رخشنده اعتصامی معروف به پروین اعتصامی، شاعر زاده تبریز است که در اسفند ۱۲۸۵ به دنیا آمد. پدرش یوسف اعتصامی آشتیانی از شخصیت‌های نامی و نویسنده و مترجم مشهور اواخر دوره قاجار بود. اشعار پروین سرشار از اندرزهای اجتماعی و درباره آزادی، کار و تلاش، انتقاد از فقر و محرومیت و بی‌عدالتی است. در یکی از قصیده‌های وی چنین آمده است.
در خانه شحنه خفته و دزدان به کوی و بام
ره دیو لاخ و قافله بی‌مقصد و مرام
گر عاقلی چرا بردت توسن هوی
ور مردمی چگونه شدستی به دیو رام
در خانه گر که هیچ نداری شگفت نیست
کالات میبرند و تو خوابیده‌ای مدام
دزد آنچه برده باز نیاورده هیچ‌گاه
هرگز به اهرمن مده ایمان خویش وام
میکاهدت سپهر چنین بی‌خبر مخسب
میسوزدت زمانه بدین‌سان مباش خام
از کار جان چرا زنی ای تیره‌روز تن
در راه نان چرا نهی ای بی‌تمیز نام
از بهر صید خاطر ناآزمودگان
صیاد روزگار به هر سو نهاده دام
بس سقف شد خراب و نگشت آسمان خراب
بس عمر شد تمام و نشد روز و شب تمام
منشین گرسنه کاین هوس خام پختن است
جوشیده سال‌ها و نپختست این طعام
ای زورمند روز ضعیفان سیه مکن
خونابه می‌چکد همی از دست انتقام
وقت سخن مترس و بگو آنچه گفتنی است
شمشیر روز معرکه زشت است در نیام
عمریست رهنوردی و چون کودکان هنوز
آگه نه‌ای که چاه کدام است و ره کدام
پروین، شراب معرفت از جام علم نوش
ترسم که دیر گردد و خالی کنند جام
