قرار بود استیبلکوینها نماد ثبات در میان ارزهای دیجیتال باشند، اما این روزها دیگر کسی به آنها اعتماد چندانی ندارد. آنها روزی بهشت امن بازار رمزارز بودند، ولی امروز سرمایه‌گذاران زیادی از این بهشت فراری شده‌اند و سرمایه خود را از آن بیرون می‌کشند.
استیبل‌کوین یک رمزارز است، اما ارزش آن به یک ابزار مالی در خارج از بازار رمزارز وابسته است؛ مثلاً یک ارز (مثل دلار) یا یک کالا (مثل طلا). این دارایی‌ها باید حکم وثیقه را برای استیبلکوینها داشته باشند و موجب ثبات قیمت آنها شوند. البته ارزش بعضی از استیبلکوینها به الگوریتم (مجموعه‌ای از قواعد رایانه‌ای) وابسته است که در ادامه درباره وضعیت آنها هم خواهیم گفت.
نمی‌توان به استیبل‌کوین دلگرم بود
هدف از ابداع استیبلکوینها این بوده که جایگزینی باشند برای نوسان بازار رمزارزهای محبوبی مثل بیت‌کوین و اتر. بر اساس همین منطق بود که استیبلکوینها در میان معامله‌گران و سرمایه‌گذاران محبوبیت داشتند؛ زیرا در مقایسه با ارزهای دیجیتال دیگری که ارزش آنها بی‌ثبات بود، وسیله مبادله بهتر و امن‌تری تلقی می‌شدند.
این رمزارزها به‌دلیل ثبات بیشترشان، واسطه‌ای برای انتقال سرمایه میان توکن‌های دیجیتالی یا تبدیل‌شدن سرمایه به پول نقد هستند. همچنین معامله‌گران از استیبلکوینها برای آربیتراژ بین صرافی‌های مختلف یا نقاط مختلف جهان استفاده می‌کنند. یعنی روی استیبل‌کوین‌هایی که در بعضی صرافی‌ها یا کشورها قیمتی کمتر از حد تعیین‌شده دارند، سرمایه‌گذاری می‌کنند و با فروش آنها در جایی دیگر کسب سود می‌کنند.
اما این روزها اخبار بازار رمزارز نشان می‌دهد که دیگر نمی‌توان به امنیت استیبلکوینها دلگرم بود. داده‌های سایت کوین‌گکو (CoinGecko) نشان می‌دهد که ارزش بازار استیبلکوینها در روز پنجشنبه 26 خرداد 1401 به 156.8 میلیارد دلار کاهش پیدا کرده است، در حالی که ارزش این بازار در ابتدای ماه می امسال 181 میلیارد دلار بود.
این بی‌ثباتی حتی رمزارز تتر را هم بی‌نصیب نگذاشته است. کسانی که با بازار کریپتو آشنا باشند، می‌دانند که تتر بزرگ‌ترین استیبل‌کوین جهان از نظر ارزش بازار است که به دلار آمریکا وابسته است. از ماه می 2022، تتر پس از بیت‌کوین و اتر، بزرگ‌ترین ارز دیجیتال بازار رمزارز است. اما این استیبل‌کوین هم در روز چهارشنبه 25 خرداد 1401 برای مدتی کوتاه به 0.993 دلار رسید. گرچه پس از مدت کوتاهی، به‌سرعت به قیمت یک دلار بازگشت.
نگرانی‌ها درباره تتر
شرکت مدیریت دارایی دیجیتال IDEG درباره بی‌ثباتی بازار استیبلکوینها نوشته است که سرمایه بازار استیبلکوینها دست به دست نوسانات بازار رمزارز داده است. از نظر این شرکت، اینکه استیبل‌کوین تتر بار دیگر در معرض نقدینگی و بیرون رفتن سرمایه باشد، نگران‌کننده است.
بازار رمزارزها در توفان نوسانات به سر می‌برد. شبکه سلسیوس (Celcius) که یکی از بزرگ‌ترین وام‌دهندگان ارزهای دیجیتال در جهان است، به‌دلیل بحرانی‌شدن وضعیتش حساب‌های کاربران را مسدود و برداشت‌ها و معاملات را متوقف کرده است. کاربران این شبکه به دارایی‌های خود دسترسی ندارند.
به همین دلیل این نگرانی در میان سرمایه‌گذاران به وجود آمده که تتر هم ارزش خودش را از دست بدهد. علت این نگرانی‌ها آن است که شرکت تتر از سرمایه‌گذاران پروژه سلسیوس بوده و پلتفرم سلسیوس هم در سال 2021 یک میلیارد دلار تتر در ازای بیت‌کوین دریافت کرده است.
