کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
در سال ۲۰۱۶ دون کوآن شخصی بیاسم و رسم و فقط بنیانگذار یک استارتاپ بود. او رؤیای توسعه اینترنت آزاد را در سر میپروراند و درباره شبکههای توزیعشده تحقیق میکرد، اما تمام تحقیقات او به یک جا ختم میشد و آن هم چیزی نبود جز بیتکوین و اتریوم. چیزی نگذشت که کوآن به لانه خرگوش کریپتو سقوط کرد.
اجازه دهید فیلم را تند کنیم و برسیم به امروز: این تازهوارد بیاسم و رسم حالا یکی از تأثیرگذارترین و جنجالیترین شخصیتهای این لانه خرگوش است.
مخالفان و موافقان لونا
داستان کوآن دو سر طولانی دارد. در یک سر این داستان، طرفداران و حامیان ثروتمند رمزارز لونا هستند. چون لونا به معنی ماه است و این افراد هم بهشدت به آن باور دارند، آنها را «ماهزده» یا همان دیوانه میخوانند. این افراد چشمانداز کوآن را به یکی از بزرگترین پروژههای بلاکچین تاریخ تبدیل کردهاند؛ ساخت یک ارز دیجیتال و پایدار که از بند محدودیتهای والاستریت و رگولاتورهای دولت آزاد است و میتوان بهراحتی آن را خرج کرد. پروژه کوآن در حال حاضر میلیاردها دلار ارزش دارد.
در سر دیگر این داستان، منتقدان ایستادهاند. آنها میگویند: کوآن محکوم به شکست است. بعضیها سود ۲۰درصدی پروتکل لندینگ بلاکچین تِرا را به یک شرکت هرمی تشبیه میکنند که بهزودی زیر سنگینی وزن خودش در هم میشکند. بعضیها هم هشدار میدهند که این پروژه ممکن است کل جهان داراییهای دیجیتال را واژگون کند.
خرید ۱۰ میلیارد دلار بیتکوین
وسط این غائله، خود کوآن، «پادشاه جنونزدگان» ایستاده است. امسال، گروهی به رهبری کوآن، در کمال تعجب مردم، بیش از ۱.۵ میلیارد دلار بیتکوین خریدند تا تِرا را بالا بکشند. آنها قصد داشتند ۱۰ میلیارد دلار از این توکن بخرند. این اقدام نهتنها لونا را به یکی از بزرگترین نهنگهای این ارز دیجیتال اصلی تبدیل کرد، بلکه آتش درگیری بین حامیان و مخالفان لونا را هم شعلهور کرد.
مؤمنان به راه لونا این اقدام را حرکتی جسورانه میدانند و معتقدند این اقدام رؤیای کوآن را به واقعیت نزدیکتر کرده است، اما مخالفان معتقدند این ترفندی از سر استیصال است و هدف آن منحرفکردن حواس از پروژهای است که بهزودی پولش تمام میشود.
اما کوآن ظاهراً از دردسر درستکردن لذت میبرد. شخصیت آنلاین او بر اساس توییتهای مبارزهجویانه، سرشار از اعتمادبهنفس و گاه کودکانه بنا شده است. اصلاً دلیل معروفیت اولیهاش این بود که از کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده بابت بررسی دقیق نرمافزارهای توسعهیافته توسط تِرافُرم شکایت کرد؛ نرمافزارهایی که به مردم فرصت میدادند سهام توکنایزشده مصنوعی و ایتیاف خلق کنند، بدون آنکه مالک یک چیز حقیقی باشند.
پس شاید نباید تعجب کنیم که کوآن اتهامِ کلاهبرداری بودن تِرا و حرکتش به سوی فاجعه را رد میکند. یکی از راههای دیگر کوآن برای رویارویی با مشکلات، پول خرجکردن است. او در ماه مارس، با دو نفر که از شبکههای اجتماعی او انتقاد کرده بودند، ۱۱ میلیون شرط بست که ثابت کند انتقاد آنها درست نیست و اشتباه میکنند.
