبکه هم سامانههای مدیریتی ما در داخل و هم مراجع بینالمللی رویه رو به بهبود را نشان میدهند. شاخصهای کیفی شبکه طی سه سال گذشته رو به بهبود بوده و از نظر سرعت رو به افزایش است و از نظر میزان تأخیر و نوسان تأخیر که مردم را آزرده میکند کاهشی بوده است.»
با مقاومت جلوی قطعی اینترنت در زمان کنکور را گرفتیم
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با اشاره به تعدد مراکز تصمیمگیر و اضافهبار در شبکه گفت: «ما در تلاشیم به شکل متوازن رشد داشته باشیم. بعضاً انتظار میرود با ابزارهای فنی انتظارات را برآورده کنیم. به عنوان مثال در همین بحث قطعی اینترنت در جریان کنکور سراسری انتظاراتی وجود دارد که با مقاومتی که انجام شد این اتفاق نیفتاد، اما در سالهای گذشته این اتفاق افتاد. باید با موضوعات مشخصی در حوزه فنی تصمیمگیری کرد.»
او خاطرنشان کرد: «با توجه به تصمیمات اتخاذشده در کارگروه مصادیق مجرمانه، ما مجری تصمیمات این کارگروه هستیم. اما پاسخگویی و تبعات تصمیمات این کارگروه با ماست و معتقدیم تا جایی که ممکن است باید از ابزارهای غیرفنی برای مدیریت شبکه استفاده کرد»
راهکار جمعآوری فیلترشکنها فنی نیست
زارعپور درباره فیلترشکنها گفت: «موضوع ساماندهی فیلترشکنها و مواجه شدن با سوداگری فیلترینگ نیز از جمله همین موضوعات است که معتقدیم راهکار جمعآوری آن صرفاً فنی نیست. مدیریت این موضوع نیازمند یک قانون مشخص است که من آن را به هیئترئیسه مجلس تقدیم خواهم کرد.»
او خاطرنشان کرد: «معتقد هستم که میتوانیم بساط فیلترشکنفروشی را جمع کنیم. البته آرزو میکنم هیچ ایرانیای برای هیچ نیازی سراغ فیلترشکن نرود و برنامه خود را برای این موضوع عرض خواهم کرد. همچنین دفاع از حقوق ایران در مقابل تحریمها موضوع دیگری است که باید به آن بپردازیم. ما در مدت اخیر با تحریم بیش از ۳۰۰ هزار دامنه پرکاربرد توسط کسانی که مدعی دفاع از حقوق مردم هستند مواجهیم و حل این موضوع نیازمند رایزنی در سطح مراجع بینالمللی است.»
مقابله با حملات سایبری در دستور کار است
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات تصریح کرد: «حملات سایبری در سالهای اخیر افزایش یافته و حملات هدفمند به زیرساختها بیش از ۲۰ برابر شده است. البته همکاران مجاهد من بخش زیادی از این حملات را دفع کردهاند، اما حتی بخش کوچکی از این موضوعات مشکلات زیادی برای ما ایجاد میکند و ما بخش توسعه ابزارهای مقابله با آن را در دستور کار قرار دادهایم. همچنین مسئله بعدی که ما با آن روبهرو هستیم که با کلیدواژه اختلال و جنگ روانی مطرح میشود، جلوه دادن قطعیهای فراگیر است.»
قطعی اینترنت محدود بوده
ویر ارتباطات ضمن اشاره به محدود بودن قطعیهای اینترنت گفت: «هفته گذشته تیتر یک روزنامه بود که ایران در صدر قطعیهای اینترنت قرار دارد، در حالی که فقط اشاره کرده به قطعی اینترنت در یکی از شهرهای جنوب شرقی کشور که در چند روز محدود با تصمیمات مراجع امنیتی بوده و این را به کل کشور بسط داده بود و اینگونه القا کرده بود که ما بدترین اینترنت را در کل جهان داریم. موضوع پیشرفت شبکه ملی اطلاعات نیز موضوع مهم ماست و در این دولت بیش از ۶۲ درصد پیشرفت داشته و در همین دولت انشاءالله کار به سرانجام میرسد که یکی از زیرساختهای اصلی آن توسعه فیبر نوری است.»
