گفت‌وگو با فائزه سادات حسینی، بنیان‌گذار مدبی، پلتفرم حوزه سلامت زنان / موانع برابری درمان و سلامت

دسترسی به خدمات بهداشت و درمان یکی از پارامترهایی است که در کیفیت زندگی مخصوصاً زندگی خانم‌ها که هسته اصلی خانواده هستند، تأثیر می‌گذارد.

مطالعات در این زمینه و برخورد با مسائل اجتماعی مرتبط با بهداشت زنان نشان می‌دهد تابوهای اجتماعی متعددی وجود دارد که در نهایت منجر می‌شود زنان از بازگو کردن مسائل بهداشتی در این حوزه خودداری کنند و از این طریق دچار آسیب شوند.

 فائزه‌سادات حسینی، فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی منطقه‌ای از دانشگاه تهران است که از سال‌ها به مسائل زنان توجه زیادی داشته و این مسائل از اصلی‌ترین دغدغه‌های او بوده‌اند. او دغدغه خود را با دوستانش که در حوزه علوم پزشکی به‌ویژه تخصص زنان مشغول به فعالیت بودند در میان می‌گذارد تا راه‌حلی برای این مشکلات پیدا کنند و در همین راستا متوجه می‌شود که در حوزه بهداشت زنان شکاف واضحی وجود دارد و در بخش پیشگیری و تشخیص صنعت سلامت کارهای زیادی باید انجام شود. پلتفرم «مدبی» از دل این دغدغه‌ها بیرون می‌آید.

 در ادامه گفت‌وگوی «کارنگ» را با «فائزه‌سادات حسینی»، بنیانگذار پلتفرم «مدبی» در حوزه سلامت زنان می‌خوانیم.

 پلتفرم مدبی را از چه زمان راه‌اندازی کردید؟

 مدبی فعالیت خود را از سال ۱۴۰۱ آغاز کرده است. بخش بالینی این حوزه تخصص من نبود و به همین خاطر از دوستانم که در این حوزه تخصص داشتند کمک گرفتم. من به‌عنوان مدیر اجرایی و کسب‌وکاری سعی کردم مدبی را جلو ببرم. ابتدا بیشتر هدف‌مان این بود که یک پلتفرم مشاوره از راه دور حوزه سلامتی زنان باشیم. تلاش‌هایی هم کردیم اما نتوانستیم به تناسب محصول- بازار برسیم و به‌ نوعی کار را در آن بخش متوقف کردیم.

بعد از آن سعی کردیم روی ارزش پیشنهادی «در دسترس بودن خدمات بهداشت باروری» تمرکز کنیم. همان‌طور که شاهدیم همچنان مسئله پریودی برای جامعه یک تابو است و بسیار کم به این موضوع پرداخته می‌شود؛ به همین دلیل تصمیم گرفتیم خودمراقبتی را اولویت اول قرار دهیم.

اولویت بعدی ما زنان در دوره پساقاعدگی (یائسگی) بودند. هدف ما این بود که بتوانیم با توجه به اینکه تعداد زیادی از زنان در این مرحله از زندگی هستند و فراموش شده‌اند، آنها را پوشش بدهیم. ما علاوه بر اینکه نسبت به ارتقای آگاهی‌های بهداشتی در تلاشیم، در حال‌ توسعه «روش‌های تشخیص زودهنگام» در حوزه باروری هم هستیم؛ موضوعی که ترند اول دنیا در حوزه سلامت زنان یا همان femtech است. ما در تلاش هستیم تجربه‌های ناخوشایند زنان در مسائل بهداشتی را کاهش دهیم.

 مدبی دقیقاً چه خدمات و محصولاتی را به زنان ارائه می‌دهد؟

 مدبی یک «پلتفرم خودمراقبتی باروری» زنان است. زندگی ۳۶۰ درجه یک زن در سه فاز پریودی، باروری و پساقاعدگی (یائسگی) تعریف می‌شود و خدمات مدبی هر سه بخش را شامل می‌شود. تشخیص زودهنگام باروری با توجه ‌به هزینه‌های بالای درمانی هدف اصلی ماست. برای رسیدن به این هدف کیت‌های تشخیص زودهنگام هورمونی (رپیدتست) را داریم که تنها عرضه‌کننده آن هستیم.

