کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسب‌وکارهای نوآور ایرانی، استارتاپ‌ها، شرکتهای دانش‌بنیان و دیگر کسب‌وکارها کوچک و بزرگی که در بخش‌های مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخش‌های اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانه‌ای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
دوازدهمین دوره از نمایشگاه بین‌المللی اینوتکس (INOTEX) در پارک فناوری پردیس آغاز شد. در دوازدهمین دوره نمایشگاه اینوتکس بیش از ۴۰۰ شرکت نوآور و فناور، بیش از ۷۰ هزار مخاطب فعال در حوزه کسب‌وکار، ۱۵۰ سرمایه‌گذار و ۲۰ رویداد و بخش جانبی حضور دارند. در این رویداد جدیدترین محصولات و خدمات فناورانه معرفی می‌شود.
نمایشگاه INOTEX تلاش می‌کند علاوه بر معرفی فناوری‌های روز به صنایع بزرگ و متوسط، مشتریان محصولات فناورانه را به تولیدکنندگان آنها متصل کند و همچنین سرمایه‌گذاران را با فرصت‌های سرمایه‌گذاری در طرح‌های فناورانه یا استارتاپ‌ها آشنا کند. از سال ۱۴۰۰ ناحیه نوآوری پردیس، میزبان اینوتکس بوده و در قسمت‌های مختلف این منطقه، پنل‌ها و رویدادهایی درباره موضوعات مختلف فناوری برگزار می‌شود. بیش از ۳۰ ساعت سخنرانی، پنل و گفت‌وگوی هیجان‌انگیز و چالشی با هدف فرهنگ‌سازی کارآفرینی، شنیدن ناشنیده‌ها و همچنین ایجاد انگیزه در جوانان با محوریت موضوعات تاب‌آوری کسب‌وکارها، چالش‌های پیش روی اکوسیستم، فین‌تک، دیفای، فناوری‌های تحول‌ساز، سرمایه‌های انسانی و غیره برگزار می‌شود.
در روز اول inotex پنلی با موضوع نفس‌های آخر موج اول اکوسیستم استارتاپی برگزار شد. در این پنل اعلام شد هرچند کشور به یونیکورنی دست پیدا نکرده و هنوز بعد از نسل اول شرکتهای استارتاپی، نسل دوم با قدرت نسل اول شکل نگرفته، اما هنوز دوران طلایی به پایان نرسیده است. در این برنامه چهار فعال حوزه فناوری و اکوسیستم استارتاپی ایران درباره شرایط و وضعیت فضای نوآورانه به گفت‌وگو پرداختند. مهمانان این برنامه آرین افشار (مدیرعامل فینووا)، حمیدرضا احمدی (بنیان‌گذار ایوند)، محمد زاهدی (بنیان‌گذار چند استارتاپ مختلف)، زهرا عمرانی (کارآفرین اجتماعی) و آرش برهمند (از مدیران نشریه پیوست) بودند.
نفس‌های آخر استارتاپ‌های نسل اول
محمد زاهدی، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری جسورانه «هدهد» با انتقاد از ورود شرکتهای دولتی و شبه‌دولتی به بازار استارتاپ‌های ایرانی گفت: «ورود بازیگرانی مانند بورس، صنعت پتروشیمی و… به اکوسیستم فناوری در حالی است که این سازمان‌ها طریقه بازی در زمین استارتاپ‌ها را نمی‌دانند و حتی بسیاری از آنها از دانش کافی نیز برخوردار نیستند و در نهایت می‌توانند از ورود شرکتهای نوآور به صنعت و حوزه جلوگیری کنند که استارتاپ‌ها در پایان از این موضوع متضرر می‌شوند.»
به باور او این سازمان‌ها باید بپذیرند که استارتاپ‌ها می‌توانند جایگاه خود را در میان اقتصاد و دیگر حوزه‌ها پیدا کرده و در آن رشد کنند. او تأکید کرد استارتاپ‌ها می‌توانند با ورود به بورس نتایج مثبتی برای اقتصاد و بازار سهام داشته باشند. ولی به‌عنوان مثال استارتاپ‌های نسل اول مانند اسنپ و دیجی‌کالا همچنان برای ورود به بورس دچار چالش با رگولاتوری‌ها هستند.
زاهدی در پایان بخش اول صحبت‌های خود پیشنهاد داد کار را به خود استارتاپ‌ها بسپارند تا در دنیای امروز که استارتاپ‌ها نقش اول را بازی می‌کنند، نقش آفرین شوند. به باور او رشد در این حوزه با رگولاتوری و تنظیم قوانین سختگیرانه امکان‌پذیر نخواهد بود.
حقوق دلاری برای برنامه‌نویس‌ها
حمیدرضا احمدی، بنیان‌گذار «ایوند» در این پنل با اشاره به تحولات سال‌های اخیر کشور گفت: «مهم‌ترین تأثیر را نرخ دلار بر استارتاپ‌ها دارد. به‌عنوان مثال نیروی کار با نرخ دلار حقوق خود را محاسبه می‌کند؛ بنابراین هزینه راه‌اندازی استارتاپ بالا رفته و به تبع آن فرصت کارآفرینی کاهش می‌یابد.»
