کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
روسیه در میان کشورهایی بوده که از ابتدای ورود رمزارزها به جریان اصلی رسانه و اقتصاد، همواره نگرشی منفی به آن داشته و با وضع ممنوعیتهای بسیار در پی در نطفه خفهکردن آن بوده است.
با این حال، با وجود جو منفی فزاینده در دولت روسیه، گهگاهی نظراتی مثبت و متناقض با جو حاکم، حتی از کسانی چون شخص ولادیمیر پوتین درباره آنها شنیده میشد؛ امری که بهروشنی نشان میداد دولت روسیه لجباز نیست و در زمینههایی که رمزارزها به کمک دولت و پروژههای آنها بیاید، از آن نهایت استفاده را خواهد کرد.
از سوی دیگر پروژه رمزارز ملی آنها تا هفته پیش بهعنوان یکی از نمونههای پیشرو برای سایر کشورها از جمله همتایان غربی بهشمار میرفت. همه اینها حالا با شروع جنگ تمامعیار در اوکراین تغییر کرده است.
شخص پوتین و نزدیکانش از زمان شروع جنگ تاکنون با موجی بیپایان از تحریمهای دولتی و شخصی مواجه شدهاند که همراه با پیشروی کُند پروژه نظامی وی در اوکراین باعث شده تا نگاه آنها به راهحلهای جدید باشد.
در پسزمینه حذف بسیاری از بانکهای روسیه از سیستم بانکداری بینالمللی که با نام سوئیفت شناخته میشود، امید متخصصان اقتصادی روسیه برای دور زدن موفق تحریمها به رمزارزهاست.
آیا روسیه با رمزارزها تحریمها را دور میزند؟
«لیاه والد»، مدیرکل دفتر مدیریت داراییهای رمزارزی Valkyrie در اینباره میگوید: «همچنان استفاده روسیه از رمزارزها برای دور زدن تحریمها روشن نیست، اما شخصاً فکر میکنم اکنون تبدیلشدن رمزارزها بهعنوان ستونی در اقتصاد روسیه از همیشه محتملتر است. از طرفی باید ریسک برای طرفین درگیر در معامله با روسیه را نیز در نظر داشته باشیم. استفاده از رمزارزها به جای دلار آمریکا احتمالاً از نظر قانونی موجه نباشد و خشم سیاسی آمریکا را بهدنبال خواهد داشت.»
لحن مسئول دفتر اصلی مدیریت مالی داراییهای خارج از کشور (OFAC) در قبال مدیریت تحریمهای آمریکا در این خصوص واضحتر است و بهوضوح بیان میکند: «دفتر مدیریت مالی داراییهای خارج از کشور بر این باور است که تحریمهای وضعشده از سوی دولت فدرال به داراییهای دیجیتال مانند رمزارزها نیز اطلاق میشود.»
«ایوان آبرامز»، وکیل اقتصادی در دفتر «وکالن استپتو و جانسون» نیز در اینباره شفافسازی میکند: «وقتی پای منافع استراتژیک سیاسی و مالی دولت فدرال در میان باشد، میتوانیم مطمئن باشیم که آنها به هر تراکنشی که با رمزارزها انجام شود، به چشم یک تراکنش دلاری نگاه میکنند.»
مخفیکاری
در این بین سؤالات بسیاری درباره حدود عملیاتی روسیه در استفاده موفق از رمزارزها برای دور زدن تحریمها وجود دارد.
همین اواخر شاهد قدرت روبهرشد دولتهای مرکزی در خصوص ضبط مبالغ بالایی بودیم که در مشمول فرار مالیاتی میشدند؛ امری که میتواند نشانهای بر احتمال ردیابی تراکنشهای مشکوک به روسیه و بلوکهکردن آن در سمت دیگر باشد.
با این حال والد که خود یک مشاور سابق بانک جهانی است، نظر متفاوتی دارد: «وقتی شرکتهای بزرگ روسی با حمایت دولتی چون روسیه یا خود دولت روسیه و با اهداف خاصی وارد حوزه رمزارزی میشوند، مخفیکاری و دامنه عملیاتی آنها بسیار فراتر از چند جوان آمریکایی در حال فرار مالیاتی است.
این شرکتها و دولت میتوانند بهراحتی از صرافیهای روسی استفاده کنند تا ارز فیات را وارد چرخه مالی کنند یا حتی صرافیهای خصوصی و انحصاری خود را بسازند. سپس از داراییها از طریق چندین صرافی غیرمتمرکز عبور داده میشود و با احتمال ردیابی بسیار پایین و بدون نگرانی به دست طرف دیگر معامله میرسد.»
از سوی دیگر راهاندازی روبل دیجیتال روسیه که توسط بانک مرکزی این کشور پشتیبانی خواهد شد، بر خلاف رمزارزها مشمول تحریمها نخواهد شد و به بسیاری اجازه خواهد داد تا حداقل از نظر قانونی بتوانند با روسها معامله کنند.
روسیه از پیش آمادگی داشته است
والد در این مورد میگوید: «احتمالاً گسترش توسعه روبل دیجیتال و همزمانی آن با حمله به اوکراین تصادفی نیست. روسیه بهخوبی ضررهای احتمالی خشونت سیاسی خود را محاسبه کرده و از قبل برای مبارزه با عواقب آن آماده بوده است.»
آبرامز در خاتمه میگوید: «اگر فردی در ایالات متحده بخواهد با نهادهای روسی معامله کند، او میتواند با ریسک پایین این کار را انجام دهد، هرچند قانون کاملاً ضد اوست.
افراد خارج از آمریکا هم کاملاً خارج از حوزه نظارتی OFAC هستند؛ بنابراین از خیلی جهات دست آمریکاییها برای اجرای تحریمهای اینچنینی بر امثال ایران و روسیه بستهتر از همیشه است.