همچنین در این پلتفرم «پریود باکس‌هایی» طراحی شده که زنان می‌توانند ماهانه آن را تهیه کنند. باکس‌هایی نیز برای دوره یائسگی زنان طراحی شده تا به زنان در طی کردن راحت‌تر دوران یائسگی کمک کند. باکسی نیز برای نوجوانانی طراحی کرده‌ایم که برای اولین‌بار با این موضوع مواجه می‌شوند و داخل آن یک کتاب برای افزایش آگاهی درباره این موضوع تعبیه شده است.

باکس دیگری نیز برای بهداشت دختران در این زمینه در مدرسه طراحی شده است. دختران مدرسه‌ای با کمک این باکس می‌توانند بهتر نیازهای خود را در حوزه سلامت زنان رفع کنند و این دوره را راحت‌تر بگذرانند. در واقع باکس‌های ما شامل محصولاتی برای افزایش آگاهی در خصوص پریودی، یائسگی و نیازمندی‌های بهداشتی این دوره است. در کنار محصولات، ارائه مشاوره‌های تخصصی توسط شبکه‌ای از کارشناسان مامایی و تغذیه را نیز در پلتفرم داریم که توانسته در خط اول درمان از بسیاری از مشکلات باروری جلوگیری کند.

 برنامه‌های آموزشی شما به ‌غیر از کتاب و مشاوره چیست؟

 ما در روند توسعه خود تصمیم گرفته‌ایم ایونت‌هایی را با محوریت زنان برگزار کنیم و با زنان ارتباط برقرار کنیم. همچنین روی آموزش در فضای مجازی متمرکز شده‌ایم تا بتوانیم در این حوزه نیز توسعه پیدا کنیم. در آموزش مجازی تصمیم داریم روی چگونگی استفاده از محصولات و اینکه هرکدام در چه زمانی کمک‌کننده هستند، تمرکز کنیم.

 چه کسب‌وکارهایی مشابه شما وجود دارند، تمرکزشان بیشتر روی چه خدماتی از حوزه سلامت زنان است؟

 در ایران روی تقویم‌های پریودی بیشتر تمرکز شده است. این پلتفرم‌ها بیشتر روی زمان‌بندی این موضوع متمرکز هستند. این دسته از پلتفرم‌ها بیشتر جنبه علامت‌گذاری زمان را دارند و محصول و کالایی را عرضه نمی‌کنند. اما برای مثال یکی از خدمات ما تشخیص زودهنگام توسط رپیدتست‌های هورمونی است. فروشگاه‌های اینترنتی دیگری نیز وجود دارند که در حوزه لوازم آرایشی و بهداشتی فعالیت دارند و دغدغه تشخیص را ندارند. مدبی به‌عنوان یک پلتفرم جامع خودمراقبتی علاوه بر مشاوره، نیازهای کاربران را به‌صورت ردیابی بیولوژیکی و از طریق هورمون‌ها انجام می‌دهد.

 «کیت‌های تشخیص سریع» که اشاره کردید، چگونه به حل مشکلات افراد در دوران باروری کمک می‌کند؟

 ما سعی کردیم به نیازمندی‌های اصلی زنان در حوزه سلامت و بهداشت در جامعه توجه کنیم و یک پک کامل را طراحی کنیم. برای مثال با این کیت‌های تشخیص سریع که به‌عنوان «ردیاب‌های هورمونی» شناخته می‌شوند، زنان می‌توانند در خانه ارزیابی هورمونی داشته باشند و از وضعیت سلامت باروری خود اطلاع یابند. این کیت‌ها کمک می‌کنند که فرد کنترل بهتری روی سبک زندگی خود داشته باشد و خودمراقبتی را اولویت اول زندگی‌اش قرار دهد. همچنین این کیت‌ها می‌توانند احتمال نازایی در آینده را تشخیص داده و اقدامات پیشگیرانه مانند فریز تخمک برای حفظ باروری‌شان را به زنان پیشنهاد دهند.

 بازاری که شما به آن وارد شدید چه اندازه‌ای دارد و چه چشم‌اندازی را برای آن متصور هستید؟

 چون نیمی از جمعیت کشور ما را زنان تشکیل می‌دهند، اگر حدود ۴۰ درصد از این جمعیت کاربر اینترنت باشند و اگر ما تنها ۱۰ درصد از این کاربران را جامعه هدف خود قرار دهیم، همچنان می‌توان گفت بازار بزرگی پیش روی ما قرار دارد و به‌صورت بالقوه چند میلیون کاربر می‌توانند از خدمات ما استفاده کنند.