او گفت: «مشکل دیگری که وجود دارد، این است که هر کسی که قصد راه‌اندازی استارتاپ را دارد به سرمایه‌گذار مراجعه می‌کند. در نهایت بیشتر استارتاپ‌ها به مراحل بالای رشد نمی‌رسند و از بین می‌روند. بهتر بود اگر بنیان‌گذاران متوجه می‌شدند که با سرمایه کم و خلاقیت می‌توان استارتاپ راه‌اندازی کرد. متکی‌شدن به سرمایه‌گذار، آن هم در این شرایط اقتصادی کشور، استارتاپ‌ها را با خطر نابودی مواجه می‌کند.»
عمر استارتاپ‌ها تمام نشده
زهرا عمرانی، هم‌بنیان‌گذار استارتاپ «کاریا» پیرامون مسئله از نفس افتادن استارتاپ‌ها بیان کرد: «شرایط کنونی و کرونا تأثیرات زیادی بر استارتاپ‌های تازه‌نفس هم داشته است. یکی از چالش‌های به‌عنوان یک استارتاپ تازه‌نفس این است که اسپانسرها از ابتدا از ما انتظارات یک استارتاپ رشدیافته را دارند؛ در حالی که هر کسب‌وکار نوآوری در تجربه اول خلأهایی دارد که به‌مرور پر می‌شود. با وجود این دیدگاه آیا کسب‌وکار تازه‌نفس ناامید نمی‌شود؟ بالا بودن انتظارات از استارتاپ‌های جدید، در مدت کوتاهی آنها را ناامید می‌کند.»
آرین افشار، عضو هیئت‌مدیره «فینوا» هم در این مورد گفت: «نمی‌شود با قاطعیت گفت دوره طلایی استارتاپ‌ها تمام شده، اما واقعیت این است که اکنون استارتاپ‌ها به سمت انقباضی فعالیت کردن می‌روند؛ چراکه فضای کارآفرینی از یک فضای بلندمدت شکل می‌گیرد، اما شرایط کنونی و ثابت نبودن وضعیت اقتصادی و… استارتاپ‌ها را به سمت برنامه‌ریزی کوتاه‌مدت برده و به‌تبع آن سرمایه‌گذاران هم از فضای اکوسیستمی دور می‌شوند. این برای اکوسیستم یک آفت است.»
به باور او به نظر می‌رسد تعداد زیادی از استارتاپ‌های نسل اول اکوسیستم در چند وقت اخیر به دلایلی از جمله سیاست‌گذاری‌های سختگیرانه دچار چالش‌های بزرگی شده‌اند. در پی افزایش دخالت بخش دولتی در روند فعالیت شرکتهای استارتاپی، بسیاری از فعالیت‌های آنها متوقف شده یا به تأخیر می‌افتد. این در حالی است که ماهیت استارتاپ بودن به رشد، پویایی و نوآوری بازمی‌گردد، اما سایه دیدگاه‌های سنتی و مقاومت در برابر رشد سریع نوآوری گریبان اکوسیستم استارتاپی را گرفته و زمان رهایی از آن مشخص نیست.
پارتی تمام نشده: افق‌های روشن
در ادامه برنامه حمیدرضا احمدی گفت: «کارآفرینی در صد سال پیش نیاز به سرمایه داشته است. اگرچه ما با افرادی مواجه بودیم که گفته می‌شود از یک زیرپله کار خود را شروع کردند و بعد پیشرفت کردند، اما عموماً به سرمایه نیاز داشتند.»
او در این مورد گفت: «اتفاق تاریخی‌ای که از سال ۹۰ افتاد این بود که بدون سرمایه امکان کارآفرینی فراهم شد. این یک پارتی بزرگ است و در این شرایط دیگر آنقدرها مهم نیست. تا زمانی که مردم سراغ اپ‌ها می‌روند، این پارتی تمام نشده که نمونه اخیر آن محسن ملایری و تجربه اکسبیتو بود.»
انتقال تجربه مهم است
در قسمت نهایی این پنل، آرین افشار درباره مناسب بودن فضای کسب‌وکار گفت: «امروز می‌بینم خیلی از سرمایه‌گذارها می‌خواهند به نقطه استیبل برسند و ببینند بعد چه می‌شود و من این جایگاه را اصلاً دوست ندارم و فکر می‌کنم باید جسارت پیشرفت همیشه باشد. افراد قصد دارند با اهداف مختلف تغییر ایجاد کنند. ما درباره افراد موفق می‌بینیم برخی از اوج به زیر آمدند و خیلی طولانی نیست که مهاجرت کارآفرین‌ها را ببینیم. وقتی این انتقال تجربه ضعیف می‌شود، در هر سطحی امید به آینده هم کمتر می شود، اما با تعریف استارتاپ، به نظرم روز به روز سخت‌تر می‌شود.»
حمیدرضا احمدی نیز معتقد بود همان‌طور که سفیدنمایی داریم، سیاه‌نمایی هم داریم. او در این مورد توضیح داد: «برخورد با ورود تپسی به بورس را ببینید. این برخورد بد یعنی هل دادن مردم به سمت کارمندی و من معتقدم کارآفرینی با همه مشکلاتش از کارمندی بهتر است و کسانی که این را می‌دانند و نمی‌گویند، به شکلی توطئه می‌کنند. این از نردبان بالا رفتن و انداختن نردبان است.»
لینک کوتاه: https://karangweekly.ir/n889
