کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
روز دوشنبه پنجم تیرماه همزمان با دومین روز برگزاری نمایشگاه، پنل «هیاهو برای چه چیزی؟ هوش مصنوعی و کسبوکارهای ایرانی» با حضور وحید مافی، مدیر فناوری گروه پارت؛ سمیه چشمی، رئیس آزمایشگاه فناوریهای پیشرفته فناپ؛ آرشام شرفایی، مدیرعامل متاایکامرس انتخاب؛ مسعود علیاکبرزاده، مدیرعامل دادهکاوان هوشمند توسن و یوسف قاسمی، مدیرعامل دادفلامینگو با مدیریت آرش برهمند، خبرنگار ماهنامه پیوست برگزار شد.
بلوغ فناوری در لایههای مدیریتی دچار چالش است
سمیه چشمی، رئیس آزمایشگاه فناوریهای پیشرفته فناپ درباره اینکه سرمایهگذاران هنوز هوش مصنوعی را هزینه تلقی میکنند، گفت: «فاصله بزرگی بین فعالان و بهرهبرداران حوزه فناوری وجود دارد. یک موضوع مهم در این عرصه، بلوغ فناوری در صنایع است. در شرایط کنونی صنایع چقدر آمادگی پذیرش هوش مصنوعی و بهرهبرداری از اپراتورهای فعال در این عرصه را دارند. متأسفانه بلوغ فناوری در لایههای مدیریتی دچار چالش است و این موضوع ریسکپذیری بهرهگیری از هوش مصنوعی را ایجاد میکند.»
او با اشاره به اینکه فناپ و زیرمجموعههای آن با خلق ارزش و ایجاد تحرک تلاش دارند تا معرف اپراتور صنعت هوشمند باشند، گفت: «در حال حاضر هیجان خاصی برای هوش مصنوعی ایجاد شده و تمام شرکتهای حوزه فناوری تلاش دارند در این عرصه دستی بر آتش داشته باشند، اما نکته مهم این است که باید در حوزه هوش مصنوعی کار اثرگذار، اصولی و مداوم که خلق ارزش کند انجام شود.»
رئیس آزمایشگاه فناوریهای پیشرفته فناپ در ادامه خاطرنشان کرد: «چالش بزرگی که در حوزه هوش مصنوعی کشور وجود دارد این است که افراد متخصص و خبره در این حوزه یا کم هستند یا در صورت وجود متأسفانه به خارج از کشور مهاجرت میکنند. نکته حائز اهمیت این است که در آینده توانمندی شرکتها نه منوط به تعداد نیروی انسانی است و نه به تعداد خدماتی که ارائه میدهند؛ بلکه به تعداد هلدینگهایی است که در کنار این شرکتها در حال فعالیت هستند.»
اکوسیستم فناوری جزئی از زنجیره ارزش است
آرشام شرفایی، مدیرعامل «متاایکامرس انتخاب» درباره ارتباط ایکامرس و هوش مصنوعی تصریح کرد: «هماکنون گروه انتخاب با محصولات معروف و شناختهشده دوو و اسنوا با ۲۲ هزار نیروی مستقیم در ۳۰ کشور، ۱۵۰ هزار نیروی غیرمستقیم و ۱۸ هلدینگ در حال فعالیت است. بدیهی است توسعه و نوآوری با این گستره فعالیت بسیار سخت است و هوش مصنوعی کار را تسهیل میکند؛ از این رو شرکت متاایکامرس دروازه ورود فناوری به گروه انتخاب شد.»
او در پاسخ به اینکه قرار است چه اتفاقی با بهرهگیری از هوش مصنوعی در گروه انتخاب رخ دهد، گفت: «اکوسیستم فناوری جزئی از زنجیره ارزش است. با گستردگی هلدینگهای مجموعه ازجمله هلدینگ لوازم خانگی، هلدینگ فروش، هلدینگ لجستیک، هلدینگ گردشگری و… نیاز به ابزاری بود که کارها با هزینه کمتر، دقت بیشتر و سرعت بالاتر انجام شود. موضوع مهم این بود که اکوسیستم فناوری نیاز به زیرساختهای اساسی داشت و به همین دلیل دنبال «ایکامرس» رفتیم.»