«ژوزف ادواردز» (Joseph Edwards)، مدیر شرکت رمزنگاری سولرایز (Solrise Group) درباره تتر گفته که به نظر می‌رسد این رمزارز به‌دلیل بحران سلسیوس مقروض است، اما ارزش بازار تتر همچنان بالای 70 میلیارد دلار است و این بحران‌ها مثل قطره‌ای در برابر اقیانوس به نظر می‌رسد.
البته بنیاد تتر هم درباره این نگرانی‌ها سکوت نکرده و بیانه‌ای را منتشر کرده است. در این بیانیه آمده است که برای وام‌های تتر در پلتفرم سلسیوس، همیشه وثیقه‌ای بیش از میزان مورد نیاز ارائه می‌شده تا ریسک برای وام‌دهنده و وام‌گیرنده کاهش پیدا کند؛ بنابراین بحران سلسیوس تأثیری بر ذخایر تتر ندارد. در این بیانه تأکید شده که این بحران در نتیجه نوسانات بازار است، اما درباره تتر این شایعات است که به بدگمانی سرمایه‌گذاران دامن زده است.
استیبل‌کوین‌های الگوریتمی هم آسیب دیده‌اند
همان‌طور که گفتیم، استیبل‌کوین‌های الگوریتمی با استیبل‌کوین‌های دیگر متفاوت هستند. این استیبلکوینها عموماً وثیقه و دارایی پشتیبان ندارند. ثبات ارزش این رمزارزها وابسته به الگوریتم‌ها یا قواعد رایانه‌ای است. این الگوریتم‌ها برای تنظیم رفتار کاربران بازار یا دستکاری در عرضه طراحی شده‌اند و قیمت استیبل‌کوین را از این طریق حفظ می‌کنند.
در جریان نوسانات اخیر، استیبل‌کوین‌های الگوریتمی هم ضربه خورده‌اند. معروف‌ترین‌شان رمزارز ترا (لونا) بود که سقوطش به خیلی‌ها شوک بزرگی وارد کرد.
استیبل‌کوین یواس‌دی‌دی (USDD) هم دچار همین نوسان شده است. یواس‌دی‌دی یک استیبل‌کوین الگوریتمی در پلتفرم قراردادهای هوشمند ترون (Tron) است و با سوزاندن ارز ترون (TRX) برای حفظ برابری خود با دلار کار می‌کند. یواس‌دی‌دی از نظر ارزش بازار نهمین استیبل‌کوین بزرگ بازار بود؛ روز دوشنبه، این ارز دچار بی‌ثباتی شد و به 0.96 دلار کاهش پیدا کرد.
پس از آن، «جاستین سان» (Justin Sun)، بنیان‌گذار پلتفرم ترون قول داد که سرمایه‌ای بیش از دو میلیارد دلار برای محافظت از ارزش این استیبل‌کوین اختصاص دهد.
او روز چهارشنبه گفت که 2.5 میلیارد دلار از توکن ترون خود در صرافی رمزارز بایننس را بیرون خواهد کشید تا به استیبل‌کوین یواس‌دی‌دی کمک کند. با وجود این، استیبل‌کوین یواس‌دی‌دی هنوز نتوانسته قیمتش را بازیابی کند و کماکان با قیمت 0.976 دلار خریدوفروش می‌شود.
استیبل‌کوین‌های الگوریتمی دیگری هم در هفته‌های گذشته دچار کاهش ارزش شده‌اند. برای مثال می‌توان به استیبل‌کوین فرکس (Frax) اشاره کرد که البته دوباره به ارزش یک دلار بازگشته است. نوترینو یواسدی (Neutrino USD) هم روز چهارشنبه به 0.93 دلار کاهش پیدا کرد و هنوز هم با قیمت 0.966 دلار معامله می‌شود، اما این استیبلکوینها از نظر ارزش بازار خیلی کوچک‌تر از تتر هستند. آنها حتی در مقایسه با اوج قیمت استیبل‌کوین ترا هم ارزش بازار کمتری دارند.
البته به گفته «ژوزف ادواردز» قطع پیوند استیبل‌کوین‌های الگوریتمی بارها اتفاق می‌افتد، اما بحران در استیبل‌کوین‌های الگوریتمی مشابه تتر نیست؛ چون افت ارزش تتر می‌تواند نشانه شکستی در کل اکوسیستم رمزارز باشد. در میان این آشفتگی‌های بازار استیبلکوینها، کوین یواسدی (USD) را می‌توان یک برنده واقعی دانست.
پشتیبان این کوین پول‌های نقد در خزانه‌داری ایالات متحد آمریکاست. در شرایطی که استیبل‌کوین‌های دیگر با مشکل مواجه بود‌ه‌اند، ارزش بازار یواسدی از 52 میلیارد دلار به بیش از 54 میلیارد دلار افزایش پیدا کرده است.