زارعپور در ادامه بیان کرد: «چند اقدام برای کاهش نیاز مردم به فیلترشکنها میتوان انجام داد. اولین کار این است که ما باید در لیست مصادیق فیلترینگ یک بازنگری جدی انجام دهیم که در گذشته به دلایل غیرامنیتی انجام شده است. ما در سال گذشته پس از دستوری که ریاستجمهوری دادند لیستی متشکل از چند هزار دامنه را مورد بازنگری قرار دادیم و معتقدیم هنوز جای تجدید نظر وجود دارد و آمادگی داریم با مرکز ملی فضای مجازی همکاری کنیم و لیستی را از سرویسهایی که حاکمیت ملی را دچار خدشه نمیکنند تهیه کنیم.»
سرمایهگذاری در حوزه فناوری اطلاعات باید توجیه داشته باشد
زارعپور در پایان بیان کرد: «یکی از بحثهای جدی ما که مورد تأکید نمایندگان نیز بود بحث عدم سرمایهگذاری در حوزه فناوری اطلاعات است که با شرایط فعلی تعرفهگذاریها امکانپذیر نیست و حتماً ما باید کاری کنیم که سرمایهگذاری در این حوزه توجیه داشته باشد. در حالی که به قیمت اینترنت اشکال وارد میشود شاهدیم در عراق اینترنت ۱۰۰ هزار تومان است و در ایران سه هزار و ۵۰۰ تومان در هر گیگ قیمتگذاری میشود، در حالی که میانگین درآمد سرانه در عراق از ما پایینتر است و در نهایت من تمامقد حامی کسبوکارهای دیجیتال بومی هستم.»
گزارش کمیسیون صنایع و معادن درباره کیفیت اینترنت
در جلسه علنی امروز در مجلس یکی دیگر از مواردی که با موضوعیت اینترنت بررسی شد، گزارش کمیسیون صنایع و معادن درباره کیفیت اینترنت بود.
روحالله عباسپور، سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن، گزارش این کمیسیون در مورد بررسی کیفیت اینترنت و شاخصهای مرتبط با آن را با رویکرد چالشهای ایجادشده برای شهروندان و کسبوکارهای اینترنتی قرائت کرد و گفت: «طبق بررسیها ۶۴ درصد از کاربران از فیلترشکن استفاده میکنند و سهم پهنای باند ناشناس به ۲۵ درصد رسیده است.»
روحالله عباسپور همچنین به اختلالات در دسترسی آسان شهروندان و کسبوکارها به اینترنت اشاره کرد و گفت: «طبق گزارشها، تعداد قابل توجهی از سایتهای مورد نیاز شهروندان با اعمال تحریم و عدم دسترسی مواجه است و باید اقدامات لازم برای رفع این مشکل صورت گیرد.»
در تصمیمگیری در خصوص فضای مجازی آشفتگی وجود دارد
عزتالله اکبری تالار پشتی، رئیس کمیسیون صنایع و معادن، با اشاره به اینکه در تصمیمگیری برای فضای مجازی آشفتگی وجود دارد، توضیح داد که در حوزه فضای مجازی در یک طرف وزیر ارتباطات قرار دارد که پاسخگوی مجلس است، اما از طرف دیگر حداقل هفت مرجع دیگر وجود دارد که در حال تصمیمگیری و باز و مسدود کردن هستند که نشاندهنده آشفتگی در صحنه تصمیمگیری است که موجب نگرانی مردم شده است.
فیلتر کردن توییتر و یوتیوب دیگر معنا ندارد
رضا تقیپور، یکی از اعضای کمیسیون صنایع و معادن هم با اشاره به افزایش روزانه نیاز به پهنای باند در کشور گفت: «متأسفانه ظرفیت شبکهها به اندازه کافی افزایش پیدا نکرده و به تعبیری همان مشکلی که در مشکل برق داریم و بهخوبی مشهود است، در این حوزه به صورت نامشهود داریم.»
لطفالله سیاهکلی، عضو دیگر این کمیسیون با انتقاد از مسدود شدن دسترسی به برخی سایتهای اینترنتی گفت: «در ابتدا که اینترنت آمد، بسیاری از سایتها را بستیم و فیلتر کردیم اما امروز باید در این اقدام بازنگری صورت بگیرد، چراکه الان فیلتر برخی از این سکوها نظیر گوگلپلی، توئیتر و یوتیوب دیگر موضوعیت ندارد. یوتیوب یک سایت مهارتمحور است که نسبت به بسیاری از سایتهایی که الان در دسترس هستند، پاکتر است.»