جامعه بزرگ جنونزدگان
جامعه جنونزدگان بسیار گستردهتر از آن چیزی است که فکر میکنیم. علاوه بر ۳۶۰ هزار دنبالکننده توییتر، برخی از تأثیرگذارترین افراد صنعت ارز دیجیتال هم جزء این گروه هستند. گلکسی دیجیتال، پنترا کپیتال و کوینبیس ونچرز از حامیان ترافرملبز هستند. مایکل نووگراتز، یک میلیاردر در دنیای کریپتو و رهبر گلکسی دیجیتال، ارادت عجیبی به لونا دارد. این ماهزده، نماد لونا را روی دست خود تتو کرده است.
استیبلکوین UST
دلیل این همه هیجان و یکی از مهمترین دلایل اینکه تِرا دارد به دومین بلاکچین بزرگ در داراییهای غیرمتمرکز تبدیل میشود، در نگاه اول کمی بیاهمیت به نظر میرسد. دلیل تمام این اتفاقات وعده ترا برای ایجاد ارز دیجیتالی است که یک دلار ارزش داشته باشد. دقیقاً یک دلار، نه بیشتر و نه کمتر. اما در دنیای نوسانی کریپتو، تحقق این امر خیلی هم آسان نیست. مخصوصاً وقتی بخواهید بهکل از تراکنش با سیستم مالی سنتی پرهیز کنید.
استیبلکوینی که ارزشش یک دلار باشد، برای تحقق هدف نهایی تِرا ضروری است. هدف نهایی ترا ایجاد پول نقد دیجیتال P2P است که بتواند بانکها، دولتها و تمام هزینهها و مقرراتشان را دور بزند. در حال حاضر این سفتهبازان هستند که بیشتر از استیبلکوین استفاده میکنند. آنها به جای خرید دلار یا رمزارز، پولهایشان را در استیبلکوینها ذخیره میکنند و اینگونه از نوسانات ویرانگر بازار رمزارزها در امان میمانند.
دلارهای سنتی معمولاً فقط از طریق صرافیهایی مانند کوینبیس و افتیایکس مبادله میشوند و مانند بانکها و کارگزاریها از قوانین احراز هویت نیز پیروی میکنند، اما استیبلکوینها آزاد هستند و میتوانند در پلتفرمهای مختلف دیفای میان کاربران ناشناس مبادله شوند.
تتر و دلار دیجیتال، بزرگترین صادرکنندگان استیبلکوین، تلاش میکنند با نگهداشتن داراییهای ذخیره واقعی و دلاری مانند اسکناسهای T یا اوراق تجاری، ارزش خود را معادل با ارزش دلار نگه دارند. با این حال، این امر همواره مستلزم مشارکت یک بانک یا یک شرکت متمرکز دیگر است.کوآن در این مورد میگوید مأموریت من رهایی بشر از «سانسور» مالی و نظارتی است.
اینجاست که UST وارد داستان میشود. یک استیبلکوین الگوریتمی که هدف آن حذف این خطرات با اجتناب از ذخایر غیرکریپتویی است. این پروژه تلاش میکند از طریق رابطه با یک ارز دیجیتال در حال نوسان، در اینجا لونا، پیوند دلاری خود را حفظ کند. به بیان سادهتر، به ازای هر UST ایجادشده، مقدار مشابهی در توکنهای Luna از طریق کدهای الگوریتمی تعبیهشده از بین میرود. بنابراین UST معادل یک دلار باقی میماند. بازده بالا در سپردههای UST بهمنظور جذب سرمایه است که میتوان برای ایجاد درآمد به سپردهگذاران وام ارائه داد.
با این حال، گذشته استیبلکوینهای الگوریتمی مملو از شکست است. برای مثال، نوترینو، آرون و بیسیس پس از افت قیمت در توکنهای تثبیتشده، ارزش همسان خود با دلار را از دست دادند. این باعث شد که برخی فکر کنند این دسته از پروتکلها جدیتر از این حرفهاست و باید کاربران را متقاعد کرد قیمتها روبهرشد خواهند بود، زیرا فقط در این صورت میتوان امیدوار بود که همهچیز دارد خوب پیش میرود.
برای جلوگیری از شکست و تکرار تجربه استیبلکوینهای مذکور، کوآن به شعار پرآوازه دنیای کریپتویی گوش میسپارد و دنبالهرو آن شده است. بله، همانطور که حدس میزنید، این شعار کریپتویی چیزی نیست جز این: «بیتکوین حلال مشکلات است».
