کارنگ رسانه اقتصاد نوآوری است. در کارنگ ما تلاش داریم کسبوکارهای نوآور ایرانی، استارتاپها، شرکتهای دانشبنیان و دیگر کسبوکارها کوچک و بزرگی که در بخشهای مختلف اقتصاد نوآوری در حال ارائه محصول و خدمت هستند را مورد بررسی قرار دهیم و از آینده صنعت، تولید، خدمات و دیگر بخشهای اقتصاد بگوییم. کارنگ رسانهای متعلق به بخش خصوصی ایران است.
شبکههای اجتماعی در زندگی روزمره یک همراه همیشگی هستند و به ما امکانی برای درک تجربههای جدید و نظرات مختلف، کشف استعدادهای جدید و حتی کسب درآمد میدهند و البته با خود تبعاتی را نیز به دنبال دارند. به همین دلیل ۳۰ ژوئن روز شبکههای اجتماعی نامگذاری شده و از سال ۲۰۱۰ برای شناخت تأثیر رسانههای اجتماعی بر ارتباطات در سراسر جهان جشن گرفته میشود.
اولین شبکه اجتماعی که در ایران استفاده گسترده داشت، فیسبوک بود که پس از مدتی فیلتر شد؛ سرنوشتی که سایر شبکههای اجتماعی و پیامرسانها مانند توئیتر، تلگرام، اینستاگرام، واتساپ و غیره نیز به آن دچار شدند. در سالهای گذشته پلتفرمهای زیادی در داخل کشور در این زمینه شروع به فعالیت کردهاند، اما همیشه سایه فیلترینگ بر سر آنها سنگینی کرده و برخی از کاربران به این دلیل که حق انتخاب از آنها گرفته شده ترجیح میدهند به جای استفاده از پلتفرمهای داخلی با استفاده از فیلترشکنها به فعالیت خود در پلتفرمهای فیلترشده ادامه دهند.
با این حال بخشی از جامعه در حال استفاده از پلتفرمهای داخلی است و از خدمات این نرمافزارها برای رفع نیازهای روزانهاش استفاده میکند. در ادامه این گزارش، کارنگ به سراغ پلتفرم «کافهبازار» رفته تا دیدگاه کاربران درباره پلتفرمهای داخلی روبیکا، ایتا، سروشپلاس، بله و آیگپ را که آنجا برای دانلود در اختیار کاربران قرار گرفته، بررسی کند.
روبیکا
روبیکا براساس آمار ارائهشده کافهبازار، با ۴۰ میلیون نصب، پرنصبترین شبکه اجتماعی داخلی است. روبیکا خدماتی ازجمله تماس صوتی و تصویری، ارسال فایل، پخش زنده و برقراری کنفرانس صوتی به کاربرانش میدهد. هرچند این پلتفرم تلاش دارد همزمان نقش اینستاگرام، تلگرام و حتی نتفلیکس را ایفا کند که شاید همین پرکاری باعث شده کیفیت آن نتواند رضایت کاربران را فراهم کند. از میان ۴۰ میلیون کاربری که این اپلیکیشن را نصب کردهاند، ۲۶۸ هزار نفر (۰.۶ درصد از کاربران) بازخورد دادهاند که میانگین امتیاز آنها به روبیکا ۳.۸ از ۵ بوده است.
اکثر نظرات از فروردین ۱۴۰۳ تا امروز (۱۰ تیر) انتقادی و منفی است که بیشتر متوجه مشکل آپلود ویدئو، مصرف زیاد حجم اینترنت و باگهای مختلف و کوچکی است که حین کار با این نرمافزار ایجاد میشود. مهمترین نکتهای که در نظرات کاربران دیده میشود، تعلیق حسابهای کاربری است که به نظر میرسد بسیار اتفاق میافتد.
ایتا
ایتا با ۳۰ میلیون نصب، پلتفرمی است که فعالیت خود را در حوزه پیامرسانی ادامه داده و کمتر به دنبال این بوده که با نام یک شبکه اجتماعی نیز شناخته شود. این پلتفرم که گویا از روی نسخه قدیمی تلگرام توسعه داده شده، امکاناتی مشابه تلگرام دارد. در کافهبازار ۱۵۱ هزار نفر (۰.۵ درصد از کاربران) به این نرمافزار امتیاز دادهاند که میانگین امتیازها ۳.۴ از ۵ است.
بر اساس نظرات مردم، مشکل اصلی این اپلیکیشن اتصال به سرور است که مدت زیادی طول میکشد و این موضوع ارتباط کاربران با هم را مختل کرده است. وظیفه اصلی یک پیامرسان ارسال و دریافت پیامهای غالباً متنی است که با توجه به کامنتها، ایتا در این خدمت نیز با مشکل جدی روبهروست. در مواقعی که گویا پرتکرار است، کاربر پیام ارسالشده را دریافت نمیکند یا ساعت نرمافزار دچار مشکل میشود. علاوهبر اینها افراد زیادی از تبلیغات فراوان و جهتدار این نرمافزار گلایه کردهاند.
