کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری اعلام کرد / شکاف بین تعداد متقاضیان منابع مالی اکوسیستم دانشبنیان با منابع تأمین مالی زیاد شده است
تورم اقتصادی اثرات مختلفی دارد که مهمترین تأثیر آن کاهش سرمایهگذاری و تأمین منابع مالی در بخشهای مختلف است. از جمله بخشهایی که در چند سال گذشته با مشکل تأمین منابع مالی مواجه بوده، اکوسیستم فناوری و دانشبنیان کشور بوده است. تا جایی که دستیار معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان رئیسجمهوری اعلام میکند که شکاف بین نیاز متقاضیان منابع مالی در اکوسیستم دانشبنیان کشور و منابع قابل تأمین و قابل تخصیص بسیار زیاد شده است. آنطور که هاشم آقازاده میگوید دیگر منابع مالی تزریقشده از طرف دولت به این بخش پاسخگوی نیاز اکوسیستم نیست.
از همین رو هم به گفته آقازاده این معاونت تصمیم گرفته برای حل مشکل تأمین مالی اکوسیستم دانشبنیان رویداد جدیدی به نام «فینوتکس» را در کنار دوازدهمین رویداد اینوتکس برگزار کند که بر اساس آن قرار است بازیگران اصلی حوزه تأمین مالی از شرکتهای سرمایهگذاری گرفته تا پارکهای فناوری، شتابدهندهها و صندوقهای سرمایهگذاری گرد هم جمع شوند و مشکل تأمین مالی در این بخش حل شود.
راهی برای از میان برداشتن شکاف
امروز (۲۰ فروردین) معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری با حضور جمعی از فعالان بازار تأمین مالی از شروع برگزاری رویدادی به نام فینوتکس یا اولین رویداد بینالمللی تأمین مالی نوآوری و فناوری، همزمان با برگزاری دوازدهمین رویداد اینوتکس خبر داد.
قرار است در این رویداد آنطور که هاشم آقازاده دستیار معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان رئیسجمهوری میگوید بازیگران بازار تأمین مالی گرد هم جمع شوند تا تأمین منابع مالی برای اکوسیستم دانشبنیان فقط وابسته به منابع مالی دولت که از بودجه تأمین میشود نباشد.
آقازاده در این نشست با اشاره به روشهای تأمین مالی که تاکنون صورت گرفته گفت: «در یک دهه اخیر روال و فرایند تأمین مالی در اکوسیستم عمدتاً بر این مبنا بوده که منابعی که اغلب از طریق بودجه و از سمت دولت میتوانسته به این اکوسیستم تزریق میشده است. این منابع هم از طریق مکانیسمهایی مانند معاونت علمی و فناوری، صندوق نوآوری و شکوفایی و مکانیسمهای دیگر در اختیار فعالان اکوسیستم دانشبنیان کشور قرار میگرفته است.»
او ادامه داد: «واقعیتی که در پنج، شش سال اخیر با آن مواجه بودیم و این شرایط در حال تداوم است، این موضوع است که این منابع به خاطر وابستگیای که به بودجه دارد منابع محدودی است و از طرف دیگر نیاز فعالان این اکوسیستم به منابع مالی و سرمایهای در حال گسترش است و همین شرایط تأمین بودجه را سخت میکند.»
بر اساس گفتههای او در حال حاضر شکاف بین نیاز متقاضیان منابع مالی در اکوسیستم دانشبنیان کشور و منابع قابل تأمین و قابل تخصیص و اتکا بسیار زیاد شده است.
آقازاده با اشاره به راههای حل این بحران گفت: «یکی از راهحلها این است که از ابزارها و نهادهای مالی که در کشور وجود دارد؛ از بازار پول گرفته تا بازار بانکی، بورس، شرکتهای سرمایهگذاری، صندوقهای پژوهش فناوری، شتابدهندهها و همچنین ظرفیتهای مردمی کمک گرفته شود. در اولویتهای جدید معاونت علمی و فناوری به سراغ این بازیگران هم رفتهایم و تعاملات خوبی هم در این زمینه داشتهایم.»
آقازاده اعلام میکند که تنها این تعاملات کافی نیست و باید از طریق راههای دیگری این تعاملات افزایش پیدا کند. از همین رو او میگوید که در انتهای سال گذشته به این نتیجه رسیدهاند رویدادی برگزار کنند که همه بازیگران بازار تأمین مالی و سرمایه گرد هم جمع شوند.
در نهایت قرار بر این شده است که اولین رویداد فینوتکس، در کنار رویداد اینوتکس که با کمک معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری و پارک فناوری پردیس برگزار میشود نیز برپا شود.
ایجاد بازار برای دانشبنیانها
سالهاست از وعده دولت برای فراهمکردن شرایط ورود شرکتهای استارتاپی به بورس میگذرد و بعد از گذشت نزدیک به پنج سال، حالا تنها یک شرکت استارتاپی یعنی تپسی سال گذشته توانست طلسم را بشکند و وارد این بازار شود.
در شرایطی که شرکتهای استارتاپی دیگر، همچنان پشت درهای بازار سرمایه ماندهاند محمدعلی شیرازی، مدیرعامل سازمان فرابورس از ایجاد بازار جدیدی برای دانشبنیانها خبر میدهد.