بهدنبال این شعار است که بنیان The Luna Foundation Guard یا به اختصار LFG تصمیم میگیرد بیتکوین بخرد. LFG با هدف ساخت نوعی پشتیبان برای کمک به حمایت از UST به خرید بیتکوین ادامه میدهد. جالب است بدانید این اختصار برای جمله دیگری هم صدق میکند. LFG به معنی بزن که بریم! هم هست؛ بزن که بریم بیتکوین بخریم.
LFG، با هدف ایجاد پشتیبان قصد دارد بهجز بیتکوین، صد میلیون دلار توکن آوالانچ نیز به دست آورد. در واقع هرچه بیشتر UST صادر میشود، پول بیشتری برای خرید این توکنها صرف میشود. این کار ترا را به هدفش که ارائه یک استیبلکوین کاملاً غیرمتمرکز است، نزدیکتر میکند.
UST؛ یک بازی پونزی؟
کوین ژو، بنیانگذار صندوق سرمایهگذاری رمزارز Galois Capital، در زمره شکاکان و مخالفان کوآن و جامعه ترا قرار دارد و باید گفت که از سرسختترین آنهاست. او شرکت خود را روم باستان و ترا را شهر کارتاژ قدیم میداند. جالب است بدانید که سربازان رومی در نهایت کارتاژ را غارت و بسیاری از شهروندان آن را در جنگهای پونیک سلاخی کردند.
ژو معتقد است که عدم امکان تطابق عرضه و تقاضا بین Luna و UST میتواند به شکست مکانیسم نگهداشتن استیبلکوین در یک دلار منجر شود. او میگوید همین که کوآن برای ذخیره دارایی به خرید بیتکوین روی آورده، یعنی از درون نگران و ناآرام است.
صندوق سرمایهگذاری گالویس کپیتال دلیل بالا بودن بازده سالیانه ترا (حدود ۱۹.۵ درصد) را عدم ورود سیل عظیم UST به بازار میداند. بازده بالای پروتکل لندینگ ترا، در نهایت باعث تهکشیدن ذخایر پشتیبان میشود. به عقیده گالویس این پروتکل همچون یک ساعت شنی است و هر لحظه ذخایرش کم و کمتر میشود. در واقع بر اساس گفته Mirror Tracker، در ۳۰ روز گذشته، این پروتکل بیش از صد میلیون دلار از ذخایر خود را سوزانده و تقریباً ۲۸۰ میلیون دلار برای آن باقی مانده است.
برخی هم این پروژه را با یک طرح پونزی مقایسه کردهاند، زیرا برای ادامه رشد به تقاضا برای توکنها نیاز دارد. البته اتهامات مربوط به طرحهای پونزی در کریپتوها بسیار رایج است؛ جایی که معمولاً هیچ جریان نقدی یا دارایی در دنیای واقعی برای پشتیبانگیری از اعداد روی صفحه وجود ندارد. بیتکوین هم تقریباً از زمان تولدش به پونزیبودن متهم شده است. اما پس از گذشت ۱۳ سال و حدود ۸۰۰ میلیارد دلار ارزش بازار، بیتکوین همچنان قوی است.
کوآن میگوید تقاضا برای UST نیز همچنان در حال رشد خواهد بود. او میگوید نرخهای بهره بالای UST خطری برای پروژه نیست، زیرا با بلوغ پروژهها این نرخها کاهش مییابند. او این بازده را با دهه ۱۹۹۰ مقایسه میکند؛ زمانی که نرخهای بانکداری تجاری در بسیاری از کشورهای آسیایی بالا بود و در نهایت با بلوغ اقتصادها سقوط کردند.
کوآن میگوید: «اعتقاد راسخی به اکوسیستم غیرمتمرکز و پول غیرمتمرکز دارم. مطمئنم ترا بزرگترین استیبلکوین در دو سال آینده خواهد بود.» کوآن برتری روم باستان و پیشروی آنها به سمت کارتاژ خود را نادیده نمیگیرد، اما سخت در حال تلاش برای پروژه تراست.