سروشپلاس
سومین شبکه اجتماعی ایران با ۱۰ میلیون نصب در کافهبازار سروشپلاس است که ۱۴۰ هزار نفر (۱.۴ درصد کاربران) با میانگین ۴.۳ به آن امتیاز دادهاند. برخلاف دو اپلیکیشن قبلی، نظرات مثبت این شبکه اجتماعی بیشتر از نظرات منفی آن است و بسیاری از مردم از رشدی که این نرمافزار در طول سالها داشته، گفتهاند. سروشپلاس امکاناتی مانند تماس صوتی و تصویری، امکان تشکیل گروه با حداکثر ۱۰ هزار عضو و تماشای فیلم و سریال با اینترنت بهصورت رایگان را به کاربرانش ارائه میدهد.
از میان نظرات منفی بیشترین آنها مربوط به قفل شدن اپلیکیشن و هنگ کردن آن است. مشکل دیگری که مطرح شده بود حجم زیادی است که سروشپلاس بهصورت پنهان در تلفن همراه به خود اختصاص میدهد. با این حال با مقایسه نظرات این اپلیکیشن با دیگر شبکههای اجتماعی به نظر میرسد تجربه کاربری بهتری برای کاربران خود رقم زده است.
بله
بله، دیگر پیامرسان ایرانی است که با ۱۰ میلیون نصب، خدمات بانکی متنوعی ارائه میدهد. از میان ۱۳۲ هزار کاربر (۱.۳ درصد آنها) امتیاز با میانگین ۴.۵ دادهاند و نظرات مثبت زیادی دیده میشد و اغلب به سرعت بالا و کیفیت نسبتاً خوب تماس تصویری آن اشاره کردهاند. البته تعدادی نیز از هنگ کردن آن شکایت کرده بودند.
این برنامه از چت متنی، چت صوتی و تصویری، ارسال فایل، ایجاد گروه و کانال و دیگر خدمات پشتیبانی میکند و علاوهبرآن امکان پرداخت قبض، خرید شارژ سیمکارت و حتی خریدوفروش کالاهای مختلف را به کاربران میدهد.
آیگپ
آخرین پلتفرم این فهرست آیگپ با ۹ میلیون نصب است. در این پلتفرم کاربران علاوه بر ارسال پیام صوتی و تصویری و ساخت گروه و کانال، امکان ایجاد چت خصوصی، استوری و برقراری ارتباط با افراد نزدیک بدون نیاز به داشتن شماره را دارند.
بخش دیگر برنامه آیگپ بخشی به نام «آیلند» است که امکاناتی مثل سرویس پرداخت قبوض، خدمات مالی، تاکسی آنلاین و خدمات مشابه ارائه میدهد.
در کافهبازار ۲۵۳ هزار نفر (۲.۸ درصد) با میانگین ۴ به این نرمافزار امتیاز دادهاند. نظرات اخیر مردم بیشتر درباره آپدیت جدید این نرمافزار بود که گویا آن را بهکل دچار اختلال و مشکلی کرده که حتی بعد از پاک کردن و نصب مجدد حل نشده است.
آماری از کاربران فعال در پلتفرمهای داخلی
علاوهبر آمار کافهبازار، خوب است بدانیم که در آبان ۱۴۰۲ آمار جدید کاربران فعال پیامرسانهای داخلی به شرح زیر بوده است.
روبیکا: ۵۰ میلیون شماره رجیسترشده دارد که روزانه ۱۹ میلیون حساب کاربری حداقل یکبار به آن سر میزنند.
ایتا: ۴۴ میلیون شماره رجیسترشده دارد که روزانه ۱۵.۵ میلیون حساب کاربری حداقل یکبار به آن سر میزنند.
بله: ۲۳ میلیون شماره رجیسترشده دارد که روزانه ۵.۷ میلیون حساب کاربری حداقل یکبار به آن سر میزنند.
سروشپلاس: ۳۴ میلیون شماره رجیسترشده دارد که روزانه ۵.۵ میلیون حساب کاربری حداقل یکبار به آن سر میزنند.
البته درباره آمار ارائهشده پلتفرمهای داخلی برخی حواشی نیز وجود دارد. برای مثال در سالهای گذشته خبرهایی در خصوص ساخت حساب های کاربری مشابه اینستاگرام افراد در اپلیکیشن ایرانی روبیکا منتشر شد و افراد زیادی از جمله سلبریتیها و… عنوان کردند که در صفحههای جعلی که به نام آنها در روبیکا ساخته شده، محتوای حساب اینستاگرام افراد عیناً منتشر شده است. این اتفاق موجی از انتقادها را به همراه داشت؛ روبیکا در واکنش به این موضوع اعلام کرد در ساخت این صفحات نقشی نداشته اما تعطیلی آنها را منوط به رضایت سازنده صفحات کرد.