آرشام شرفایی در پایان صحبتهای خود متذکر شد: «در مفهوم اکوسیستم فناوری قرار نیست همهچیز را خودمان انجام دهیم و باید این وظیفه را به هوش مصنوعی بسپاریم و ضرورت تمرکز بر سرمایهگذاری روی هوش مصنوعی ضرورتی غیرقابل اجتناب است.»
ایران در هوش مصنوعی رتبه ۷۵ را دارد
مسعود علی اکبرزاده، مدیرعامل «دادهکاوان هوشمند توسن» از دیگر سخنرانان حاضر در این پنل با اشاره به فعالیت این شرکت گفت: «دادهکاوان هوشمند توسن یکی از شرکتهای زیرمجموعه گروههای توسن است. عمده فعالیت گروه توسن در حوزه بانکی و پرداخت اعم از نرمافزار و سختافزار و سایر حوزهای مرتبط است. دادهکاوان هوشمند توسن یک شرکت تخصصی است که حدود ۱۳ سال از فعالیت آن در حوزه هوش مصنوعی میگذرد.»
مدیرعامل دادهکاوان هوشمند توسن اذعان کرد: «نزدیک ۷۰ سال از طرح هوش مصنوعی در دنیا میگذرد و موضوعی جدیدی نیست و اینکه چرا هیاهویی برای بهرهگیری از هوش مصنوعی ایجاد شده بیشتر به خاطر آیندهای است که برای آن وجود دارد. دلیل بهرهگیری شرکتها از این فناوری در درجه اول نیاز و در درجه دوم آیندهای است که در این حوزه در دنیا و کشور دیده میشود.»
مسعود علی اکبرزاده با یادآوری آماری ادامه داد: «رتبه ایران در هوش مصنوعی ۷۵ است. وسعت سرمایهگذاری مایکروسافت بهعنوان پیشرو در حوزه هوش مصنوعی ۲۵۰۰ میلیارد دلار و وسعت سرمایهگذاری شرکت فناوری هلدینگ آمریکایی آلفابت ۱۵۰۰ میلیارد دلار است و اگر مجموع این سرمایهگذاری را با میزان فروش نفت کشورمان در صد سال گذشته مقایسه کنیم که رقمی معادل ۱۱۰۰ میلیارد دلار است به اهمیت و جایگاه این حوزه فناوری میرسیم. اینکه شرکتهای بزرگ به سمت هوش مصنوعی میروند به این امید است که بتوانند سهم بیشتری در بازار آینده کسب کنند و این سهم باز به موضوع نیاز برمیگردد؛ اینکه چقدر در بازار آینده نیاز وجود دارد.»
مدیرعامل دادهکاوان هوشمند توسن معتقد است هوش مصنوعی را میبایست در دو حوزه حاکمیتی و شرکتی مورد بررسی قرار داد. در حوزه حاکمیتی پروژههای هوش مصنوعی همچون لینوکس و موبایل ملی با وجود هزینه زیاد با شکست مواجه شدند، اما در حوزه شرکتی، شرکتها میتوانند وارد عرصه هوش مصنوعی شوند و با توجه به استعدادهایی که در حوزه شرکتی وجود دارد مسلماً شرکتها برای پاسخگویی به نیازهای خود میتوانند در حوزه هوش مصنوعی سرمایهگذاری کنند و این سرمایهگذاری قابل برگشت است.»
هوش مصنوعی نیازمند کار پیوسته و مستمر است
وحید مافی، مدیر فناوری اطلاعات شرکت «پارت» در ادامه سخنان کارشناسان پنل با اشاره به اینکه کرونا پنجره فرصتی برای گسترش هوش مصنوعی در بیشتر کسبوکارهای ایرانی شد، تصریح کرد: «مجموعه پارت از سال ۹۲ فعالیت خود را شروع کرد. این مجموعه از سال ۹۶ سرمایهگذاری عظیمی روی هوش مصنوعی انجام داد و هماکنون بالغ بر ۱۶۰ الی ۱۷۰ نیروی انسانی فقط روی توسعه سرویسهای مختلف هوش مصنوعی با رویکرد میکروسرویسی در حال فعالیت هستند.»