شیرازی، در این نشست با اشاره به ضرورت دانشبنیانشدن همه زیرساختهای اقتصاد گفت: «ساختار فرابورس برای ایجاد سازوکار تأمین مالی بنگاههای اقتصادی و بسترهای سرمایهگذاری مهیاست. فرابورس با دارا بودن بازارهای متنوع از جنبه بازار اول و دوم، بازار توافق پایه، بازار توافقی، بازار شرکتهای متوسط و… بستر مناسبی برای تأمین مالی شرکتهای دانشبنیان در سطوح مختلف است.»
شیرازی در ادامه از برنامه فرابورس برای ایجاد بازار دانشبنیان خبر داد و اعلام کرد: «هیأت پذیرش این بازار به مقتضای اکوسیستم نوآوری و فناوری از افراد متخصص در این زمینه تشکیل خواهد شد.» او در پاسخ به «کارنگ» در مورد جزئیات این بازار صحبت بیشتری در این زمینه مطرح نکرد و تنها گفت این بازار میتواند موانع شرکتهای استارتاپی به بازار سرمایه را کمتر کند.
مدیرعامل فرابورس از سکوهای تأمین مالی جمعی بهعنوان یکی دیگر از امکانات فرابورس برای تأمین مالی نوآوری و فناوری نام برد و اعلام کرد که در حال حاضر ۱۸ سکوی تأمین مالی دارای مجوز از فرابورس مشغول فعالیت هستند.
صندوق به تنهایی نمیتواند بار تأمین مالی را به دوش بکشد
سیاوش ملکیفر، معاون توسعه صندوق نوآوری و شکوفایی هم در این نشست اعلام کرد که پابهپای رشد شرکتهای دانشبنیان باید نهادهای تأمین مالی هم رشد کنند و این در حالی است که این اتفاق در کشور ایران رخ نداده است.
ملکیفر در این مورد گفت: «از سال ۹۲ (شکلگیری صندوق نوآوری و شکوفایی) تا الان تعداد شرکتهای دانشبنیان از مرز هشت هزار و ۳۰۰ شرکت فراتر رفته، اما منابع این شرکتها همزمان با این میزان رشد، افزایش پیدا نکرده است. تا جایی که منابعی که صندوق نوآوری و شکوفایی بهعنوان یک صندوق دولتی در این بازار باید میگذاشت در گام اول سه هزار میلیارد تومان بود که این میزان تأمین نشد. منابعی که دولت در این صندوق گذاشته، همان ۲.۶ همت باقی مانده است.»
او با اعلام این آمار تأکید کرد که با توجه به تجربیات کشورهای مختلف، صندوق نوآوری به تنهایی نباید و نمیتواند بار تأمین مالی این اکوسیستم را به دوش بکشد.

او با اشاره به مزایایی که کمک گرفتن از سایر بازیگران در بازار تأمین مالی میتواند برای اکوسیستم دانشبنیان کشور به دنبال داشته باشد اعلام کرد: «صندوق نوآوری ۲.۶ همت بیشتر سرمایه نداشته، ولی تا الان ۳۷ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان به شرکتهای دانشبنیان خدمات داده است. چگونه یک صندوق دو هزار و ۶۰۰ میلیارد تومانی میتواند بیش از ۳۷ هزار میلیارد تومان به شرکتهای دانشبنیان خدمات مالی ارائه کند؟ پاسخ آن روشن است: از طریق همکاری با سایر بازیگران.»
او ادامه داد: «تاکنون ۲۱ هزار میلیارد تومان با شرکتهای دانشبنیان قرارداد تسهیلات داشتهایم. از این میزان مبلغ، ۱۳ هزار میلیارد تومان از طریق بانکها فراهم شده است؛ بنابراین اگر بانکها نبودند همین میزان تسهیلات اعطایی به شرکتهای دانشبنیان نیز نصف میشد. همچنین تا قبل از اینکه صندوق نوآوری و شکوفایی وارد عرصه کمک و نقشآفرینی در حوزه سرمایهگذاری جسورانه و خصوصی شود، ۱۱ صندوق وجود داشت که کل ارزش سرمایه آنها هزار و ۳۵۵ میلیارد تومان بود. با کمک و مشارکت صندوق نوآوری در ۱۷ صندوق جسورانه امروز شاهد شکلگیری سه هزار و ۸۶۰ میلیارد تومان صندوق جسورانه و خصوصی در کشور هستیم.»
او تأکید کرد که ظرفیتهای بخش خصوصی و سایر بانکها هم حتماً باید به این حوزه بیاید و نمیتوان به تنهایی در دولت تأمین مالی اکوسیستم دانشبنیان را انجام داد.
سرمایهگذاران، شرکتهای دانشبنیان، فناور، استارتاپها و سایر فعالان اکوسیستم فناوری و نوآوری میتوانند برای ثبتنام و کسب اطلاعات بیشتر در مورد رویداد فینوتکس که همزمان با رویداد اینوتکس از ۱۹ تا ۲۲ اردیبهشتماه برگزار میشود، به وبسایت رسمی رویداد اینوتکس به آدرس Inotex.com بخش فینوتکس مراجعه کنند.