کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
در آستانه برگزاری جام جهانی فوتبال در قطر موضوع استفاده از رمزارزها برای تسهیل حضور گردشگران در ایران جدیتر شده است. وحید والی و امیرحسین راد دو چهره کسبوکاری حوزه رمزارزها از چالشها و فرصتهای این موضوع گفتهاند.
خیلیها میگویند کیش میتواند قطب رمزارز ایران شود. وجود برخی معافیتها و تسهیلات تجاری و کسبوکاری از یک سو و امکان مراودات بینالمللی بیشتر در این جزیره از سوی دیگر مؤلفههایی هستند که باعث شده بسیاری به این فکر کنند که کیش را به هاب کسبوکارها و ایدهها و برنامههای رمزارزی در کشور تبدیل کنند. هر روز خبرهایی از کنشگری بیشتر مسئولان این جزیره و برخی سیاستگذاران اقتصادی کشور حول این موضوع به گوش میرسد، اما آنچه محل بحث شده این است که زیرساختهای مورد نظر برای رسیدن به چنین هدفی چیست و چطور میتوان در حوزه رمزارزها برای کیش موقعیت ویژهای ساخت؟
در آخرین مورد انتشار خبری در مورد استفاده از رمزارزها توسط گردشگران خارجی در طول برگزاری جام جهانی قطر موضوع کیش-رمزارزها را یک بار دیگر بر سر زبانها انداخت.
بانک مرکزی باید با صرافیها همراهی کند
در جریان برگزاری جام جهانی ۲۰۲۲ قطر، ایران با اعلام آمادگی بهعنوان پشتیبان، برنامه جذب اقامت تماشاگران در کیش را دارد. رمزارز کیش نیز به همین منظور برای انجام تبادلات تعریف شده است. هرچند در معرفی این روش پرداخت، تبلیغات فراوانی شده و از این طرح بهعنوان یک ابداع و نوآوری نام برده میشود، اما به گفته کارشناسان، این طرح اماواگر و ابهامات فراوانی دارد. وحید والی، مدیرعامل هلدینگ نیکاندیش معتقد است اجرای موفق این طرح منوط به ایجاد همدلی بین بانک مرکزی و فعالان حوزه کریپتوکارنسی است و امیرحسین راد، مدیرعامل نوبیتکس از غیاب صرافیهای داخلی در این طرح میگوید.

رئیس اتحادیه هتلداران کیش، از تعریف رمزارز کیش خبر داده که قرار است ابزاری برای پرداخت هزینههای اقامت در کیش طی روزهای جام جهانی باشد. قرار است با رمزارز کیش، از پرداخت غیرمستقیم استفاده شود. یعنی فرد پذیرنده، یک کیوآرکد دارد و طرف پرداختکننده با اسکن این کد میتواند پرداخت رمزارزی انجام دهد و رمزارز بهصورت آنی به ریال تبدیل میشود و در نهایت کسبوکار معادل ریالی را دریافت میکند؛ بنابراین رمزارز کیش بیش از آنکه خودش یک ارز دیجیتال باشد، یک مبدل برای ارزهای دیجیتال به ریال است.
وحید والی در اینباره توضیح میدهد: «چندین ماه است که از سوی مقامات بانک مرکزی اصطلاح کریپتوریال یا رمزارز ریال را بهکرات شنیدهایم. حال که بحث جام جهانی قطر و کمبود جا برای اسکان تماشاگران و در کنار آن هزینه اقامت ارزانتر در ایران مطرح شده، بهدلیل نزدیکی جزیره کیش به محل برگزاری مسابقات، این موضوع داغتر نیز شده است.»
او ادامه میدهد: «نکته قابل تأمل این است که طی چند ماه اخیر هنوز اقدام خاصی برای معرفی رمزارز ریال و تهیه سپیدنامه آن انجام نشده و اگر هم اقداماتی انجام شده، جزئیات آن منتشر نشده است. باید بگویم از حیث فنی چالش خاصی برای ارائه یک توکن بر بستر بلاکچینی که متعلق به بانک مرکزی باشد، وجود ندارد. قسمت مهم مسئله این است که آیا این توکن توسط خود بانک مرکزی ارائه میشود یا بستر آن را بانک مرکزی تأمین میکند و سایر بانکها و صرافیهای رمزارزی مشغول در ایران آن را ارائه میدهند.»