او به تجربه موفق پلتفرم «سیگنال» در احراز هویت ۱۰ میلیون نفر اشاره کرد و گفت: «در این پلتفرم ترکیبی از حدود ۱۸ سرویس هوش مصنوعی به کار گرفته شد و در کنار هم قرار گرفتند و امکان احراز هویت افراد بهصورت هوشمند و مجازی فراهم شد. وقتی مدلی را در حوزههای مختلف ازجمله در حوزه بینایی و زبان طبیعی و… ایجاد میکنیم بهبود دادن آن نیازمند یک کار پیوسته و مستمر است. در حوزه تحقیقات و بازار برونداد توسعه سرویسهای مختلف در حوزه تبدیل صوت به متن، متن به صوت را شاهد هستیم که در حوزه احراز هویت نیز مورد بهرهبرداری و استفاده قرار گرفت. یکسری حوزههای دیگر هم در حال گسترش است؛ مثلاً در پردازش تصویر سندهای مختلف از جمله کارت ملی، کارت بیمه ماشین، چک و سفته در مجموعههای مختلف ازجمله بانک و بیمه و مجموعههای دولتی از جمله قوه قضائیه مورد استفاده قرار میگیرد.»
هوش مصنوعی یک ابزار نیست، بلکه زندگی خواهد شد
یوسف قاسمی، مدیرعامل «دادفلامینگو» با اشاره به فعالیت شرکت در حوزه خدمات حقوقی بهویژه انتقال فناوری توضیح داد: «شرکت دادفلامینگو امکان حضور و فعالیت برندهای توانمند فناوری اطلاعات را با رفع موضوعات تحریم و مسائل بانکی در بازارهای بینالمللی میسر میکند.»
«امضانو» یکی از استارتاپهای بینالمللی فلامینگو است که در حوزه مدیریت اسناد، احراز هویت و امضای دیجیتال فعالیت میکند. با این استارتاپ اسنادی که فیزیکی امضا میشده را بهصورت هوشمند ایجاد میکنیم. بانکها از این استارتاپ استفاده میکنند و وقتی افراد بخواهند تسهیلات بگیرند با احراز هویت برای یک سند که یک بار ایجاد شده امکان امضای ۱۰ هزار نفر فراهم و پس از احراز هویت سند تکمیل میشود.
اگر فناوری باشد اما بینش آن وجود نداشته باشد ما دچار مشکل میشویم. در بحث احراز هویت و امضای دیجیتال مجموعههای خوبی وجود دارد. موضوعی که بهویژه در دوران کرونا مورد توجه قرار گرفت، بهرهگیری از هوش مصنوعی بود. نکته حائز اهمیت این بود که پیش از این دوره نیز فناوری هوش مصنوعی وجود داشت اما سرویسی که از این فناوری استفاده و به شرکتها و مردم وصل شود، وجود نداشت و ما در مجموعه فلامینگو سعی کردیم این مشکل را رفع کنیم.»
قاسمی با اشاره به اینکه هوش مصنوعی در آینده یک ابزار نیست، بلکه زندگی خواهد شد تصریح کرد: «داستان هوش مصنوعی در راستای بقای انسان است. ما فراموش کردهایم که انسان قرار است زندگی کند نه کار. این اصل بهتدریج برگشت. هوش مصنوعی ما را به این اصل فراموششده برمیگرداندکه حداقل کار را انجام دهیم. در مورد نگرانی اخلاقی که در حوزه هوش مصنوعی وجود دارد باید گفت اتفاقاً هوش مصنوعی در راستای زندگی بشریت است. هوش مصنوعی از همان ویژگی اصلی ژنوم انسانی است که میگوید ما باید زندگی کنیم. این ویژگی بقای انسان، خطرات هوش مصنوعی را نیز مرتفع میکند.»