استفاده از فیلترشکنها باعث حملات سایبری میشود
در ادامه رسیدگی به گزارش این کمیسیون در مورد بررسی کیفیت اینترنت و شاخصهای مرتبط با آن با رویکرد چالشهای ایجادشده برای شهروندان و کسبوکارهای اینترنتی، مصطفی طاهری گفت: «عدم یکنواختی و استفاده زیاد از فیلترشکنها باعث حملات سایبری زیادی شده که در چند ماهه اخیر رشد بسیار زیاد حملات سایبری به سایتهای مختلف را شاهد بودیم.»
محمدحسین فرهنگی، یکی دیگر از اعضای کمیسیون صنایع و معادن، از مهمترین مشکلات در مقطع فعلی را سرعت و کیفیت اینترنت دانست و از گسست رابطه میان وزارت ارتباطات و شرکت مخابرات انتقاد کرد.
همچنین غلامرضا نوری، نماینده مردم بستانآباد با بیان اینکه فیلترینگ و محدودسازی اینترنت، گردش آزاد اطلاعات در جامعه را تحت تأثیر قرار داده و هزینههایی را به کاربران و کسبوکارها تحمیل کرده، اظهار کرد: «در این گزارش به موضوع حقوق کاربران اشاره شده که مسئله مهمی است. تنوع نهادهای اعمالکننده فیلترینگ حاکی از یک نابسامانی در این حوزه است؛ حتی برخی از شوراها که هنوز از مجلس شورای اسلامی مجوز قانونی ندارند در این حوزه اعمال نظر میکنند.»
علی بابایی کارنامی از اعضای کمیسیون اجتماعی مجلس نیز با اشاره به اینکه زیرساختهای اینترنت در کشور بهشدت رو به فرسودگی میرود، تصریح کرد: «شبکه ملی ارتباطات که از برنامههای راهبردی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات بود به خوبی پیش نمیرود. نظام حکمرانی در این بخش بهویژه در حوزه کسبوکارها دچار نقص شده است. در دو سال گذشته دو رتبه نسبت به شاخصهای جهانی افت داشتهایم و در بین ۴۷ کشور در منطقه به رتبه ۲۷ رسیدهایم. از سوی دیگر تا پایان سال ۱۴۰۴ باید در منطقه به رتبه اول دست مییافتیم.»
عدم حکمرانی منسجم در مسائل فناوری اطلاعات
پس از اظهارات وزیر ارتباطات و نمایندگان درباره مشکلات موجود در حوزه کیفیت اینترنت، محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس با اشاره به اینکه تصمیمگیریهای متعددی در سطح ملی در این حوزه صورت میگیرد و ابلاغیههای متعددی وجود دارد، گفت: «این موضوع حاکی از عدم حکمرانی منسجم در حوزه مسائل فناوری اطلاعات است. از نگاه ما وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات محور یکپارچهسازی در این حوزه بهخصوص در دولت الکترونیک است. ما قانون دادهها را تصویب کردیم و از نظر ما وزارت ارتباطات محوریت خود را باید در این حوزه نشان دهد و در کنار نظارت موضوع یک حکمرانی یکپارچهسازی را نیز دنبال کند.»
قالیباف با بیان اینکه ما به دنبال آن هستیم که سهم اقتصاد دیجیتال به ۱۵ درصد برسد، گفت: «این موضوع بدون بخش خصوصی امکان ندارد و ما باید بتوانیم به این هدف برسیم؛ یعنی ما اگر به دنبال این هستیم که اقتصاد را برای مشارکت مردم ساختارسازی کنیم، هیچجا بهتر، مهمتر، دقیقتر و در دسترستر از سکوهای اقتصاد دیجیتال نیست. در این تردید نکنیم و اجازه دهیم این کار انجام شود.»
او همچنین درباره هزینههای اینترنت اظهار کرد: «مردم یک جاهایی از اینترنت مانند قطعی و عدم پوشش بهحق دلخور هستند و ما در حال تلاش در این زمینه هستیم، اما باید به این نکته نیز توجه کرد که از این باب و به دلیل این اشکالات در شبکه خسارت و هزینههای مالی به مردم وارد میشود و مردم نکاتی درباره بستههایی که خریداری میکنند، دارند. باید برای این ثلمهای که به مردم وارد میشود و هزینه بیشتری پرداخت میکنند، چارهای اندیشید تا دچار مشکل نشویم.»