به گفته والی طبیعتاً اگر زیرساخت فنی لازم برای ارائه یک توکن در بانکها فراهم نباشد، در صرافیهای رمزارز ایرانی فراهم است و با در نظر گرفتن سپیدنامه آن و بایدها و نبایدهای خاص آن میتواند بهعنوان یک توکن در صرافیها فهرست شود؛ توکنی که پشتوانهاش را بانک مرکزی تعیین میکند و میتواند با سایر توکنهای بینالمللی نیز معامله شود.
او عنوان میکند: «به این ترتیب تماشاگرانی که از سایر کشورها برای تماشای مسابقات فوتبال به قطر و ایران میآیند، میتوانند کریپتوکارنسیهای خود را در صرافیهای ایرانی به رمزارز ریال تبدیل کنند و با فراهمشدن زیرساختهای لازم، از آن برای پرداخت هزینههای اقامتشان در ایران استفاده کنند. دقت بفرمایید در بحث یارانه نان در زمان تقریباً کوتاه و مناسبی بسیاری از نانواییها به کارتخوانهای خاص مجهز شدند و مردم با کمترین مشکل میتوانند نان مورد نیاز خود را بدون اینکه درگیر پیچیدگیهای فنی شوند، خریداری کنند.»
او با اشاره به اینکه چند ماه تا زمان برگزاری جام جهانی باقی است، میگوید: «اگر بین بانک مرکزی و فعالان حوزه کریپتوکارنسیها همدلی باشد، میتوانیم این طرح را بهصورت پایلوت در کیش راهاندازی کنیم و بعد از مشاهده خروجی آن و بررسی کموکاستیها، آن را بهمرور در همه کشور اجرایی کنیم. زمان، زمان زیادی نیست، ولی با این حال با توجه به ماهیت فناوری بلاکچین، حتی در صورتی که نتوانیم هتلها و رستورانها را به تجهیزات مناسب تجهیز کنیم، باز هم میتوانیم بدهبستان مالی را با استفاده از بستر صرافیهای ایرانی انجام دهیم.»
والی تأکید میکند: «در صورت ارائه سپیدنامه و حمایت بانک مرکزی و سایر نهادهای ذیصلاح در این حوزه، میتوان با کریپتوکارنسیها و در صورت آمادهشدن کریپتوریال، میزبانی خوب برای علاقهمندان به فوتبال از سراسر دنیا باشیم. در نهایت بخش خصوصی آماده این همکاری است. امیدوارم دولت نیز آماده باشد.»
از ظرفیت صرافیهای ایرانی استفاده شود
موضوع مهم دیگر بحث ارتباط و تعامل با صرافیهای رمزارز داخلی است. امیرحسین راد، مدیرعامل نوبیتکس در همین رابطه میگوید: «من در جریان استفاده از رمزارزها در مسابقات جامجهانی ۲۰۲۲ نیستم و تاکنون در خصوص رمزارز کیش، هیچ صحبتی با نوبیتکس نشده است. این در صورتی است که اگر دستاندرکاران برای اجرای این پروژه جدی باشند، راهی بهجز استفاده از صرافیهای رمزارز داخلی ندارند.»

او توضیح میدهد: «با توجه به رویکرد سلبی که رگولاتوری در زمینه رمزارزها نشان داده، هر کاری که نشانه استفاده از رمزارزها باشد، اتفاق مثبتی است، اما مسئله بسیار مهم این است که ببینیم اقداماتی که در این زمینه برنامهریزی شده، در حوزه اجرا چگونه پیش میرود و برای این پروژه از چه بازوهای اجرایی استفاده میشود. اگر این کار با انحصار و بهصورت تکقطبی پیش برود، قطع به یقین میتوان آن پروژه را شکستخورده فرض کرد که در نهایت نهتنها کمکی به حوزه رمزارزها نخواهد کرد، بلکه میتواند چالشهایی هم ایجاد کند.»