کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسب‌وکارهای نوآور ایرانی، استارتاپ‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و دیگر کسب‌وکارها کوچک و بزرگی که در بخش‌های مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخش‌های اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانه‌ای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
سال ۱۴۰۰ سال مهمی برای اکوسیستم رمزارز ایران بود؛ در این سال شاهد رشد کسب‌وکارهای صرافی رمزارز بودیم و از سوی دیگر شاهد به محاق رفتن ماینینگ. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران وارد معرکه شد و با سروصدای زیاد از رمزپول خود پرده‌برداری کرد که تا زمان نوشتن این یادداشت هنوز چیزی از آن به دست مردم نرسیده است.
در سال ۱۴۰۰ شاهد رویش‌ها و ریزش‌های زیادی بودیم و مانند سال‌های قبل بالا و پایین‌های زیادی را دیدیم و رکوردهای گوناگونی شکسته شد. در سال ۱۴۰۰ بالاخره قفل مقررات‌گذاری در حوزه اکوسیستم رمزارز شکسته شد و صحبت‌های غیررسمی از نهادهایی به غیر از بانک مرکزی برای رگولاتوری این حوزه شنیده شد. سال ۱۴۰۰ را از هر سو که نگاه کنیم، سال مهمی برای اکوسیستم رمزارز ایران بود و قطعاً در سال ۱۴۰۱ شاهد نقاط عطف جدی‌تری خواهیم بود.
برخی می‌گفتند محدودیت‌های جدی در زمینه رمزارز تا پایان سال ۱۴۰۰ اعمال می‌شود که به نظر می‌رسد آگاهی‌رسانی در این زمینه جلوی بسیاری از رفتارهای هیجانی را گرفته است. متأسفانه سوی بد ماجرا این است که همزمان با رشد و توسعه این اکوسیستم و اقبال مردم به آن شاهد رشد و گسترش انواع کلاهبرداری‌ها هستیم و خواهیم بود.
راه‌حل‌های پرهزینه‌ای مانند رمز دوم پویا هم نتوانست گره از مشکلات باز کند و انواع چالش‌ها در حوزه مهندسی اجتماعی بستر فوق‌العاده جذابی یافته است.
متأسفانه در خلاء تنظیم‌گری صحیح و عدم ارائه آموزش‌های اصولی توسط رسانه‌های رسمی شاهد بلبشو در این حوزه هستیم. البته سال ۱۴۰۰ برنامه رمز و ارز توسط تلویزیون ساخته شد که قدم قابل قبولی برای اثرگذارترین رسانه کشور بود.
به نظر می‌رسد تلویزیون در این حوزه بر خلاف رفتار معمول تلاش می‌کند اطلاع‌رسانی و آموزش را دنبال کند و به جای پرونده‌سازی و اطلاع‌رسانی‌های هیجان‌انگیز، زمینه رشد و توسعه مخاطبان خودش را فراهم کند. این سال با همه فرازوفرودهایش در حال به پایان رسیدن است و احتمالاً سال ۱۴۰۱ مسیرهای متفاوتی پیش روی این اکوسیستم نوپا قرار می‌گیرد.
شاید اگر بخواهم مهم‌ترین ویژگی سال ۱۴۰۰ را بیان کنم، جدا شدن مسیر کسب‌وکارها از افراد بود؛ اکوسیستم رمزارز ایران در سال‌های گذشته بسیار متکی بر افراد و چهره‌ها بود. در سال ۱۴۰۰ کسب‌وکارها در کانون توجه قرار گرفتند و پیام مهمی را بیان کردند؛ حالا این زمین بازی کسب‌وکارهاست، نه افراد و چهره‌های علاقه‌مند.
همان‌گونه که از سال‌های قبل هشدار داده بودیم که ماینینگ زمین بازی بزرگان است، نه افراد و گوش‌نکردن به توصیه‌ها باعث ایجاد بحران برای کشور شده است. در حالی که صنعت ماینینگ به محاق رفته، ماینینگ خانگی بیداد می‌کند و ما شاهد رشد و گسترش برق‌دزدی در کشور هستیم. آنهایی که می‌خواهند قانونی فعالیت کنند، دچار مشکل شده‌اند و آنهایی که بدون پرداخت هزینه برق از آن استفاده می‌کنند، این روزها میدان‌دار عرصه ماینینگ غیرقانونی شده‌اند. راه‌حل‌های پلیسی وزارت نیرو هم صرفاً به وخیم‌تر شدن اوضاع کمک می‌کند و بس.
سال ۱۴۰۰ کسب‌وکارهای صرافی رمزارز جایگاه واقعی خود را پیدا کردند و ما شاهد این بودیم که همراه با دنیا این کسب‌وکارها توانستند پاسخگوی نیاز کاربران ایرانی باشند. قاعدتاً مهم‌ترین مسیر پیش روی این کسب‌وکارها در سال ۱۴۰۰ رسمیت‌بخشی به آنهاست و ایجاد چهارچوب‌های دقیق و شفاف.
ولی آنچه به نظرم مهم‌ترین چالش سال ۱۴۰۱ خواهد بود، رشد متوازن اکوسیستم است. حالا که اکوسیستم کسب‌وکارهای رمزارزی ایران شکل گرفته و ما شاهد طیف وسیع و متنوعی از کسب‌وکارها هستیم، زمان آن رسیده که مراقبت کنیم این اکوسیستم به‌صورت متوازن رشد کند. اگر بخشی از اکوسیستم رشد کند، در حالی که بخش‌های دیگر آن رشد نکرده‌اند، در نهایت کل اکوسیستم دچار مشکل می‌شود.
اکوسیستم رمزارز ۱۲ بخش دارد که در شرایط ایده‌آل همه بخش‌ها متناسب رشد می‌کنند و شاهد هماهنگی بین بخش‌های گوناگون اکوسیستم خواهیم بود. در حال حاضر در بخش تبادل و صرافی‌های رمزارزی شاهد شکل‌گیری کسب‌وکارهای شناخته‌شده‌ای هستیم و در بخش ماینینگ نیز فعالیت‌هایی شروع شده که البته همه آنها در زمینه روابط عمومی ضعف جدی دارند؛ ضعفی که در کسب‌وکارهای صرافی رمزارزی کمتر دیده می‌شود.
بخش‌هایی از این اکوسیستم که باید رشد کنند، شامل ارائه‌دهندگان زیرساخت، سرویس‌دهندگان پرداخت و ارائه‌دهندگان خدمات کیف پول و مدیریت دارایی است.
همچنین این اکوسیستم به نقش‌آفرینی کارآفرینان، سرمایه‌گذاران، پژوهشگران، اینفلوئنسرها و توسعه‌دهندگان نیاز دارد. ما نمی‌توانیم شاهد توسعه اکوسیستم رمزارزی باشیم، ولی اهمیت پذیرنده‌های این حوزه را نادیده بگیریم. ما برای توسعه این اکوسیستم نیاز داریم که مانند رشد و توسعه پذیرندگان کارت‌های شتابی شاهد رشد پذیرندگان کریپتویی باشیم.
در صورتی که این بخش رشد کند، به معنای آن است که سایر بخش‌های اکوسیستم کارشان را خوب انجام داده‌اند و ما شاهد نفوذ دارایی‌های دیجیتال در میان مردم هستیم.
امید دارم سال ۱۴۰۱ سال بهتری برای اکوسیستم اقتصاد نوآوری ایران و به‌طور خاص اکوسیستم دارایی دیجیتال ایران باشد.
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/q0yz