۹۰ درصد بازار دست زنان است!\گفت‌و‌گو با فرنوش عبدلی خالق برند نوشن

در ایران طلا و جواهر با نام زنان گره خورده، اما این پیوستگی همواره در بخش مصرف این زیورآلات قیمتی و زیباست و بازار ساخت و طراحی و فروش این محصولات کاملاً مردانه بوده است. اما بانوان پرتلاشی هستند که طی چند سال اخیر با حضور در بخش طراحی و ساخت جواهرات، این فضا را بر هم زده‌اند و موجب رونق بیشتر بازار این محصولات شدند.
فرنوش عبدلی که متولد ۱۳۶۷ است و کارشناسی طراحی صنعتی از دانشگاه هنر اصفهان دارد، با کسب‌و‌کار «نوشن» سال‌هاست در بخش طراحی و ساخت جواهرات و زیورآلات فعالیت می‌کند.

چطور شد که کار خود را در زمینه طراحی و ساخت جواهرات شروع کردید؟
از آنجا که در ایران طراحی صنعتی گرایش خاصی ندارد، تا انتهای دوران تحصیل با هنرهای مختلف به‌صورت پروژه‌های عمومی آشنا شدم؛ اما به خاطر علاقه‌ام به طراحی و ساخت جواهرات، پروژه نهایی را که برای ادامه مسیر هنری تعیین کننده‌تر بود، در زمینه طراحی جواهرات انجام دادم و کارآموزی را نیز در این زمینه به پایان رساندم و عملاً در این مسیر قدم گذاشتم.

من از کودکی به خلق چیزهایی که خودم طراحی می‌کردم، بسیار علاقه داشتم و این را مدیون مادرم هستم که علاوه بر تشویق ما، خودش نیز هنر را به‌صورت جدی دنبال می‌کرد و همه لباس‌های ما را با طراحی خاص خودش می‌دوخت. بعد از دوره کارآموزی، در همان کارگاه استخدام شدم و کارم را در فضای صنعتی شهر اصفهان آغاز کردم.

تجربه خوبی بود، زیرا اصفهان و مشهد قطب ساخت جواهرات و فلزات گرانبها هستند. بعد از چندی به شیراز آمدم، ولی در آن سن‌و‌سال کم و با توجه به جنسیتم کارگاه‌ها اصلاً به من اعتماد نمی‌کردند. دو راه داشتم؛ ادامه تحصیل یا کسب مهارت و جنگیدن برای کسب جایگاه در محیط مردانه صنعت جواهرسازی!

دومی را انتخاب کردم و شاگرد استاد پیشکسوت طلاسازی، استاد اردبیلی شدم و به روش سنتی استاد و شاگردی کار کردم و با صبر زیاد زیر و بم کار ساخت جواهرات را آموختم تا بتوانم طراحی‌هایی انجام دهم که قابل ساخت باشد.

از کجا به «نوشن» رسیدید؟
در سال ۹۳ تصمیم گرفتم ایده‌های طراحی این چند سال فعالیت را اجرایی کنم و علاوه بر تدریس، کسب‌وکاری برای خودم راه بیندازم. تنها چیزی که در نظر داشتم این بود که محصول خاص به تعداد محدود و با امضای شخصی تولید کنم. در ابتدا ایده خاصی برای نحوه فروش نداشتم، اما می‌دانستم باید محصول خاص و متفاوتی بسازم.

مرحله طراحی چندان سخت نبود، چراکه سال‌ها ایده‌هایم را در دفتری به‌صورت آرشیو داشتم و در آن زمان این ایده‌ها بسیار به من کمک کرد. برای کسب‌و‌کارم نامی انتخاب کردم که ترکیب اسم خودم و کلمه فشن بود. از همان روز اول به این فکر کردم که هم مشتریان خارجی بتوانند اسم برندم را به‌راحتی بخوانند و هم برای ثبت برند جهانی کار راحت‌تری داشته باشم. برای همین نامش را «نوشن» گذاشتم.

چرا تصمیم گرفتید کسب‌و‌کار خود را راه بیندازید؟
علاقه من به خلق چیزهای جدید و بیزاری من از کار کارمندی یا کار برای اشخاص دیگر، اولین دلیل شروع کسب‌وکارم بود. وقتی جلوتر آمدم، دیدم می‌توانم رؤیای قدیمی خودم که اشتغال‌زایی برای خانم‌ها و دختران جوان بود نیز برآورده کنم.