 تاکنون در حوزه جذب سرمایه تا چه اندازه موفق بوده‌اید؟

 ما ابتدا جهت اعتبارسنجی ایده و دریافت بازخوردها سعی کردیم در چند رویداد شرکت کنیم. بازخوردهای مثبتی را در رویداد ملی ایده بازار مادر، نوزاد و کودک گرفتیم. همچنین در رویداد ایده‌بازار (از ایده تا بازار) توانستیم از هلدینگ لیدکو جذب سرمایه داشته باشیم. ما هم‌اکنون تحت شتاب‌دهی شتاب‌دهنده لیداکس هستیم و برای توسعه محصول و خدمات خود تلاش می‌کنیم.

 در مسیر کاری خود چه چالش‌هایی داشته‌اید و حمایت‌ها از شما به چه شکل بوده است؟

 هدف ما ابتدا این بود که از طریق مراکز بهداشت به این حوزه ورود کنیم زیرا معمولاً وقتی زنان دچار مشکل می‌شوند به مراکز بهداشت مراجعه می‌کنند. با اینکه تابوی مسائل زنان در بین نسل جدید کم‌رنگ‌تر شده، اما همچنان وجود دارد و باعث می‌شود زنان نتوانند راحت در این مورد صحبت کنند.

یکی از اهداف ما این است که با برقراری ارتباط با مدیران مدارس بتوانیم آگاهی دانش‌آموزان را افزایش دهیم و راهی باشیم برای ایجاد ارتباط صمیمانه‌تر میان معلمان و دانش‌آموزان. در این موضوع با چالش‌هایی جدی مواجهیم. البته کسانی که از فضای مجازی استفاده می‌کنند معمولاً مسائل مرتبط با بهداشت زنان و اهمیت آن برایشان مشخص شده و ما نیز روی این قشر که از فضای مجازی استفاده می‌کنند تمرکز کرده‌ایم.

پلتفرم ما محدود به جغرافیا نیست و به‌صورت مستقیم و فیزیکی با افراد در ارتباط نیستیم و به‌صورت یک پلتفرم دیجیتال قابلیت اسکیل شدن داریم. متأسفانه سرمایه‌گذاری در حوزه سلامت زنان بسیار پایین است و نیاز داریم که به موضوع فم‌تک و فناوری‌های زنان توجه جدی شود. یکی دیگر از دغدغه‌های ما موضوع نیروی انسانی است که با چالش‌هایی در جذب نیروی حرفه‌ای مواجه هستیم. نکته دیگر سخت بودن تبلیغات محصولات بهداشت زنان است که باید به دنبال روش‌های خلاقانه بود.

 آیا نهادهای دولتی در این حوزه برنامه‌ای داشته‌اند؟

 برنامه‌ریزی بیشتر در حوزه درمان بوده تا پیشگیری و تشخیص. متأسفانه راهبرد «پیشگیری بهتر از درمان است» فقط در حد شعار عنوان می‌شود و گام‌های عملی در حوزه کسب‌وکاری برای آن برداشته نشده است. در برنامه‌های توسعه‌ای که هر پنج سال ارائه می‌شود، برنامه‌ریزی‌های کوچکی در این حوزه صورت گرفته است.

اما آنچه اهمیت دارد این است که این برنامه‌ریزی‌ها به مرحله اجرا می‌رسند یا نه؟ برای مثال باید این را در نظر گرفت که طرح‌های ارائه‌شده اصلاً در حاشیه شهرها و شهرستان‌ها قابل اجرا هستند یا نه؟ خیلی طرح‌ها بوده‌اند که در نهادهای دولتی برنامه‌ریزی شده‌اند، اما نهایتاً در مرحله اجرا به مشکل برخورده‌اند. گفتنی است که این پیشنهادها و طرح‌ها اگر به مرحله اجرا برسند، منجر به توسعه کسب‌وکار ما نیز می‌شوند و ما می‌توانیم در شرایط بهتری که آگاهی افراد در این زمینه افزایش یافته، به ارائه خدمات و محصولات آموزشی در حوزه سلامت زنان بپردازیم.

 فکر می‌کنید ارائه چنین خدماتی به‌صورت آنلاین چه مزیتی نسبت به راه‌های سنتی‌تر آن دارد؟

 ارزش پیشنهادی ما در دسترس بودن خدمات و راحتی زنان است. این موضوع با توجه‌ به تابوهایی که در گفت‌وگو و بیان نیاز زنان در این حوزه وجود دارد می‌تواند نقش بسیار مثبتی داشته باشد. افراد می‌توانند با مراجعه به مدبی نیازهای خود در حوزه محصولات و آموزش سلامت زنان را دریافت کنند و بدون اینکه از خانه خارج شوند مشکلات خود را با مشاوران ما در میان بگذارند.