کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسب‌وکارهای نوآور ایرانی، استارتاپ‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و دیگر کسب‌وکارها کوچک و بزرگی که در بخش‌های مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخش‌های اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانه‌ای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
از تعریف شرکت استارتاپی تا وثیقه ۵۰درصدی سهام شرکت
بررسی ضوابط ورود شرکت‌های استارتاپی به بازار سرمایه
سازمان بورس بعد از ماه‌ها بررسی و تحقیق، سرانجام ضوابط ورود استارتاپ‌ها به بورس را به ارکان بورسی ابلاغ کرد. این ابلاغیه در ۹ ماده تنظیم شده و به موارد مهمی از شرکت‌های استارتاپی، از جمله تعریف شرکت‌های استارتاپی، وثیقه سهام این شرکت‌ها و وضعیت دارایی نامشهود نسبت به دارایی کل شرکت اشاره دارد.
شرکت‌های استارتاپی به دلیل داشتن دارایی نامشهود، وضعیت متفاوتی نسبت به دیگر شرکت‌ها دارند.
سازمان بورس در دو سال گذشته تلاش کرده دستورالعملی را در این خصوص تنظیم و ابلاغ کند. سرانجام سازمان بورس در ۹ خرداد ۱۴۰۱ ضوابط ورود شرکت‌های استارتاپی به ارکان بورس را ابلاغ کرده که مهم‌ترین بخش این ابلاغیه تعریف شرکت‌های استارتاپی، میزان وثیقه سهام و نسبت‌های دارایی نامشهود به کل دارایی است.
چه شرکتی استارتاپی است؟
بر اساس این ضوابط، شرکت‌هایی که کسب‌وکار آنها بر بستر اینترنت بوده و ۳۰ درصد از دارایی آنها نامشهود و فعالیت‌شان کاربرمحور باشد، شرکت استارتاپی محسوب می‌شوند.
در ماده نخست این ابلاغیه آمده است: شرکت‌های نوپا و فعال در حوزه اقتصاد دیجیتال که از این پس متقاضی نامیده می‌شوند، در صورتی که بر اساس نظر یا تأیید کارگروه سامان‌دهی مراکز نوآوری و رویدادهای کارآفرینی، دارای حداقل دو شرط از شرایط زیر باشند، برای پذیرش در هر یک از بازار‌‌‌های بورس/ فرابورس، علاوه بر شرایط مقرر در دستورالعمل و سایر قوانین و مقررات، باید واجد شرایط اختصاصی مقرر در این پیوست نیز باشند.
الف- متقاضیانی که کسب‌وکار داده‌محور بر بستر اینترنت دارند.
ب- متقاضیانی که بیش از ۳۰ درصد از دارایی‌های ایشان از نوع نامشهود باشد.
ج- متقاضیانی که کسب‌وکار ایشان کاربرپایه باشد.
وثیقه‌کردن سهام به خاطر ریسک بالای استارتاپ‌ها
در بازار سرمایه همواره اعتقاد بر این است که شرکت‌های استارتاپی دارای ریسک بالایی بوده و برای کاهش این ریسک جهت سرمایه‌گذاران بورسی، باید اقدام مهمی انجام شود. بر اساس همین دغدغه، مهم‌ترین بخش از این ابلاغیه به وثیقه‌کردن بیش از نیمی از سهام متعلق به سهام‌داران عمده شرکت نزد سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار اختصاص دارد. تعیین زمان توثیق سهام بر عهده هیئت پذیرش بورس است.
در این بند از ابلاغیه آمده است: «در صورت وجود ریسک یا بروز شرایطی که به تشخیص هیئت پذیرش، تداوم توثیق سهام ضرورت داشته باشد، هیئت پذیرش می‌تواند نسبت به تداوم توثیق با تأیید سازمان پس از پایان مدت‌زمان اولیه، اقدام کند.
همچنین در صورت عدم ورود هیئت پذیرش به موضوع تداوم توثیق سهام، بورس/ فرابورس موظف است پس از انقضای مدت تعیین‌شده توسط هیئت پذیرش و پس از اخذ نظر آن هیئت، نسبت به ارسال درخواست رفع توثیق سهام به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه اقدام کند.»
اصل بر میزان و نسبت‌های دارایی نامشهود است
یکی دیگر از موارد مهم در این بخشنامه، نسبت دارایی نامشهود به کل دارایی‌های شرکت است. اگر این نسبت کمتر از ۵۰ درصد باشد، عرضه اولیه شرکت با تأیید هیئت پذیرش همراه خواهد بود.
در ماده ۷ این ابلاغیه آمده است: «بورس/ فرابورس موظف است در عرضه اوراق بهادار شرکت‌های نوپا و فعال در حوزه اقتصاد دیجیتال، شرایطی تبیین کند تا در صورتی که بر اساس آخرین صورت‌های مالی حسابرسی‌شده متقاضی پذیرش، نسبت دارایی‌های نامشهود به کل دارایی‌ها بیشتر یا مساوی با ۵۰ درصد باشد، سهام شرکت صرفاً به سرمایه‌گذاران واجد شرایط موضوع دستورالعمل پذیره‌نویسی و عرضه اولیه اوراق بهادار در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران عرضه شود.
در صورتی که این نسبت کمتر از ۵۰ درصد باشد، به تشخیص هیئت پذیرش، سهام شرکت قابل عرضه به عموم است.» به‌عنوان نمونه این بند از ابلاغیه می‌توان گفت که اولین شرکت آماده عرضه اولیه، شرکت «تپسی» است که نسبت دارایی نامشهود به کل دارایی شرکت بالاتر از ۷۲ درصد است.
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/epk6