با چه سرمایه‌ای این کسب‌و‌کار را آغاز کردید؟
حقیقت این است که من پول زیادی در ابتدای کار صرف نکردم، ولی حضورم در بازار باعث شده بود که افراد بازار را بشناسم و با چند محصول محدود که ساختش را در کارگاه دوستم انجام دادم، از مجموعه اولم رونمایی کردم. در همان ابتدا مجموعه‌ای به نام کاج طراحی و اجرا کردم که تا همین امروز از این مجموعه سفارش داریم و ترکیبی از سنت و مدرنیته در طراحی جواهرات است.

خیلی‌ها به طراحی و ساخت جواهرآلات می‌پردازند. شما مزیت رقابتی خود را چه می‌دانید؟
بخشی از مزیت رقابتی من، شناخت بازار بود. من متوجه تکراری بودن کارهای وارداتی مخصوصاً در زیورآلاتی غیر از طلا شده بودم و البته همزمان بودن تصمیم من با شروع استقبال مردم از کسب‌و‌کارهای کوچک که محصولات خاص می‌ساختند نیز باعث شد مورد استقبال واقع شوم.

مزیت دیگر مدل تولید بر اساس سبک‌های مختلف خرید مشتریان است. من بسیاری از کالکشن‌ها را در دو جنس و در دو قیمت تولید می‌کنم؛ مثلاً نقره و برنج. مشتری بر اساس وسع مالی خود می‌تواند یک طرح را از بین دو کار که دقیقاً شبیه هستند، ولی در دو جنس تولید شده و قیمت نمونه برنجی آن پایین‌تر است، خریداری کند.

در حال حاضر کسب‌و‌کارتان در چه وضعیتی قرار دارد؟
ما هم به‌صورت آنلاین، هم به‌صورت حضوری مشتریان زیادی داریم و محصولات‌مان در اکثر فروشگاه‌های هنری تهران و شیراز به فروش می‌رسد.

چه چشم‌اندازی برای نوشن متصورید؟
برای فروش به بازار جهانی فکر می‌کنم و دوست دارم مشتریان خارجی را بیشتر کنم. در زمینه محصولات به تنوع بیشتر و تعداد بیشتر فکر می‌کنم و از لحاظ نیروی انسانی، دوست دارم تا جایی که ممکن است زنان هنرمند را در مسیر کسب‌وکارم با خود همراه کنم.

عمده مشکلاتی که بر سر راه‌تان قرار دارد و مانع از دستیابی به اهداف‌تان می‌شود، چه هستند؟
متأسفانه در چند سال اخیر نه‌تنها به سمت چشم‌انداز حرکت نکردیم، بلکه به عقب برگشتیم. ما بسیاری از مشتریان خارجی را از دست دادیم، زیرا برخی ارسال‌ها به کشورهای خارجی متوقف شد. سایت‌هایی که محصولات را در آن می‌فروختیم، ما را تحریم کردند و انتقال پول از کشورهای دیگر تقریباً غیرممکن شد.

از سوی دیگر وضعیت اقتصادی مردم باعث شده خرید‌های این‌چنینی بسیار کمتر شود. امیدوارم موانع تحریم و تورم زودتر رفع شود، زیرا به همه کسب‌وکارها ضربه‌های بزرگی وارد می‌کند.

مدل درآمدی شما چگونه است؟
من از تدریس و طراحی و ساخت و فروش محصولات درآمد کسب می‌کنم و به دلیل اینکه در مسائل مالی خیلی محتاط هستم، تاکنون برای توسعه کارم سرمایه بیرونی نپذیرفته‌ام و همیشه درآمدم را به کار برگردانده‌ام و قدم‌های کوچک و مطمئن‌تری برداشته‌ام.

چه توصیه‌ای برای زنانی دارید که می خواهند کسب‌و‌کار خود را داشته باشند؟
خبر خوبی که اخیراً در یک پیمایش جهانی خواندم، این است که بیش از ۹۰ درصد بازار طراحی جواهرات اکنون در دست زنان است و این آمار کاملاً برعکس ۲۰ سال پیش است. پس زنان توانسته‌اند خودشان را در این بازار ثابت کنند و مسیر برای ورود و درخشش سایر خانم‌ها هموار است و البته این اتفاق بسیار لذت‌بخش است.

توصیه می‌کنم در درجه اول خودتان را بشناسید و برای دل سایرین و مد روز، دست به کاری نزنید و کاری را نیز به خاطر محدودیت‌هایی که اطرافیان می‌سازند، کنار نگذارید. فقط اگر خودتان را بشناسید، مسیر درست را می‌یابید. دوم اینکه صبور و سخت‌کوش و عمیق باشید. هزار مسیر کوتاه راه به جایی نمی‌برد. مسیرهای بلند را با پشتکار و باور ادامه دهید تا نتیجه بگیرید.